Yaşlılarda Beslenme, Yaşlılık ve Beslenme
Büyümenin tamamlandığı 30 yaşından sonra yavaş yavaş metabolik çalışmalarda yavaşlama görülür. Genellikle yaş ilerledikçe fiziksel uğraşılar azalır. Hatalı beslenme ve hareketsizlik Organların işlevlerinde bozuklukları artırarak orta yaş döneminin verimini azaltıp, yaşam süresini kısaltır. Bu bozuklukların başında hipertansiyon, damar sertliği, kalp yetmezliği, şeker hastalığı ve böbrek hastalıkları gelir. Karaciğer faaliyetleri azalır. Görme ve işitme organlarının çalışmaları aksar, az kalsiyum alımı, fiziksel aktivitenin azlığı, hormonal dengesizlik ve emilme yeteneğinin azalması nedeni ile kemiklerden kalsiyumun çekilmesi artar. Kas kütlesi azalır. Buna bağlı olarak kemik hastalıkları görülür. Sindirim sisteminin çalışmasının azalması ile alınan yiyeceklerin sindirilmesi zorlaşır. Bütün bu organlardaki bozukluklar nedeni ile besinlerin emilmesi ve vücutta kullanılması güçleşir.
Yaş ilerledikçe karşılaşılan bir sorun da, dişlerdeki çürüme, dökülme ya da uygun olmayan takma dişler dolayısıyla bazı yiyecekleri tüketememedir. İyi çiğnenmeyen yiyeceklerin sindirimi bir hayli zor olur. Geçim sıkıntısı içinde olup, aldığını kiraya veren ya da yalnızlık ve kimsesizliğin verdiği bunalım içinde olan bir yaşlının yiyeceklerini iyi seçemediği, iyi hazırlayamadığı ve yiyemediği de gösterilmiştir.
Bütün bunları gözönünde tutarak, yaşlılara şu önerilerde bulunabilinir:
1. Öğün sayısı artırılarak her öğündeki yiyecek miktarı azaltılır. Böylece sindirim güçlükleri önlenir.
2. Diyetteki sıvı miktarı artırılıp, tuz miktarı azaltılarak böbreklerin yükü hafifletilir. Sindirim kolaylaştırılır.
3. Diyetin enerjisi normal vücut ağırlığını koruyacak şekilde ayarlanır.
4. Diyetteki yiyecekler yaşlının ekonomik durumu ve yeme alışkanlıklarına uygun olarak düzenlenir.
5. Yemeklerin pişirilmesinde diyetin enerjisini artırıcı sindirimi güçleştirici kızartmalardan kaçınılır. Yemekler kapalı tencerede kendi suyu veya yeter miktarda su eklenerek veya ızgarada pişirilir. Çiğneme güçlüğü olanlarda yiyecekler yumuşak ve sulu şekilde hazırlanır. Diyette yeteri kadar sebze ve meyve bulundurularak kabızlık önlenir.
6. Ağır tatlılar, hamur işleri yaşlıların diyetinde yer almamalıdır. Tatlı olarak muhallebi, sütlaç gibi hafif sütlü tatlılar yaşlılar için daha uygundur, tatlı yerine meyve tercih edilmelidir.
7. Günde 1-2 kez çay, kahve almaktan yaşlılar hoşlanabilir. Bu da sinir sistemine olumlu etki edeceğinden, besinlerin kullanılmasını kolaylaştırabilir. Çay, aralarda içilmelidir.
8. Diyetteki katı yağlar ve toplam yağ miktarı azaltılır. Böylece ileride ortaya çıkacak bozukluklar için bir ön önlem alınmış olur. Yemeklerde genellikle sıvı yağlar kullanılır.
9. Süt ve yoğurt miktarı artırılır.Günlük diyetlerinde, yapacakları bu değişiklikler yanında yaşlılara, açık havadan yararlanmaları, vücudu yormayacak, fakat düzeli ve sürekli olacak şekilde hafif fiziksel egzersizler yapmaları, mümkün olduğu kadar üzüntü, heyecan, tedirginlik gibi sinir sistemini etkileyecek streslerden kaçınmaları ve düzenli bir yaşamı sürdürmeleri önerilir