Nayk ve Bilgisayarlı Tomografi (BT)
BT, tıp alanında kullanılmaya başlandığından beri karaciğerle ilgili patolojilerin görüntülenmesinde sıklıkla kullanılmaktadır. BT, NAYK hastalarında tüm karaciğerin güvenilir bir şekilde görüntülenmesi ve sadece diffüz değil, fokal hastalığın da gösterilebilmesi açısından önemli bir görüntüleme modalitesidir. Karaciğerde yağ birikimi ile karaciğer atenuasyonu arasında ters bir ilişki olduğundan NAYK’ta karaciğer dansitesinde diffüz azalma saptanır. Ölçümler Hounsfield units (HU) birimi ile yapılmaktadır. Hasta kilosu, vücut şekli, metalik protez atenuasyon değerlerinde farklılığa yol açabileceği için karaciğer atenuasyonunun değerlendirilmesi dalak atenuasyonu ile karşılaştırılarak yapılmaktadır.
Kontrastsız BT incelemesinde normal karaciğer dansitesi 50-57 HU arasında, dalak dansitesi ise karaciğer dansitesinin 8-10 HU üzerinde ölçülür. Karaciğer dansitesinin 40 HU altında olması ve dalaktan 10 HU daha düşük olması karaciğer yağlanmasını yüksek oranda düşündürürken dalağın karaciğer dansitesine oranının 1.1’in üzerinde olması en azından orta dereceli bir hepatosteatoz varlığını desteklemektedir.
Kontrastlı karaciğer BT incelemelerinde dansite ölçümleri ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Ancak bu çalışmalarda karaciğer ve dalak atenuasyon değerlerinin kontrast madde enjeksiyon hızından, görüntünün alındığı saniyeye kadar pek çok parametreden etkilendiği bildirilmiştir. Altta yatan karaciğer hastalığı da karaciğer atenuasyonunu etkilemektedir. Örneğin hepatosteatozu olan bir hemokromatozis hastasında karaciğer atenuasyon ölçümleri güvenilir olmayacaktır, çünkü demir birikimi atenuasyonu arttırırken yağlanma azaltacaktır.
BT’nin düşük düzeydeki yağlanmayı gösterememesi, cihazlar arasında yapılan ölçümlerin farklı olabilmesi, pek çok farklı parametreden etkilenmesi ve iyonizan radyasyon içermesi, NAYK hastalarında uzun süreli takip için kullanımını kısıtlamaktadır.