Zincirleme kazayı önlemek için
Zincirleme trafik kazaları
Normal işaretleme
Yoldaki sürücülere kaza olan bir yerde tehlikeyi haber verebilmek için, kazaya tanık olanlar, jandarma veya polise haber verdikten sonra kendi olanaklarıyla yola işaret koymalıdır.
Kaza mahallinin 150 m. önüne ve 150 m. arkasına üçgen uyarı işareti koyun ve gelen otomobil sürücülerine (durmadan) yavaşlamaları için mendil sallayarak işaret verecek birini dikin.
Kazanın tanıkları, araçlarını belirgin şekilde yan servis yoluna çekmeli, işaret lambaları, çakar-söner ışıklar yakılmalıdır. Diğer sürücüler durmadan yollarına devem etmelidir. Aksi halde kaza mahallinde geçidi çok tehlikeli hale getirebilirler.
Trafik polisi olay yerine geldikten sonra, bölgeyi daha etkili biçimde işaretler.
Özel işaretleme durumları
Gece, kazada işaretleme nasıl yapılır?
Kaza yerini işaretleyecek hiçbir sinyal yoksa, ilk gelen araç durdurulup, tam kaza yerinin karşısına, yana çekilmeli ve farlarını yakmalıdır. Far ışıkları, hem kaza yerini, hem kurtarıcıları aydınlatır.
Haber vermek
Bir trafik kazasının ilk tanığı için, kazayı ilgililere haber vermek, vicdani, uygar ve yasal bir görevdir. Hayati tehlikede olanlara yardım etmeyenleri, yasalar da cezalandırır.
Hayati tehlikede olan birini kurtarmak için kaçınılmaz üç elemandan (korumaya almak, haber vermek, kurtarmak), haber vermek, çok ciddi olaylarda mümkün olan tek şeydir, örneğin işlek olmayan bir dağ yolunda, bir uçurumun dibinde parçalanmış bir araçla kazazedeler görürseniz, bunların tek yaşama şansı, sizin kazayı haber vermenizdir. Daha dramatik olaylarda, ancak mantık size yol gösterebilir. Fakat daima kazayı haber vermek birinci şarttır.
Ülkemizde kırsal kesimde en iyi çare, jandarma karakoluna haber vermektir. Sonra sırasıyla trafik polisi ve karayolları uyarılabilir.
Bu arada kaza mahallini doğru ve ayrıntılı olarak bildirmek, yardımın yerine ulaştırmasını' kolaylaştıracaktır.
imdat telefonlarını kullanmasını bilin.
Bazı otoyollarda bulunan imdat telefonları, doğrudan doğruya kurtarma örgütlerine (karayolları veya trafik polisi) bağlıdır. Düğmeye basıp, sakin bir sesle bulunduğunuz yeri ekiplere bildirmiş olursunuz.
Tehlikedeki kazazedeleri çıkarmak için Trafik kazası geçiren bazı kazazedeler, bu kez ölümle sonuçlanabilecek yeni bir kazayla burun burunadırlar.
Asfalt üzerinde serili yatan bir yaralı, yoldan sürekli başka araçlar geçeceği için, her an ezilme tehlikesiyle karşı karşıya demektir. İlkyardım, yaralının kaldırılmasına cevaz vermez diye düşünüp, yaralıyı orada bırakmak, kabul edilemez.
Onu bu tehlikeden kurtarmak için, bileklerinden yakalayarak yol kenarına çekmek yeterlidir. Böyle davranmakla kendisine zarar verebileceğiniz endişesini içinizden atın. Baş-beden eksenine saygılı davranırsanız, belkemiği hiçbir tehlikeyle karşı karşıya kalmaz (sonraki sayfaya bak). Aksi halde ilk gelen aracın altında kalabilir.
Bir yaralıyı yolun kenarına çekebilmek için genellikle iki kişi gerekir. Birincisi baş-boyun-gövde eksenini bloke ederken, ikincisi kazazedeyi bileklerinden çekerek taşımaya yardımcı olur.
Bilanço çıkarmak
Bir kaza sırasında yaralıların bir bilançosunu çıkarmayı bilin. Böylece yetişecek yardım, yardıma gelenlere ayrıntılı bilgi sahibi olacaklarından, daha etkili olacaktır.
Araçlar
Kazaya uğrayan araçların sayısını, durumlarını -çok önemli- ve türlerini belirtin (kamyon, motosiklet...)
• Kazazedeler
Kazazedelerin sayısını ve durumlarının görünür ciddiyetini gösterin.
Her kazazede özenle incelenmelidir. Gözlemciliğiniz, yetişen ekiplere şu ayrıntıları verebilir:
— Bilinç durumları ve uyarılara karşı olumlu ya da olumsuz tepkileri.
—Solunum bozuklukları olup olmadığı
—Kan dolaşımı bozuklukları , kanama, şok hali veya kalp durması;
— Bacaklarda ve kollarda görünür de-formasyonlar
Görünüşte yarasız kazazedeleri kurtarmak için Bir trafik kazasında bazı kazazedeler hiç yara bere almamış gibi görünebilir. Bilinçleri yerindedir ve ayakta durabilirler. Ancak heyecanlı, telaşlı, şaşkın olabilir ve tutarsız konuşabilirler. Onlara güven vermek, oturtmak, hatta yere yatırmak ve ısıtmak gerekebilir. Hele "şok hali"nde tanımladığımız durum geçerliyse, sıcak tutulmaları şarttır: Soluk beniz, baş dönmesi, sıkıntı, terleme, nabzın güçlükle ölçülmesi.
Şok hali, kazadan birkaç dakika veya birkaç saat sonra meydana gelebilir. Bir iç kanama söz konusu olabilir Bu hal bazen çok ciddi sonuçlar doğurabilir.
Ayrıca bütün kazazedelerin doktor kontrolünden geçmesi yerinde olur. Çünkü kafatası veya belkemiğinde bir kırık, dalakta zedelenme, kazadan hemen sonra meydana çıkmayabilir.
Bilinçleri yerinde olan ve görünüşte bir şeyleri yokmuş gibi duran bu kazazedeler de, sert bir sedyeye yatırılıp, başları ve boyunları hareket etmeden en yakın hastaneye kaldırılmalıdır.
En küçük bir şüphede, örneğin boyun hizasında bir ağrıda, kırıktan şüphelenmek gerekir. Kaza sırasında kısa süreli bayılanlar da, hastanede gözetim altına alınmalıdır. Bu arada bağırıp çağıranların en ağır yaralılar olmadığını bilin. Sessizlerden daha çok korkun.