El parmağı kemikleri - Dizi kemikleri
Başparmaktan beşka diğer dört parmağın, her birinde üç dizi kemiği vardır. Başparmak ise iki kemikten meydana gelir.
Parmak kemiklerinin adları metakarplardan başlamak ve parmağın adı da ilâve etmek üzere, birinci, ikinci, üçüncü, adları ile söylenir. (Meselâ, başparmak (pollex), işaret parmağı, ona parmak yüzük parmağı veya dördüncü parmak, küçük parmak veya beşinci parmak, birinci, ikinci, üçüncü dizi kemikleri, gibi).
Parmak kemikleri uzun kemiklerden olup, bir cismi ve iki uçları gözden geçirilir.
Birinci dizi kemiği; Cismi yarı silindırik, arka yüzü konveks, ön yüzü enine düz, yukarıdan aşağı hafif konkavdır.
Üst ucu; ortada, iskelette, metakarpın başçığını içine alan çukur bir eklem yüzü ile yanlarda eklem bağlarının yapışmasına mahsus pürtüklü birer çıkıntı gösterir.
Alt ucu; başçık adı da verilen bu uç üzerinde, troklea (trochlea phalangis) adı alan ve ikinci dizinin üst ucu ile eklem yapan bir yüzey bulunur. Trokleanın iki yanları eklem bağlarının yapışmasma mahsus pürtüklü ve çökük bir yüzey gösterir.
İkinci dizi kemiği; Cismi birinci dizilerinkine benzer, üst ucu ortaları kunt bir ibikle birbirinden ayrılmış iki konkav eklem yüzeyi gösterir. Alt ucu birinci dizilerin karakterini gösterir.
Üçüncü dizi kemiği; Cisimleri kısa olup, önde konveks arkada düzdür, üst uçları ikinci dizilerinkine benzer alt uçları konveks ve pürtüklü olup, bu pürtüklülük, önde açıklağı yukarı bakan at nalı veya yarım ay biçimi gösterir. Bu pürtüğe tuberositas unguicularis denir.
Başparmak dizi kemikleri; Başparmağın birinci dizi kemiği diğer parmakların birinci dizilerine benzemekle beraber, ikine: diziye benzeyen bazı karakterleri de vardır. Başparmağın ikinci dizisi diğer parmakların üçüncü dizisinin aynı ise de onlardan daha büyüktür.
Kemikleşme; Her dizi kemiğinin cismine ve alt ucuna ait bir ilkel kemikleşme noktası ile üst ucuna ait ikincil bir nokta vardır. Birincisi fetal hayatın ikinci ayında, ikincisi ise 2 ile 4 üncü yaş arasında gözükür. Dizilerin kemikleşmesi 18 ile 20 yaş arasındadır.
Elin susamsı kemikleri
El iskeletinde susamsı kemikler adı alan ve iki tanesi her zaman bulunduğu halde, bazan çeşitli yerlerde sayıca değişik bulunan kemiklere bu ad verilir. Bunların hepsi elin ön yüzünde olup daima bulunan ikisinin yeri beşparmağın metakarpı ile parmak kemiğinin birleştiği hizada ve metakarp başçığının önünde yan yana bulunur. Bunlardan içyandaki yuvarlak dışyandaki yumurtamsıdır. Düz olan arka yüzleri komşu bulunduğu kemik yüzü ile eklem yapar. Konveks olan diğer yüzleri komşu kaslarla ilgilidir. Susamsı kemikler bazan ikinci ve beşinci parmağın metakarpı ile birinci dizi arasında, nadiren de üçüncü ve dördüncü parmakların dizi kemikleri aralarında görülebilir.