Takayasu Arteriti, Takayasu Arterit
Takayasu arteriti, aort ve dallarının kronik arteriti olup intimal proliferasyon ve fıbrozis ile karakterizedir. Media tabakasında mononükleer hücre infıltrasyonu olabilir; adventisiya ve intima tabakaları belirgin şekilde kalınlaşır ve arter obstrüksiyonu yaparak iskemik komplikasyonlara neden olur. Proksimal aort ve dallarını çoğunlukla etkilemekle birlikte aortun herhangi bir kısmıda etkilenebilir. Hastalık kadınları erkeklerden daha sık etkiler ve ortalama başlangıç yaşı 2. dekattır. Hastalık ateş, halsizlik, yorgunluk, kilo kaybı, gece terlemesi gibi sistemik semptomlarla başlar. Sonuçta obliteratif vasküler değişikliklere bağlı olarak semptom ve bulgular gelişir. Üst ekstremitelerde soğukluk ve ağrı, distal aort ve iliak arter daralmasına bağlı alt ekstremitelerde kladikasyo, mesenterik ve servikal arter tutulumuna bağlı intraabdominal ve serebral iskemi olabilir. Retinopati, görme kaybına neden olabilir. -Asimetrik olarak azalmış periferik basınç, hastaların büyük çoğunluğunda saptanır. Hastaların hemen hemen tümünde simetrik ekstremitelerde ölçülen kan basıncı farkları 10 mmHg'nın üzerindedir. Takayasu arteriti olan hastada hipertansiyonu değerlendirirken dikkatli olunmalıdır çünkü aortik arkın tutulumuna bağlı olarak periferik kan basıncı olduğundan belirgin şekilde düşük saptanabilir. İdeal olanı, aortik transduser (transducer) kullanılarak santral kan basıncının ölçülmesidir.
Hipertansiyon, % 40-50 oranında gözlenir; en sık nedenleri' renal arter stenozu ve renal arter proksimalindeki aortta olan daralma veya inflamasyona uğramış büyük damarların rijiditesine bağlıdır. Konjestif kalp yetmezliği, çoğunlukla şiddetli hipertansiyon sonucu oluşur. Nadiren hipertansiyon tarafından oluşturulan aort yetmezliği veya aort kapaklarının inflamasyonu da kalp yetmezliğine neden olabilir. Tanıda angiografı tutulan damarları gösterme açısından önemlidir. Tedavide hastalığın aktif fazında glukokortikoidler kullanılır. Birçok hastada metotreksat ve siklofosfamid de kullanılır. By-pass cerrahisi veya anjioplasti, semptom veren stenozlarda gerekir. Takayasu arteritinde hipertansiyon ve tedavisi önemlidir. Asya'da yapılan çalışmalarda, hipertansiyon en sık rastlanan bulgu olup hastaların %90'ını etkilemekte, morbidite ve mortaliteyi arttırmaktadır. Yeterli bir şekilde tedavi edilmeyen hipertansiyon, primer vasküler stenotik lezyondan daha fazla oranda serebrovasküler, kardiyovasküler ve renovasküler organ yetmezliğine neden olmaktadır. Gebeliği olan Takayasu arteritli hastadaki hipertansiyon, anne ve fetus açısından riske neden olabilmektedir.