Vücut Harareti, Hasta Ateşi Ölçülmesi
Vücudumuzun harareti, aldığımız besinlerin hücrelerimizde yanmasından meydana gelir. Sıhhati yerinde olan her şahsın belirli bir harareti olup, bu da derecenin alınmış olduğu yere; göre değişir. Normalde dilaltında 37 derece etrafında, makatta 37,2 ve koltukaltında da en fazla 36,8 derecedir. Vücudumuzun harareti günün muhtelif zamanlarında da az çok değişiklikler gösterir. Genel olarak sabahları erken saatte en düşük, akşamları ise en yüksek derecededir. Sabah ve akşam dereceleri arasındaki bu fark altı dizyem kadardır.
Hastalık hallerinde ise vücudun harareti ya normalin üstüne çıkar ki o zaman «Hastanın ateşi var, denir veya normalin altına düşer.
Vücut hararetini ölçmek için kullanılan aletlere (Klinik termometre) veya BEDEN DERECESİ denir. Bu âletler camdan yapılmış olup, ince kalem şeklindedirler. Termometrenin iki kısmı vardır:
1 - İçi cıva dolu olan haznesi,
2 - Üzeri uzun ve kısa çizgilerle işaretlenmiş olan taksimatlı boru kısmı.
Vücudun Sıcaklığı, haznedeki cıvayı genişleterek civanın taksimatlı cam boru içinde yükselmesine sebep olur. Cam borudaki uzun çizgiler bir derece sıcaklığı, kısa çizgiler ise bir derecenin onda birini yani bir dizyemi gösterirler. Ayrıca her bir uzun çizginin altında bir rakam vardır ki, bu rakam o çizginin gösterdiği sıcaklık derecesini okumamıza yarar. Derecelerin taksimatı 35 den başlar ve 42 ye kadar devam eder.
Derecenin hazne kısmı ile boru kısım arasında bir boğum vardır. Bu boğum, derece hastanın üzerin den alındıktan sonra, civa sütununun tekrar düşmesine mâni olur. Cıvayı tekrar haznesine düşürebilmek için dereceyi iyice silkelemek icabeder.
Vücut harareti; ağızdan, koltukaltından ve makattan olmak üzere üç yerden ölçülür.
1- Ağızdan derece almak
vücut hararetini ağızdan ölçebilmek için derecenin hazne kısmı dilin altına konur ve dudaklar kapatılır. Dereceyi bu şekilde üç dakika tutmak kafi gelir.
2- Koltuk Altından Derece Almak
Evvela hastanın koltukaltı kurulanır ve derece silkelenerek koltukaltına yerleştirilir. Kol vücuda yapışık olarak tutulmalı ve derece on dakika kadar bekletilmelidir.
3- Makattan Derece Almak
ağızdan derece almada olduğu gibi derece tepsisi hastanın yatağı yanına götürülür. Derece silkelenir ve kayganlaştırıcı bir madde ile yağlanarak hastanın makatından yavaşça 5 cmye kadar içeri sokulur. Üç dakika bekledikten sonra derece çıkarılır ve okunduktan sonra derece, içerisinde su bulunan bardağa konur.