Aids’te Kuluçka Devresi, Aids Hastalığı
Kuluçka devresi sözcüğünden ne anlıyoruz?
Bu sözcük mikrobun vücuda alınışı ile ilk hastalık belirtilerinin ortaya çıkışı arasındaki zaman aralığını tanımlar.
AİDS için ise mikrobu taşıyan kişi ile korunmasız cinsel ilişki veya ortak enjektör kullanımı ile hastalığa ait ilk belirtilerin (gece terlemesi, lenf düğümlerinde büyüme, nörolojik belirtiler) görülmesi arasından geçen süredir kuluçka devresi.
AIDS'te kuluçka devresi ne kadar sürer?
Hastalık mikrobun alınışından altı ay sonra görülebilir. Bu süre bazen sekiz, dokuz ay, hatta on dört yıl sonraya kadar uzayabilir. Örneklersek frengide bu süre ortalama üç haftadır. Bel soğukluğunda bir ila üç gün, yumuşak şankr ve tifüsde üç haftaya kadar, tüberkülozda daha uzun bir süre, kuduzda ise iki haftadan bir yıla kadar uzayan bir süreyi kapsamaktadır kuluçka devresi.
AIDS'te kuluçka devresi için ortalama bir süre sözkonusu mudur?
Şu anki gözlemler mikrobun alınışından genellikle on ila onbeş yıl sonra hastalığın ortaya çıktığını göstermektedir. Kuluçka devresi için ortalama bir süreden söz etmek olası değil. Çünkü hastalığı tanıyalı oldukça az bir süre geçmiş durumda.
AIDS virüsünü alan kişinin hastalığa yakalanması nelere bağlıdır?
Bu daha çok kişinin savunma sisteminin mikrobu aldığı zamanki gücüne bağlıdır. Mikrobun alınışından sonraki durum da önemlidir. Başka enfeksiyon hastalıklarına yakalanmak, sigara, uyuşturucu bağımlılığı, kötü beslenme, alkol, uykusuzluk gibi olumsuz yaşam biçimi içinde olma da hastalığın ortaya çıkışını hazırlayıcı etkenlerdendir.
Virüsün almışı ile hastalığın başlaması arasındaki devrenin tipik belirtileri var mıdır?
Evet. AİDS virüsünü alanlarda hastalığın esas tablosu henüz oluşmadan immün sistemin zarara uğradığını gösteren bazı değişimlere rastlanır. Bu süreci tanımlayan değişik kısaltmalar kullanılmaktadır: ARC, LAS ya da Pre AİDS (AİDS öncesi) gibi.
LAS nedir?
LAS, lenfadenopati sendromunun (lenf düğümlerinin büyüdüğü hastalık tablosu) kısaltılmış şeklidir. Fransız araştırmacılar lenf düğümlerindeki belirgin büyümenin bu ara sürecin en tipik belirtisi olduğu görüşündedirler.
ARC ne anlama gelmektedir?
ARC, 'AlDS-related complex" in kısaltılmış şeklidir. AİDS enfeksiyonu nedeniyle başgös-teren immün yetersizliği tanımlar.
Virüsün alınışı ile gerçek hastalık tablosunun ortaya çıkışı arasındaki süreçte hangi şikayetler baş gösterir?
LAS ve ARC'da örneğin lenf düğümlerinin uzun süre büyümüş kalması, sinsi ateş, gece terlemesi, kilo kaybı ve nedeni belirsiz deri döküntüleri görülür.
AIDS virüsünü almış kişide ara sürecin belirtileri görülüyorsa bu kişide mutlaka esas hastalık tablosunun da ortaya çıkacağı anlamına mı gelmektedir?
ARC ve LAS, uzun hatta yıllarca devam edebilir. Bu tanımlar AİDS etkeni vücuda alındıkta sonra yaşanacak ara sürecin gidiş biçimini ifade eder.
AIDS nasıl farkedilir?
AİDS'in diğer bazı hastalıklarla da karıştırabilecek belirtileri vardır. Bu nedenle hastalığın karakteristik olmayan belirtileri vardır denebilir. Ama yine de şu belirtiler AİDS'i düşündürmelidir:
Kişi kendini sürekli yorgun ve bitki hissediyorsa,
İşyerinde çalışma gücünde belirgin bir düşüş hissediyorsa;
Kısa sürede belirgin kilo kaybı sözkonusu ise (dört haftada kilosunun yüzde onundan fazlasını kaybetmek gibi)
Gece çamaşır değiştirecek ölçüde terliyorsa,
En az iki lenf düğümünde dört haftadan uzun süre büyüme hissediyorsa;
Uzun süren ishaller oluyorsa;
Bu hastalık belirtilerine başka bir neden bulunamadığında AİDS akla gelmelidir.
AIDS tablosu nedir?
Tıp adamları AİDS etkeninin bütün tahrip gücünü ortaya koyduğu hastalık tablosuna bu adı vermekteler. Hastalık tablosu ortaya çıktığında AİDS virüsü HIV; vücut savunma merkezinin kumanda hücreleri olan T-Yardımcı hücrelerini oldukça tahrip etmiş durumdadır. Virüsle savaşacak tek güç olan immün sistem paramparça olmuştur. Hasta diğer hastalık etkenlerine karşı da korunmasız kalmıştır.
AİDS hastalık tablosu ortaya çıktığında bu tabloda başka hangi hastalıklara rastlanır?
Oportünist enfeksiyonlara, özel tümörlere (Kaposi sarkomu) ve nörolojik belirtilere rastlanır.
Oportünist enfeksiyon ne demektir?
Oportünist (fırsatçı) enfeksiyonlar vücut immün sisteminin güçsüzleşmesine bağlı olarak meydana çıkan enfeksiyonlardır. İmmün sistem güçlü olduğunda bu hastalık etkenleri ile kolayca başa çıkabilmektedir. Sağlıklı kişiler için bu enfeksiyon etkenleri zararsızdır.
AIDS tablosunda hangi fırsatçı enfeksiyonlara rastlanır?
Pneumocystis carinii'nin neden olduğu akciğer enfeksiyonları,
Ağız, yutak, yemek borusunu tutan, beyaz pamuk tarlası görünümündeki (candida) mantar enfeksiyonları bütün vücuda yayılma gösterebilirler.
Tek hücreli kriptosporların neden olduğu günde yirmi kez dışkılamayı gerektirecek kadar ağır ishaller, ki bu ishaller haftalarca sürebilmektedir.
Herpes zoster (Zona),
Sık tekrarlayan herpes simplex (uçuk) enfeksiyonları,
Toxoplazmozis,
Tüberküloz,
Deride birden beliren siğiller ya da cinsel organlarda ortaya çıkan virüslerin meydana getirdiği papillomlar.