Akciğer Testi, Akciğer Fonksiyon Testleri
Akciğer fonksiyon testleri özellikle solunum sistemi hastalıklarında rutin incelemeler niteliğindedir. Başlıca endikasyonları: Hastalık tanısı ve prognozunun değerlendirilmesinde önemli katkısı vardır. Ve cerrahi girişime karar vermek için gereklidir.
Akciğer fonksiyon testleri 3 grupta incelenebilir:
1. Akciğer volümleri
2. Solunum mekaniği
3. Gaz değişimi (ventilasyon, difüzyon, perfüzyon ve arter kan gazları)
1. Akciğer volümleri, Akciğer Volüm
Statik olarak ölçülürler. Başlıcaları:
Vital Kapasite (VK) Maksimal bir inspirasyondan sonra yapılan maksimal ekspirasyon havasının volümü. Orta yaş ve orta boyda normal bir kişinin vital kapasitesi yaklaşık 4500 ml'dir.
Rezidüel Volüm (RV) Maksimal bir ekspirasyon sonunda akciğerlerde kalan hava hacmi. Normalde yaklaşık 1000 ml.dır. Yaş arttıkça artar. Kronik obstrüktif akciğer hastalıklarında (amfızem, astma ve kronik bronşit) artar ve bunun artmasıyla rezidüel volümün total akciğer kapasitesine oranı (RV/TAK) artar. RV/TAK'nın artışı obstrüktif akciğer hastalıkları için önemli bir bulgudur.
Total akciğer kapasitesi (TAK) Maksimal inspirasyon sonunda akciğerde mevcut gaz. TAK=VK+RV volümüdür. Yaklaşık 5-8 litredir.
Tidal Volüm (TV) Solunum süresince yapılan inspirasyon veya ekspirasyon volümü. İstirahatta 500-800 ml.dir.
TAK = Total akciğer kapasitesi, TV = Tidal volüm, İK= Inspirasyon kapasitesi, FRK = Fonksiyonel rezidüel kapasite, EY = Ekspirasyon yedeği, VK = Vital kapasite, RV = Rezidüel volüm.
Vital kapasite en çok kullanılan akciğer fonksiyon testlerinden biridir. Vital kapasitenin azaldığı başlıca hastalıklar :
Akciğer parenkinıa hastalıkları: Yaygın fıbrosis, tüberküloz, tümör atelektazi, cerrahi girişimler.
Toraks hareketlerinin kısıtlanması: Şişmanlık,kaburga kırığı, kifos-kolyoz, poliomyelit, myastenia gravis.
Akciğer genişleme kapasitesinin kısıtlanması: Plevra sıvısı, pnö-motoraks, diyafrağma hernisi, fıbrotoraks, kalp büyümesi.
Hava yollarının tıkanması: Astma, amfızem,bronş stenozu.