Romatoid Akciğer Hastalığı
Yaygın interstisiyel pulmoner fıbrosis vakalarının yaklaşık %20 sinin nedeni romatoid artritisdir. Hastalığın ilk döneminde spesifik olmayan interstisiyel bir pnömoni vardır. Hastalık ilerledikçe fıbroz doku artar "bal peteği akciğer", bronşektazi görünümü gelişir. Vakaların çoğunda santral nekrozu olan ince bir granuloma "romatoid granuloma" gelişir. Efor dispnesi en çok görülen klinik belirtidir. Bazı hastalarda tambur şeklinde parmak defor-mite ve osteoartropati izlenir. Bazı vakalarda LE hücresi görülür.
Romatoid Artrit Akciğer Tutulması
Radyografide hastalığın subakut döneminde nodüler lezyonlar izlenir. Nodüller ufaksa görünüm miiyer tüberküloza, nodüller daha büyükse sar-koidoz veya pnömokonyoza benzer. Kronik dönemde retiküler ve " bal peteği" değişiklik görülür. Bazı vakalarda akciğer infiltrasyonu plörezi ile birlikte bulunur.
Plöritis veya plevra sıvısı romatoid artritis'in sık görülen toraks komplikasyonlarıdır. Eksüdatif plevra sıvısı açık sarı veya sarımtırak yeşil renktedir. Sıvıda glükoz belirli bir şekilde azalmıştır, %25 mg hatta daha az olabilir. Klorür normaldir (tüberküloz plevra sıvısında hem glükoz hem de klorür azalır). Romatoid artritisin plevra sıvısında lökositler, özellikle lenfositler, laktik dehidrogenez (LDH) ve romatoid faktör artar. Bazı vakalarda kanda romatoid faktör artmadığı halde plevra sıvısında artabilir. Romatoid plevra sıvıları çok kez klinik belirti yapmayacak kadar azdır.
Romatoid akciğer nodülleri nadirdir, genellikle romatoid artritis ve deri altı nodülleri ile birlikte bulunurlar. Patolojik özellikleri de deri altı nodülleri gibidir. Nodüllerin ortasında fıbrinoid bir nekroz ve nekrozun çevresinde yoğun bir granülasyon dokusu vardır. Romatoid akciğer nodülü olan hastalarda genellikle klinik belirti yoktur. Ancak bu nodüller çok büyüdükleri ve enfekte oldukları zaman klinik belirtiler gelişebilir. Bazı vakalarda öksürük ve hemoptizi olabilir. Sedimantasyon genellikle artmıştır ve anemi vardır. Radyografide akciğer periferinde, 3-7 mm çapında, sübplöral, çevresi iyice belirlenmiş tek veya mültipl nodul izlenir. Nodüllerde kavernleşme sık görülür. Kavernin duvarı kalın, iç sınırı homojendir. Akciğer nodülleri kaybolur veya büyürler, bazan plevra sıvısı veya pnömotoraks ile birlikte bulunur.
Romatoid pnömokonyosis (Caplan sendromu) hastalığı maden işçilerinde görülür. Bu hastaların akciğerlerinde 0.5-5 sm çapında yuvarlak gölgeler (nodüller) ve pnömokonyosis fibrosis'i vardır. Nodüller genellikle mültipldir, birdenbire meydana çıkarlar ve hızla büyürler. Akciğer romatoid nodüllerinin ortasında bir nekroz, nekrozun çevresinde makrofaj ve pölimorf çekirdekli lökositlerin oluşturduğu bir granülasyon dokusu vardır. Nekrozun çevresinde makrofajların içinde maden tozlarının birikmesiyle koyu bir halka husule gelir ki diğer romatoid nodüllerden ayrılmasını sağlar. Radyografide bu nodüllerin diğer romatoid nodüllerinden ayrılığı yoktur. Bazı vakalarda bu lezyonlar kaybolur.
Pulmoner arteritis romatoid akciğer hastalıklarında sık izlenen bir anormalliktir. Hastalığın ilerlemesiyle arterler giderek daralır, pulmoner hipertansiyon ve daha sonra kor pulmonale gelişir.
Romatoid akciğer hastaları salisilat ve kortikosteroid'le tedavi edilir. Romatoid nodul ve Çaplan sendromunda kortikosteroid daha etkili olmaktadır.