Ülseratif Kolit Nedir (Kolitis Ulseroza)
Barsağın inflamatuar bir hastalığıdır. R. enterit GIS'ın yerindedir, ülseratif kolit en sık kolonu sever. Özellikle rektum ve sigmoide yerleşir, ömür boyu sürer. İyilik ve kötülük devreleri vardır.
Etyoloji tam olarak bilinmez. Enfeksiyonlar, enzim yetmezlikleri, otoimmün hastalık olduğu düşünülür. Mukozada Ag-Ab reaksiyonu oluşur. Hastanın psikiatrik durumu ile yakından ilintilidir, psikosomatik bir hastalık olabilir.
Ülseratif Kolit Belirtileri
Patoloji
Önce barsak mukozasında ülserasyonlar gelişir, derinleşir, fibrozis oluşur. Tüm barsak mukozası hastalığa katılır. Sağlam doku-hastalıklı doku arasında kesin bir sınır yoktur. Hastalık ilerleyince fibrozis artar, kolon boyu kısalır, çapı daralır, uzunluğu normalin 1/3'üne inebilir. Terminal ileum her zaman sağlamdır. Eğer çekum da hastalığa katılırsa terminal ileuma kaçabilir. Bu nadir olaya back wash ileitis denir.
Mikroskopide mukoza hastalığı olduğu görülür. Mukozada yaygın ülserasyon, kript abseleri, inflamasyon vardır. Damarlanma çok fazladır. Sıklıkla kanama olur. Polipler, psödopolipozis oluşabilir.
Ülseratif Kolit Kliniği, ülseratif Kolit Bitkisel
1. Kanlı-mukuslu gaita
2. Şiddetli karın ağrısı olur. Genellikle 2-3 saatte bir gelir.
3. Ağır durumlarda günde 15-20, gecede 10-15 kez tuvalete gidilir.
4. Aktif dönemde hafif ateş olabilir.
Akut fulminant şekilde hastaların çoğu kaybedilir. Subakut tekrarlayan tip daha hafiftir. Sağaltımla düzelir, sonra yine aktif hale geçer. Tekrarlama nedeni çoğunlukla psikolojik nedenlerdir. Bazen nedensiz tekrarlayabilir. Enfeksiyon, ameliyatlar, menapoz, mestruasyon, metabolik hastalıklar tekrarlama nedeni olabilir. Gebelik farklı şekilde etkilidir. Genellikle aktivasyona yol açarken bazılarında hastalığı sessiz devreye sokabilir.
Komplikasyonlar
Ülseratif Kolit Hastalığı
A. Lokal Komplikasyonlar
1. Kanama
2. Perforasyon
3. Daralma. Fibrozis ile olur. Uzun segmentte olursa korkulmaz. Lokal darlık ise kanser olabilir. Hastalık seyrinde %5 kanser gelişebilir. Bu multifokaldir. Ayrıca semptomlar birbirine karışır ve kanser geç yakalanır.
4. Perianal lezyonlar. Fissür, fistül, abse
5. Toksik megakolon
B. Sistemik Komplikasyonlar
1. Deri lezyonları. Pyoderma gangrenozum (Crohn'a göre daha sık eşlik eder) - eritema nodozum
2. Mukoza lezyonları. Aftöz lezyonlar, gingivitis
3. Göz lezyonları. Her üç tabakayı da tutar.
4. Artrit. Büyük eklemleri tutar.
5. Tromboflebit
6. Yağlı KC
7. Sklerozan kolanjit. Safra yollarında sklerozla beraber iltihab vardır. Korkulan bir komplikafvondur. Safra yollan teşbih tanesine benzer. Sıklıkla sarılıkla beraber bulunur.
8. Böbrek komplikasyonları. Taş, GN
9. Kalp lezyonları. Myokardit
Ülseratif Kolitin
Rektoskopi ve bu esnada biyopsiyle konur. Kesit aynen çiğ et keeiti gibidir. Hastalık iyileşince iğne rektoskopi yapılır. Bazen hiç iz bırakırız, bazen fibrozis nedeniyle buzlu cam manzara görülür. Tanı konduktan sonra eğer kontrendikasyon yoksa röntgen ile hastalığın yaygınlığı aranır. Kolon grafisi çok dikkatli çekilir, perforasyona yol açabilir. Ba ülserlerin kenarına dolar, ülser yeri aynen testere dişi gibidir. Hastalık ilerleyince fibrozis olur. Haustralar kaybolur, çap daralır, boy kısalır.
Toksik megakolon hastalık çok aktif olduğunda toksik nedenlerle kolonun aniden genişlemesidir, inervasyon bozulur. Karın şiştir, çok hassastır. Defekasyona çıkamaz, ateş yüksektir. Oral beslenirse perforasyon olur. Tanıyı rahat koymak için boş karın filmi çekilir. İçi hava ile dolu, genişlemiş, simsiyah görülür. Ba'lu kolon grafisi kesinlikle yasaktır. Sağaltım için oral beslenme kesilir, iv verilip. Steroid uygulaması tartışmalıdır. Gerekirse cerrahi uygulanır. Normal kolon çapı 6-8 cm. 'dir. 8 cm. 'den fazla ise megakolon denir.
R. enterite benzer. Süt verilmez, istirahat ve psikiatrik konsültasyon önerilir. Dieti R. enterit gibidir. İlaçla sağaltımda salazopirin, steroid, immün supressif sırayla uygulanır. Biri yetersiz kaldığında diğerine geçilir. Komplikasyonlar için cerrahi uygulanır. Hastalık çocukluk devresinde ve çok steroid gerekiyorsa total kolektomi gerekebilir. Hastalık çok aktif devrede ve tıbbi sağaltıma rağmen iyileşmiyorsa iliostomi, distalde ise kolostomi yapılır. Daha sonra iliostomi kapatılır. Buna rağmen iyileşmiyorsa total kolektomi yapılır.