Böbrekler, Böbreklerin Görevleri ve Boşaltım Sistemi
Böbrek Görevleri; Böbreklerin iki ana işlevi vardır: Birincisi vücut metabolizması sonucunda meydana gelen atık maddelerin boşaltılması ikincisi ise vücut sıvılarının bileşimlerinin büyük çoğunluğunun kontrol edilmesi. Metabolik ve fizyolojik gereksinimlerin sürdürülebilmesi için gerekli koşullar altında tutulması da böbreklerin görevidir.
Vücudumuzda iki böbrekte iki buçuk milyona yakın nefron vardır. Her nefron birer idrar yapım birimi olarak görev alabilir. Nefronunun glomerulus denilen bölümünde sıvılar süzülür ve uzun tübölde süzülen sıvı idrara çevrilir. Süzülen ve yapılan idrar pelvise doğru akar. Böbrekte kabuk ve öz bölümü olmak üzere iki ana bölüm vardır. Kan getirici atardamarcıkla glomerulusa girer ve götürücü atardamar aracılığı ile glomerulusu terkeder. Glomerulusu basit olarak tanımlamak istersek Bowman kapsülü tarafından çevrelenmiş kılcal damar ağıdır. Bowman kapsülüne süzülen sıvı proksimal tübül, henle kulpu, toplayıcı tübül ve toplama kanalı boyunca ilerler. Süzülme ve geri emilme olayları sonucunda idrarda böbrek pelvisine doğru akar. Nefron, böbrekten geçen kanın istenmeyen maddelerden süzülmesini sağlayan temel birim olarak görev yapmaktadır. Özellikle üre, ürik asit, kreatinin ve üratlar böbreklerle atılır. Ayrıca diğer iyonlardan normalin üzerinde miktarda olanlar da plazma seviyesi istenilen düzeyde tutulacak biçimde atılıp korunarak gerekli denge sağlanır.
Glomerülden süzülme hızı (Glomerular filtration rate)
Her dakikada bütün nefronlarda meydana gelen süzüntü miktarına glomerülar filtrasyon hızı denmektedir. Normalde dakikada 125 santimetreküptür. Özel yöntemlerle bunun ölçülmesi böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde bir ölçüt olarak kullanılır. Bir de klerens vardır. Klerens, böbreklerin plazmayı bir maddeden temizleyebilme hızıdır. Günümüzde inülin denilen maddenin klerensi ölçü olarak kullanılır. Paraaminohippurik asit gibi maddeler kullanılarak böbreklerden kan akım miktarı da hesaplanır.
Atılan idrar miktarını belirleyen bir çok faktör vardır. Bazı etkiler, söz gelimi kan hacmindeki değişiklikler, antidiüretik hormon denilen hormonunun salgılanma derecesi, hızlı ve çabuk değişikliklere neden olabilir. Temelde böbreklerden atılan idrar miktarı atardamar basıncı tarafından yönlendirilen belirli olaylar dizisinin etkisi altındadır. Böbrek işlevleri kan basıncını yakından etkileyen sonuçlar verir. Böbreklerin birbirini izleyen olaylar dizisi sayesinde kan hacmi de sabit tutulur.