Hiatus Hernia
Hiatus hernia midenin bir kısmının göğüs boşluğu içine kaçmasıdır.
1. Rolling Hiatus Hernia: Diafragma defekti vardır. Midenin bir kısmı yukarı çıkar. Özefagus normaldir. Paraösefajial hernia da denir.
2. Sliding (Kayıcı) Hiatus Hernia: Kardia yukarı kaçmıştır, özefagus da olaya katılır.
3. Kısa Özefagus: Tartışmalıdır.
Doğuştan diafragma defekti sonucu olur. Bazen bu özefagusla beraberdir, sliding tip olur. Bazen atrofik diafragmadan kolayca hernie olur. Karın içi basıncı artınca da olabilir.
Mide mukozası özefagusa göre koyudur. Sliding hiatus hernide mide salgısı geri kaçar, özefagusta ülserasyonlar olur. Rolling tipi hemilerde çok defa ödem, kanama olur. Bunlarda da ösefajit olur ama daha azdır.
Hiatus hernia orta yaş ve kadınlarda sıktır. Ülser ve safra kesesi taşlarıyla sık görülür. Yüz normal kişinin 5-6'smda, yüz duedonal ülserlinin 15-16'sında hiatus herni görülür
Asemptomatik olabilir. Belirtiler:
1. Retrostemal yanma (Pyrozis) : Yanma daha çok yemeklerden sonradır. Asit salgısının özefagusa gelmesiyle olur.
2. Retrostemal ağrı
3. Regürjitasyon: Gıdaların ağıza geri gelmesidir. Kardia fonksiyonunun ortadan kalkmasıyla oluşur. Yatınca kolaylaşır.
4. Yutma güçlüğü
5. Kanama
6. Angina pektorise benzer ağrı: Göğüs boşluğuna hernie olan kısım fazla ise kalbe bası yapar. Ancak angina pektorisin tam tersine ağrı daha çok hasta yatınca olur.
Fizik muayenede birşey bulunamaz. Tanı öykü ile konur. Ayrıca röntgende görülür ama görülmeyebilir de. . . Endoskopi yapılabilir. Sliding tipte ise özefagus kısalır. Ayrıca mide salgısınını kolayca özefagusa regürjite olduğu görülür. Ösefajit olup olmadığına bakılır.
Ayırıcı tanıda akalazya, peptik ülser, angina pektoris sayılabilir.
Asemptomatik hastalarda sağaltıma gerek yoktur. Hiatus hernia sağaltımı tıbbidir. Düzgün aralıklarlajantiasit uygulanır. Diet verilir. İçki ve baharat almamalıdır. Hasta boş mide ile yatmalıdır. Yatma şekli de önemlidir. Yatak başucu altına 25 cm. 'lik takoz konur. Yastık koymakta yararlı olabilir.
Şatky halkası özefagus alt ucunu daraltabilir. Hiatus herni ile karışır. Çok defa hiatus heri ile birliktedir. Dilatasyonla kolayca yırtılır.
Mukoza, submukoza, muskular tabaka ve seroza tabakaları vardır. Mide mukozası sekresyonda en önemlidir. Mukoza; yüzeysel epitel, glandüler tabaka, lamina propria ve muskularis mukozadan oluşur. En önemlisi glandüler tabakadır. Yüzey epiteli mukus salgılar.
Glandüler tabaka kardia, fundus ve pilor bölgesinde bulunur. Kardiada 2-3 cm'lik yer işgal eder. Mukusa benzer salgısı vardır. Fundus bezleri kadiadan pilora dek yaygındır. Bu bezler üç ayrı kesimde (boyun, gövde, isthmus) bulunurlar. Boyun ve gövdede hücre yapıları değişiktir. Burada esas sekresyon yapıları bulunur. Parietal hücreler (kenar hücreler) HCI sekresyonu, esas hücreler pepsin sekresyonu yaparlar. Ayrıca indiferansiye olmamış hücreler, yüzey epitelini anımsatan hücreler, endokrin kökenli hücreler fundus bezlerinin yapısında bulunurlar. Pilorik bezler gastrin salgılayan G hücreleri içerirler.