Dişlerimiz İçin Önemli Mineral: Flor
Flor, diş sağlığımızda gerçekten çok önemli bir yere sahiptir. Dişimizin yapısı içinde yeterli yoğunlukta yer alabilirse dişin sert dokularının asitler karşısında direncini artırır. Yani mikrobiyal dental plak faaliyet gösterse de üretilen asit, florla güçlenmiş dişlerimizde kolay kolay çürük yapamaz, sert dokuları eritemez.
Peki flor tabletleri alarak bu sorunu çözebilir miyiz? Ne yazık ki, o kadar kolay değil. Flor, iki ucu keskin bir bıçak gibidir. Eser miktarda ve zamanında -yani dişlerin oluşum aşamasında- alınmadığında dişlerin yapısına girmeleri o kadar kolay değildir. Ayrıca fazla alındığında zehirlenmelere neden olabilir. Diş hekimliğinde flor iki şekilde kullanılır.
1. Sistemik olarak ağızdan alınarak,
2. Topikal yani diş yüzeyine sürülerek.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi yeterli flor alımı bebeklerde 6. aydan başlayarak 16 yaşına kadar devam etmelidir ki dişlerimizin yapısında yerini alıp çürüğe karşı gerekli direnci gösterebilsin. Bu yaştan sonra yutularak alınacak flor dişimizin çürüğe karşı direnç göstermesinde çok etkili olamaz. 16 yaşından sonra sadece topikal, yüzeysel olarak dişe sürülerek uygulamalarla dişe flor verilebilir.
Flor çoğu mineral gibi besinlerle alınır. En çok da içme suyu ile vücuda girmesi beklenir. Doğal olarak flor oranı düşük suların olduğu bölgelerde ise çeşitli takviyelerle gerekli flor alımı sağlanır. Gelişmiş ülkelerde bu sorun suların Horlanması ile çözülmektedir. Çeşitli teknik donanım isteyen bu uygulama ülkemizde yapılamamaktadır. Dolayısıyla içme suyundan beklenen flor alınamaz. Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'nin yaptığı bir araştırmayla şehirlerimizin flor haritası çıkarılmıştır. Isparta ve Kars yöresi hariç, diğer illerimizin flor fakiri olduğu belirlenmiştir.
Sularımız Horlanmadığına göre kişisel bazı önlemler almamız gerekir. Bu yazıları okuyacak ve anlayacak yaşa gelmişseniz sizin için sistemik flor alımı geçmiş demektir, ama çocuklarınız için çok şey yapabilirsiniz.
Bir diş hekimine gidip bulunduğunuz bölgenin flor durumuna göre, çocuğunuz için flor tableti dozu ayarlamasını sağlayabilirsiniz. (Düzenli olarak kullanmak şartı ile.)
6 ayda bir çocuğunuzun dişlerine topikal olarak (sadece dişlerin üstüne sürülüp bir süre beklenerek) flor uygulaması yaptırabilirsiniz. Topikal flor uygulamasını kendi dişlerinize de yaptırabilirsiniz.
Florlu gargaraları sürekli ve düzenli olarak kullanabilirsiniz. (Bunlardaki flor oranı çok düşüktür. Faydasını ancak çok uzun süreli kullanımlarda görürsünüz.)
Florlu diş macunları ile etkili ve sürekli bir temizlik (Diş macunundan alınan flor da ancak çok uzun ve düzenli kullanımla etkili olur.)
Çocuklarda (diş macunu yutma riskine karşı) daha az flor içeren çocuk macunları kullanın. Yetişkin macunlarındaki fazla flor sürekli yutulduğunda çocuklarda flor zehirlenmesine neden olur.
En ideal sistemik flor kaynağı içme suyudur. Ülkemizde içme suları Horlanmadığı için kendi suyunuzu kendiniz florlayabilirsiniz. Türkiye'de içme suyu olarak kullanılan su çok yumuşaktır. Bu yüzden flor oranı etikette belirtilmiş maden sularını normal içme suyunuza karıştırarak kullanabilirsiniz. İlk günler l'e 3 oranında karıştırın sertliğe alıştıkça bire bir oranında karıştırarak özellikle çocukların bu suyu tüketmesini sağlayın. Bu şekilde su içmeye alışmışsa flor tableti kullanmasına gerek kalmaz. Sadece hekiminizin belirleyeceği aralıklarla topikal flor uygalatırsanız dişlere gerekli floru vermiş olursunuz.