Depresyon Nasıl Tedavi Edilir, Psikolojik Depresyon
Depresif hastalık genellikle ilaç ve psikoterapinin birlikte uygulanmasıyla en iyi şekilde tedavi edilir. Parlak ışık tedavisi, beslenmeyle ilgili yaklaşımlar, diyete ilaveler yapma ve diğer ümit vadeden seçenekleri kapsayan diğer tedavi yöntemleri 9. Bölümde tartışılacaktır.
Orta ya da ağır şiddette depresyonunuz varsa; uyku, iştah ya da kilo değişikliklerinden yakınıyorsanız; intihar düşünceleriniz varsa ya da uzun yıllardır süren hafif düzeyde depresyonunuz varsa o zaman ilaç kullanmayı terapistinizle tartışmalısınız. Hayattan zevk alma yetisinin belirgin olarak azalması da ilaç kullanımının gerektiği başka bir durumdur. İlaç kullanımı hakkındaki bazı yanlış kavramlar pek çok insanı bunlara bir şans vermekten alıkoymaktadır.
Örneğin yaygın bir yanlış düşünce, ilacın sadece aklını kaçırmış ya da hiçbir iş yapamayan kişiler için kullanıldığıdır. Hiçbir şey gerçekten daha öte olamaz. Depresyonunuz varsa ya da bunun için ilaç kullanıyorsanız, siz diyabet için insülin kullanan birinden daha fazla aklını kaçırmış olamazsınız. Diyabet de, depresyon da bedensel hastalıklardır. Depresyonu ilaçla tedavi ettiğiniz için utanç ya da sıkıntı duymamalısınız. İşlevselliği iyi olan ve depresyonda olacağı aklınızdan bile geçirmeyeceğiniz pek çok kişi ilaç kullanmakta ve bundan fayda görmektedir. Hastalık hakkında daha fazla şey öğrendikçe ve kendinizi daha iyi hissettikçe utanma ve sıkılma kaybolup gidecektir. İnsanların ilaç kullanmayla ilgili korku ve kaygılanyla ilgili daha fazla bilgiyi 8. Bölümde bulacaksınız.
Depresyonu sadece psikoterapiyle tedavi etmek ne zaman uygundur?
Bu ruh sağlığı uzmanları arasında bir tartışma konusudur. Bu tartışmadan 7. Bölümde ayrıntılı olarak söz edilecektir. Pratik bir yaklaşımla ve klinik deneyim temelinde, (1) ilk depresyon atağınız ise, (2) sadece birkaç aydır süren hafif-orta düzeyde depresyonunuz varsa, (3) ciddi uyku ya da iştah bozuklukları çekmiyorsanız ve (4) ailenizde mizaç bozukluğu öyküsü yoksa, tek başına terapi yardımcı olabilir. Psikoterapinin belli şekillerinin depresyonun yinelemesini engellemekte yararlı olduğu yönünde bazı kanıtlar bulunmaktadır.
Ruh sağlığı hizmetinden yararlanan biri olarak, sizin için en büyük tehlike depresif hastalığın bulgu ve belirtilerini taşırken aylarca ya da yıllarca sadece psikoterapi ile tedavi edilmektir. Üç-dört aydan daha uzun bir süredir psi-koterapiye devam ediyorsanız ve belirtilerinizde önemli bir düzelme olmadıysa o zaman mizaç bozukluklarının tanı ve tedavisi konusunda deneyimli bir terapistin sizi değerlendirmesini denemelisiniz.
Herhangi bir tedavi şeklinin, size kendinizi daha iyi hissetme konusunda yardımcı olacağından tereddüt edebilirsiniz. "Konuşma ya da bir hap yutma yaşamımda yanlış olan her şeyi nasıl düzeltebilir ki?" diye düşünebilirsiniz. İnanması zor gelebilir, ama doğrudur: Depresyonunuz uygun olarak tedavi edildiğinde, sorunlarınız değişmemiş olsa bile kendinizi daha iyi hissedeceksiniz. Şunu da aklınızda tutun: Umutsuzluk da depresyonun bir belirtisidir. Depresyonunuz ağır ise, kim ne derse desin, umut olduğuyla ilgili ikna olabileceğinizi hissetmeyebilirsiniz. Fakat şu düşünceyi aklınızda tutun: Tartışmasız bilimsel gerçek şudur ki tedavi olursanız, birkaç hafta içinde büyük olasılıkla kendinizi daha iyi hissetmeye başlayacaksınız.
Bir majör depresyon atağını ya da bipolar bozukluğun bir türünü tedavi etmezsem ne olur?
Depresyon geleneksel olarak kendini sınırlayan bir hastalık olarak kabul edilir. Bunun anlamı, kendi haline bırakılırsa, doğal seyrini tamamlar ve sonra siz normale dönersiniz şeklindedir. Ancak görülen odur ki, bu ancak olguların çok az bir bölümünde böyle olmaktadır. Depresif hastalığın ilk atağını geçirmekte olan bir kişi, bir süre sonra, tedavi edilmeden de, kendini daha iyi hissetmeye başlayacaktır (ancak daha fazla acı çekecek ve iyi olması daha uzun zaman alacaktır). Fakat depresif bir ataktan sonra, hastaların % 20-35'inde tortu niteliğinde belirtiler kalacaktır. Bu hastalarda başka bir atak olma olasılığı oldukça yüksektir. Bir kişi ne kadar çok atak geçirirse yeni bir tane ortaya çıkma şansı o kadar artmaktadır. Tekrarlayan atakların daha şiddetli ve tedaviye dirençli olma olasılığı yüksektir.
Bir depresif atak geçirmiş olanların % 80'inde başka bir atak da olacaktır. Hastalığı tedavi edilmeyen ortalama bir hasta, ömrü boyunca muhtemelen 7 tane depresyon atağı geçirecektir.
Zaman geçtikçe, tedavi edilmemiş bipolar hastalık atakları daha şiddetli, daha sık ve daha zor tedavi edilir bir hal almaktadır. Yaşamınızda büyük engellenmeler yaşama riskiniz oldukça fazladır. İntihar riski, hastalık uygun şekilde tedavi edilmediğinde çok daha yüksektir.
Kendime yardıma olmak için ne yapabilirim?
Zaten buna başladınız. Sorunlarınızın çoğunun zayıf ya da bozuk bir kişiliğin işaretleri değil, bir hastalığın belirtileri olduğunu öğrenmek bir rahatlama olabilir.
Ancak, depresyonun bir hastalık olduğunu öğrenmek de bir parça huzursuz edici. Bu sizin kendi belirtileriniz ve sorunlarınızı tam kontrol altında tutamadığınız anlamına gelir. Fakat depresyonun tümüyle sizin kontrolünüz altında olan bir hastalık olmaması, hiçbir şey yapamayacağınız ya da tüm kontrolünüzü kaybettiğiniz anlamına gelmez.
Kendiniz ve geleceğiniz hakkında farklı şekilde düşünmeyi öğrenmek, kişilerarası ilişkilerde yeni beceriler öğrenmek, diyetinizi değiştirmek, egzersiz ve diyete ek olan şeyleri akıllıca kullanmak yardımcı olacaktır.