Anne Sütü Yetersizse, Anne Sütünün Az Olması
Bebeklerde Ek Beslenme
Tartı yolu ile anne sütünün yetersiz olduğu anlaşılırsa çocuğa ek mama verilmesi gerekecektir. Bu arada, sütü yeterli olmayan anne bazı noktalara özellikle dikkat etmelidir. Bu suretle bebek annesinin memesini tam olarak boşaltacak ve azalmış bile olsa anne sütünün gelmesini sağlayacaktır. Ek mama her memeden sonra verileceği gibi, bir öğün meme, öteki öğün yalnızca mama vermek şeklinde de yapılabilir. Bazı annelerin sütü günün belirli zamanlarında azalır. Eğer böyle bir durum varsa sütün az olduğu öğünde yalnızca ek mama verebilirsiniz. Şunu unutmayın ki, süt, bebeğiniz tarafından ne kadar çok çekilirse süt bezleriniz o ölçüde fazla çalışır ve fazla süt gelir. Sütüm az diye mamaya başlayıp da sonra yeniden meme ile beslemeye dönen anne sayısı hiç de az değildir. Ek mamaya başlamak hiçbir zaman çocuğu memeden kesmenin başlangıcı demek değildir. Ama anne sütü, bebeğin toplam olarak aldığı sıvının 1/3'ünden de azsa, artık anne sütünü bırakmak zorunlu olabilir.
Bebeklerde Ek Besin, Ek Besinlere Geçiş
1 – Hayvan Sütleri
İnek sütü:
Hayvansal besinler arasında en çok kullanılanıdır. Kadın sütünden proteini fazla, şekeri azdır. İnek sütündeki yağ, insan sütüne oranla güç sindirilir. Bundan dolayı inek sütüne şeker katılmalı ve sulandırarak kullanılmalıdır.
Keçi ve koyun sütü:
Yağ miktarı fazla olan keçi ve koyun sütleri çocukta sindirimi bozar. Zorda kalınmadıkça kullanılmaması daha doğru olur. Burada önemli olan, temiz sütün nereden ve nasıl sağlanacağıdır. Süt, mikropların hem yaşayıp, hem de üreyebildiği maddedir. İşte bunun içindir ki, temizliğine dikkat edilmeli ve bilinmeyen yerden süt alınmamalıdır. Verem mikrobu süt aracılığıyla pekâlâ evinize kadar gelebilir. Çocuğunuz için alınan süt, yazın en çok 3, kışın da 6 saat içinde evinize gelmiş olmalıdır. Bundan sonra sütün hemen kaynatılması gerekir. Emaye ya da alüminyum bir kabı süt kaynatma işine ayırmalısınız. Bu kapta 10 dakika kadar kaynayan sütün sindirimi çocuk için daha kolay olur.
Pastörize süt nedir, kaynatmak gerekli midir?
Pastörizasyon, sütün belirli bir dereceye kadar ısıtılıp hemen soğutularak mikroplarının öldürülmesidir. Pastörize sütün, bütün dükkânlara hızla dağıtıldığına ve uygun koşullarda korunduğuna inanıyorsanız bebeğinize kaynatmadan da verebilirsiniz. Kaynamış sütün sindirimi biraz daha kolay olduğu için pastörize edilmiş sütü kaynatsanız da hata etmiş olmazsınız, her şeye rağmen biz size pastörize sütü de kısa bir süre kaynatmanızı salık veriyoruz.
2- Süttozları - Mamalar
Size bunların hangisini seçeceğinizi ve ne miktar vereceğinizi doktorunuz söylemelidir. Bu mamaların üzerinde açıklamaları ayrıca vardır.
Pirinç Suyu
Bunu aslında mamalarla aynı gruba sokmamak gerekirdi. Ama sütü kesildiğinde yalnızca pirinç suyu ile çocuğunu beslemeye kalkan anneler olduğunu düşünerek, yanlış hareket edildiğini belirtmek için bu bölüme pirinç suyunu aldık. Yukarda saydıklarımız anne sütünün yerini kısmen de olsa tutabilir, ama pirinç suyu asla çocuğu beslemeye yeterli değildir. Pirinç suyu yalnızca inek sütünün sulandırılmasında kullanılabilir.
Suni beslemede ne kadar süt ya da mama verilebilir?
Bebeğe doğumunun ikinci gününden başlayarak her dört saatte bir 30-40 cc. mama verilmelidir. İkinci hafta bu miktar her öğünde 70-100 cc.'e kadar çıkarılır. Verilecek mama miktarı ortalama olarak 24 saatte kilo başına 150 cc. hesap edilmelidir. Ancak, bebek bu kadar almıyorsa fazla ısrar edilmemelidir. Hazırlanan mamayı zorla yedirmek çocuğu sinirli de yapabilir. Bazı bebekler yeteri derecede mama aldıkları halde yine yalanırlar ve doymadıklarını belirten hareketler yaparlar. Bu halde bebeğe bir miktar daha 25-50 cc. kadar mama verilebilir. Anne sütüyle beslenmeyen bebeklerde, mama saatleri genellikle dört saatte bir olmaktadır. Mama saatlerini genellikle çocuğun kendisi ayarlar. Çocuk günlük besini aldıktan sonra bunun alınış şekli üzerinde pek fazla durmamalıdır. Hele bebek normal kilosunu her ay düzenli olarak alıyorsa.
İnek sütünün su ile karıştırılması: İkinci haftanın sonuna kadar bir ölçek süt- iki ölçek su, ikinci haftadan dördüncü haftanın sonuna kadar bir ölçek süt - bir ölçek su verilmelidir. Beşinci aydan başlayarak da tam süte geçilebilir.
Ek mamaların verilişi:
Bebeğinizi emzirdikten sonra ek olarak vereceğiniz mama ya da sütü kaşıkla vermeye çalışın. Çocuğunuzu kaşıkla beslemeyi başaramıyorsanız o zaman biberonla deneyin. Ayrıca, ağız yapılışında bozukluk olan bebeklerin meme emmesi çok güçtür. Bunları kaşıkla beslemek zorunluluğu vardır.
Biberonla besleme: Şurası kesindir ki, memeden süt emme, biberona oranla çok daha zordur. Çocuk biberonla emmenin koaylığına alışınca meme emmeyi pek istemez. Bu nedenle meme emen çocuklarda ek mama verilecekse biberonun deliğini küçük açmak gerekir.
Süt Şişeleri ve Emzikler
En kullanışlı şişe, üzeri dereceli ve yuvarlak olanıdır. Bunlar köşeli olanlara oranla daha kolay temizlenir. Ayrıca, şişenin cam ve 200-250 cc. sıvı alacak kadar büyük olması da zorunludur. Emziklerin iyi kauçuktan yapılmış olmasına ve kötü kokmamasına dikkat edilmelidir. Meme ucuna benzeyenleri, çocuk için en uygun olanıdır. İyi seçilmeyen bir emzik çocuğun damağına, hatta küçük diline dokunarak kusmaya bile yol açabilir. Emzikler deliksiz satılır. Bunu sizin delmeniz gerekecektir. Bir iğneyi kızdırarak bu deliği açabilirsiniz. Bu işlemi hızla yapmak gerekir. Ölçü de şudur: Ucunu deldiğiniz biberonu baş aşağı çevirin. Eğer biberondan dakikada 60 damla damlıyorsa bu akış hızı çok normaldir. Şişeyi ve emziği kullanmadan önce sabunlu su ile iyice yıkayıp kaynatmanız gerektiğini biliyorsunuz. Eğer kullanılmış şişeyi bekletirseniz süt artıkları şişeye yapışır ve bundan sonra temizlenmesi daha güç olur. Yıkanmış biberon ve emzik kapalı, temiz bir kaba konur, kullanılmadan önce yeniden yıkanır. Verilecek mama hiçbir zaman vücut ısısını (37 Co) aşmamalıdır.
Biberonla besleme, meme verişteki kurallara uyularak yapılır. Şişede kalan süt her seferinde atılmalıdır. 3-5 kuruş kâr edeceğim diye çocuğu hasta etmeye herhalde hiçbir anne razı olmaz. Biberonla beslenmede bebeğin aldığı mama miktarı her öğün bir kenara yazılırsa günlük toplam çıkarılabilir.
Çocuk yatarken kendi kendine biberonu emmesine hiçbir zaman izin vermeyiniz. Bazı anneler şişenin altına ufak yastıklar koyarak biberonu çocuğa verip kendi işlerini yaparlar. Bu bizce tehlikeli bir davranıştır, kaçınılmalıdır. Çünkü çocuğun her an kusabileceğini unutmayınız. Biberon her zaman sizin elinizde olmalıdır. Bu tutuş şekli ile emziğin içine hava girmesine de engel olabilirsiniz. Çocuk biberonu 15 dakika içinde bitirmelidir. Bu arada eline bir oyuncak vb. verip dikkatini başka yöne çekmek doğru bir hareket değildir. Bebeğe oyuncak verirseniz, yarım yamalak doyan çocuk emmeyi bırakır ve eline verdiğiniz şeylerle oyuna dalar. Emme sırasında çocuğun genzine süt vb. kaçarsa hemen bebeği dik tutmak ve sırtına hafif hafif vurmak gerekir. Meme verirken olduğu gibi, biberonla beslemeden sonra da gaz çıkarma işini hiçbir zaman unutmayın. Bütün bu söylenenleri uygularsanız bebeğiniz rahatça uykuya dalacaktır.
Süt Tartısı
Bebek süt içmeden kundaklı olarak tartılır. Meme emdikten sonra tartma işi tekrarlanır. Aradaki fark çocuğun emdiği süt miktarını gösterir. Her çocuk 24 saat içinde yaklaşık olarak kilo başına 150 gr. kadar emmelidir. Sözgelişi; 4 kg. gelen bir çocuk 150x4= 600 gr. süt almalıdır. Bunu da günde kaç öğün meme emiyorsa o kadar sayıya bölmek gerekir. Annenin sütünün yetersiz olduğuna karar verebilmek için çocuğu her memeden sonra tartmak gerekir. Ancak bu şekilde doğru bir sonuca varabilirsiniz.