Çeşitli Meslek Alanlarındaki Tipik İş Kazaları, İş Kazaları Nelerdir
Elektrik – Elektronik Meslekleri İş Kazalarında Yapılacaklar, Elektrik İş Kazası
Atölye ve iş yerlerinde güç kaynağı olarak elektrik enerjisi kullanılmaktadır. İş yerlerinde bulunan makinelerin pek çoğu elektrikli veya elektronik cihazlardır. Bu sebeple elektrik gücünden yararlanan her işçi kendini elektrikle ilgili kazalara karşı güven altına almalıdır.
1) Elektrik kazaları genellikle şu sebeplerden kaynaklanmaktadır.
2) Elektrik akımını kesmeden onarım işi yapılmasından,
3) Uygunsuz, emniyetsiz ve bozuk takım kullanılmasından
4) Takım ve avadanlıkların yanlış kullanılmasından,
5) Tehlikeli şekilde çalışmalardan.
İnsan vücudundan 50-100 mili amperlik bir akım geçtiğinde, özellikle geçiş yolu kalp ise öldürücü etki yapar. Çok kısa bir süre içinde yüksek akım her zaman kalbe zararlı bir etki yapmayabilir. Böyle bir durumdaki kişiye, nefes alıyorsa akım kesilir kesilmez derhal suni solunum yapılmalıdır. 15-20 mili amperlik bir akım; çok ağrı verir. Kasıntı yapar ve hasta şok olur. İletkenin değdiği yerde kaslar duyarlığını yitirir. Bu sebepten elektrik akımını yakalanan bir kimse kendi kendini kurtaramaz.
Alınması gereken tedbirler:
1- Elektrik arızalarını zamanında haber veriniz. Açıkta kablolar varsa yerden kaldırınız.
2- Bütün elektrik tesisatını kuru ve temiz tutunuz .Kusurlu elektrik malzemelerin kullanmayınız. Elektrik aletlerini kendiniz tamir etmeyiniz. Bir yetkiliye müracaat ediniz.
3- 220 volt ve daha yukarı olan alternatif akımla çalışan motorlar, özel motor dairelerinde veya yerden en az 3 m. Yüksek bir yerde korumaya alınmalıdır.
4- Fazla buhar, rutubet veya benzerlerinin bulunduğu yerler ile yağlı' yerlerdeki elektrik motorlarının gerelim altındaki kısımlarıyla bağlantıları uygun bir şekilde izole edilmelidir.
5- Kıvılcım çıkaran elektrik motorları parlayıcı veya yanıcı gazların bulunduğu yerlerde kullanılmamalıdır.
6- 220 volttan yukarı olan alternatif akım veya doğru akım devrelerinde kullanılan sigortaların değeri 20 amperin üstünde olanları kapalı bir tablo içinde monte edilmeli ve kontrol altına alınmalıdır.
7- Atölye içinde veya işçilerin erişebileceği yerlerde bulunan tevzi tabloları, panoları ve kontrol düzeneği kilitli dolap içinde bulundurulmalı ve bunların tabanı elektrik akımını geçirmeyen malzeme ile kaplanmalıdır.
8- 220 volttan yukarı olan alternatif akım tesisatında sürekli olarak taşınabilir veya çekme iletkenler kullanılmamalıdır. Taşınabilir iletkenlerin kullanılması gerekiyorsa, yeteri sayıda ve uygun şekilde topraklanmış elektrik prizleri konulmalıdır.
9- İletkenler mekanik ve kimyasal etkilerden korunmalıdır.
10- Topraklama devresi, düşük dirençli iletkenden yapılmalı ve ısa devreyi iletecek kapasitede olmalıdır.
11- Elektrik tesisatı veya teçhizatın bakım ve onarımında, bunları devreden çıkaracak bir devre kesme düzeneği bulunmalıdır.
12- Sigortalar değiştirilmeden önce gerilim dışı bırakılmalı, gerilimin yokluğu kontrol edilmelidir. Sigorta gerilim dışı bırakılamıyorsa, kesicilerle devrenin kesilmesi sağlanmalı ve bu gibi durumlarda elleri ve gözleri koruyacak kişisel koruyucular kullanılmadır.
13- Elektrik işlerinde kullanılan penseler, kargaburunları, tornavidalar ve yağdanlıkların, süpürgelerin, fırçaların ve diğer temizlik araçlarını sapları akım geçilmeyecek malzemeden yapılmış olmalıdır.
14- Elektrik el aletleri kendi özel gayeleri için, doğru olarak ve kendi kapasiteleri içinde, aşırı zorlamalara başvurmadan kullanılmalıdır.
15- Elektrik el aletleri üzerinde meydana gelebilecek kaçaklar için el aletinde gerekli güvenlik tedbiri bulunmalıdır.
16- Parlayıcı, patlayıcı maddelerin imal edildiği, taşındığı ve depolandığı yerlerde, elektrikli el aletlerle çalışan işçiler bol ve etekleri geniş elbiseler giymemeli, kauçuk eldivenler takmalıdır.
17- Elektrik li el aletleri kullanılmadan önce yetkili kimseler tarafından kontrol edilmeli; topraklaması arızalı, motoru fazla kıvılcımlı, piriz ve bağlantı kablosu bozuk olanlar kullanılmamalıdır.
18- Elektrik kaynak makinesi kullanılırken şu önlemler alınmalıdır. Kaynak makinesi ve teçhizatı, yalıtılmış, topraklanmış, kaynak
penseleri, kabzalı ve dış yüzleri yalıtılmış olmalıdır.
Elektrik kaynak makinesinin şalteri, makine üzerinde veya çok yakınında bulunmalı, kablolar sağlam bir şekilde tespit edilmelidir.
Otomatik veya yarı otomatik dikiş ve punta kaynağı makinelerinde operasyon noktasına kapalı koruyucu yapılmalı veya çift el kumanda usulü uygulanmalıdır.
Yanıcı maddeler yakınında kaynak yapılmamalıdır.
Elektrik kaynak ve kesme makinelerinde çıkış uçlarının veya kaynak devrelerinin birer kutbu, kaçak akımlara karşı, iş parçasında topraklanmış
olmalıdır.
Kaynak sırasında kişisel koruyuculara özen gösterilmelidir. Bu amaçla, gözlük veya kaynakçı siperi kullanılmalı, kaynakçı eldiveni ve elbisesi giyilmelidir. Ayrıca elektrik kaçaklarına karşı ayakkabı giyilmelidir. Kaynak çapakları temizlenirken gözler korunmalıdır. Kaynak yaparken yardımcı kullanılıyorsa, yardımcı da kişisel koruyucular kullanmalıdır. Kapalı ve dar yerlerde yapılan kaynak işlerinde mutlaka ilgili tüzük hükümlerine uyulmalıdır.
19- Parlayıcı ve patlayıcı maddelerin bulunduğu yerlerde statik elektrik yüklerinin meydana topraklama, iyonizasyon vb. gibi uygun güvenlik önlemleri alınmalıdır. Böyle yerlerde yalıtkan malzemenin kullanılmasından mümkün olduğu kadar kaçınılmalıdır. Statik elektrik birikmelerine karşı, gerekli yerlere statik elektrik yük gidericileri konulmalıdır.
20- Tabanca boyası yapılırken tesislerde boyanacak veya verniklenecek bütün metal kısımları ile davlumbazlar, kaplar,emme düzeneği, boya tabancaları uygun şekilde topraklanmalıdır.
21- Binalarda yapılacak ek inşaat, onarım veya boya işleriyle benzeri çalışmalara başlanmadan önce gerilim altındaki iletkenlere yaklaşması gereken kimselerin korunması sağlanmalıdır.