Skleroderma Hastalığı
Derinin sertleşmesi ile karakterize olan ve çoğunlukla gençlerde ve özellikle de kadınlarda görülen bir hastalıktır. İlerleyici ve sistemik olduğu için "Progresif Sistemik Skleroz" da denilen hastalığın nedeni tam olarak bilinememektedir.
Scleroderma Belirtileri ve Bulgular
Önceleri parmak ve ellerde başlayan giderek yaygınlaşan deri sertleşmesi,
Daha çok ellerde görülen, soğukta ve streste ortaya çıkan solma, morarma, kızarma gibi deri renk değişiklikleri (Reyno fenomeni), Sabit yüz ifadesi; Yüz ve alın derisinin kalınlaşmasından dolayı hastanın ağzını açamaması, rahat gülümseyememesi ve mimik yapamaması sonucu yüzde donuk ve sabit bir ifade (mask face), Saç dökülmesi (Alopesi),
Özefagusun sertleşmesi sonucu yutma güçlüğü (disfaji), Ekstremitelerde, özellikle parmak damarlarında vazokonstrüksiyon sonucu yeterince oksijenlenememe, bu yüzden kolaylıkla açılan deri
lezyonları,
Organ tutulumu; Özellikle prognozu ciddi ve ağır klinik yakınmalarla
seyreden bağırsak, kalp ve böbrek tutulumu,
Tanı
Sklerodermanın klinik olarak en büyük laboratuvar bulgusu kan sedimentasyon hızında artmadır. Bunun yanı sıra tanı koymada romato-id faktör, Anti Nükleer Antikor incelemeleri ve deri biyopsisinden yararlanılır.
Skleroderma Tedavisi ve Hemşirelik Bakımı
Etkili ve kesin bir tedavisi yoktur, ancak destek tedavi ile prognoz iyileştirilmeye çalışır. Sklerodermada tedavinin temel amacı, katılaşmış, sertleşmiş, bağ dokusunu ve deriyi yumuşatmak, gevşetmektir. Bu amaçla;
İlaç Tedavisi (Kortikosteroidler, D-Penicillamin-Kolşisin) Eksersiz programları uygulanır. Hemşire; bakımını üstlendiği sklerodermalı hastada; Düzenli ve sürekli eksersiz programları ile eklem, kas ve deride kalıcı kontraktürlerin oluşmasını önlemeye, En az günde iki kez (sabah ve öğleden sonra) planlanan dinlenme periyodları ile istirahatin sağlanmasına,
Reyno fenomeni ve özellikle periferik ekstremite yaralanmalarını önlemek için hastanın iyi giyinmesine, soğuk ve travmalara maruz kalmamasına,
Yutma güçlüğü nedeni ile rahat beslenemeyen hastanın uygun, yeterli-dengeli ve rahat beslenmesine,
Bağırsak ve böbrek tutulumunu dikkate alarak boşaltım sisteminin ve giren-çıkan sıvı miktarının izlenmesine,
İlaçların (Aspirin-Prednison)ciddi yan etkilerinden hastanın korunmasına dikkat etmelidir.