Yaşam Nedir, Sağlıklı Yaşam ve Doğal Yaşam
Yaşam somut olmayan temel bir kavramdır ve bu konudaki bilgilerimiz çok kısıtlıdır. Yaşam bize çeşitli yaratıkları tanıtmaya yarar ve böylece onları incelemeyi sağlar. Bütün canlıları (bitkiler, hayvanlar ve insan) inceleyen, araştıran bilim dalına biyoloji adım veriyoruz.
Bir canlı ya da organizma dışarıya kapalı bir bütün olup her bölümünün çalışması organizma düzeninin korunmasını ve canlının büyümesini sağlar. Canlı varlıklar aşağıda belirtilen yaşam işlevlerinde toprak, taş ve maden gibi cansız varlıklardan ayrılırlar.
1. Maddeyi değiştirme ve enerji sağlama: Canlı, çevresindeki bazı maddeleri alır, parçalar, enerji üretir. Gereksiz ve artık maddeleri dışarı atar.
2. Hareket: Canlı kendi kendine (bitkiler dışında) hareket edebilir.
3. Gelişme ve büyüme: Birçok canlı varlık bir hücre ile yaşamaya başlar, hücre bölünmesi ve çoğalması sonucu bir cisim halini alır.
4. Üreme: Canlı varlıklar üreme yoluyla türlerini sürdürürler.
5. Uyum: Canlı varlıkların yaşadıkları çevre koşullarına uyma özellikleri vardır.
Eğer bir canlıda yukarıda sayılan tüm özellikler varsa onları cansız varlıklardan ayırmamız çok kolay olur. Buna karşın bir canlı bu yaşam özelliklerinden yalnızca birini ya da birkaçını taşıyorsa onları cansızlardan ayırt etmek güçleşir. Örneğin, gözle görülemeyen, en sık bir filtreden geçebilen ve birçok hastalıklara neden olan virüs mikro-organizmasını ele alalım. Mikroskop altında incelendiklerinde kimyasal madde kristalleri gibi görülürler. Oysa, protein özelliğinde dev moleküllerdir. Bununla birlikte, virüsler birçok hastalıklara neden olan mikroorganizmalardır. Canlıların en büyük parçalarını oluşturan hücrelerin en önemli bölümü protozlazma olmakla birlikte, hâlâ anlaşılmaz bir madde olarak görülmektedir. Protoplazma, yumuşak sıvımsı bir madde olup protein ve yağ taneciklerinden oluşur. Ayrıca, kapsamlarında su ve tuz da bulunur. Her canlı, ister bitki, hayvan ya da insan olsun, bir defaya özgü olağanüstü bir varlıktır.