Yara infeksiyonu, Yara Enfeksiyonlari
Uzun yıllardan beri yara infeksiyonları; temiz, temiz-kontamine, kontamine, kirli olmak üzere 4 grupta değerlendirilmektedir. Yara infeksiyonu terimi 1992'de Hastalık Kontrol Komitesinin teklifiyle cerrahi alan infeksiyonu olarak değiştirilmiştir. Buna göre yüzey el insiz-yonel infeksiyonlar sadece cilt ve ciltaltı dokularını, derin insizyonel infeksiyonlar fasya ve kas tabakalarını, organ ve boşluk infeksiyonları ise cerrahi işlem sırasında müdahale edilen organ ve vücut boşluklarını içerir. Cerrahi alan infeksiyonu diyebilmek için, olayın cerrahiden sonraki 30 gün içinde, eğer implant yerleştirilmiş ise bir yıl içinde ortaya çıkması gerekir.
Cerrahi alan infeksiyonlarına neden olan patojenler iki kaynaktan çıkar. En sık karşılaşılan patojenler endojen flora kaynaklıdır. Bunlar hastanın cildinden, müköz membranlardan veya içi boş organlardan gelirler. Bu patojenler genellikle aerobik gram-pozitif koklardır. Ancak, gastrointestinal organlar açıldığında kaynak burasıdır ve sıklıkla infeksiyon nedeni olan patojenler gram-negatif basiller (E. coli), gram-pozitifler {enterococcus) ve bazan da anaeroblardır (Bacillus fragilis). Gastrointestinal sistem, endojen mikroorganizmaların primer deposudur. Mide ve proksimal ince barsaklarda <104/ml>108/ml anaerob). Mikroorganizmaların yoğun olarak bulunduğu bölge kolonlardır (>1011/ml anaerob). Kolonda koliform bakteriler de 108/ml civarında bulunur. Karın içi solid organlarda normalde bakteri olmaz, ancak hastalık durumlarında durum farklı olabilir. Vagen florası kolonun florasına
Cerrahi alan infeksiyonu gelişimini etkileyen risk faktörler
Hasta
Yaş, beslenme durumu, sigara alışkanlığı.
Diabet, şişmanlık.
Operasyon alanından farklı bir bölgede aktif
infeksiyon varlığı.
Mikroorganizmaların kolonizasyonu.
İmmun yanıtta değişiklik oluşması.
Preoperatif hastanede kalış süresi
Operasyon
Operatörün ellerini fırçalama süresi, kullandığı cilt
antiseptiği.
Operasyon öncesi cilt hazırlığı ve traş edilmesi.
Operasyonun süresi, antimikrobial profilaksi yapılıp
yapılmadığı.
Operasyon odasının havalandırılma durumu.
Aletlerin yetersiz sterilizasyonu
Cerrahi alanda yabancı cisim varlığı, cerrahi drenler.
Cerrahi teknik
Kötü hemostaza bağlı kanama/pıhtı varlığı.
Ölü boşlukların kapatılmasındaki yetersizlik.
Ameliyatta doku travması oluşturulması.
Bu faktörlerin bilinmesi iki şekilde faydalı olur: (1) operasyon stratejisinin belirlenmesi, (2) operasyondan önce risk faktörlerinin bilinmesi. Örneğin, cerrahi girişim yapılacak bölgeden uzakta bir infeksiyon saptanırsa, operasyon infeksiyon kontrol altma alınıncaya kadar geciktirilebilir ve cerrahi alan infeksiyonu riski en aza indirilmiş olur. Bu konuda yapılmış iki büyük çalışmadan birinin sonuçlarına göre, postoperatif cerrahi alan infeksiyonunun gelişmesinde birbirine eşit ağırlıkta 4 risk faktörü belirlenmiştir. Bunlar: (1) abdominal cerrahi girişim, (2) iki saatten uzun süren operasyon, (3) kontamine veya kirli yara varlığı, (4) hasta taburcu edildiğinde üç veya daha fazla hastalık tanısının bulunması. Risk faktörü bulunmayan hastalarda cerrahi alan infeksiyon oranı %1, dört risk faktörü bulunan hastalarda %27'dir. Temiz yaralarda bile, sıfır risk faktöründe infeksiyon oranı %1.1, dört risk faktörünün mevcudiyetinde %15.8'dir.