HIV ve HBV ye Karşı Alınması Gereken Önlemler
I. Açık cilt lezyonları olan sağlık bakım elemanlarının alması gereken önlemler
Bunlar direk hasta bakımı yapmamalı ya da durum kesinleşinceye kadar kontamine araçları çıplak elle tutmamalıdırlar.
II. Direk hasta bakımı veren sağlık bakım elemanlarının alması gereken önlemler
A. Tek kullanımlık eldiven giymeyi gerektiren durumlar
1. Cilt bütünlüğü bozulmuş tüm hastalarla temas, giysilerin değiştirilmesi, oral, nazal ya da endotrakeal as-pirasyon, nazogastrik tüp uygulaması, oral bakım veya termometreleri tutarken,
2. Arter ya da vene girme, arteryal infüzyondan kan as-pire etme, Swan-Ganz ya da Hickman kateterleri veya diğer vasküler giriş araçlarını elle tutma, laboratuar ya da yataktaki analizler için kan veya vücut sıvı örneklerini alma veya bu örneklerin elde tutulması sırasında,
3. Vaginal kanama veya inkontinans için kullanılan perine pedlerinin değiştirilmesi sırasında,
4. Kan veya kan ürünlerinin değiştirilmesi, verilmesi ya da asılması sırasında,
5. Sürgü, ördek ve böbrek küvetler boşaltılırken ve sto-ma bakımı verilirken tek kullanımlık eldiven giyilir.
B. Eldiven yırtılır ya da delinirse çıkarılır, eller yıkanır ve yeni eldiven kullanılır
C. Eller kan ya da vücut sıvılarıyla kirlendiğinde, hastadan hastaya geçerken, kirlenmiş cansız objelere dokunulduktan sonra hemen yıkanmalıdır
D. Travmalı hastaların resüsitasyonu ya da acil doğumlardaki gibi kan veya diğer vücut sıvılarına aşırı derecede maruz kalma olasılığnda eldivenle birlikte maske, gömlek ve gözlük gibi uygun engel oluşturacak giysiler giyilir
D. Kan veya vücut sıvılarıyla kirlenmiş giysiler veya örtüler düzenli olarak çamaşırhaneye gönderilip yıkanır.
1. Ağızdan ağıza suni solunumun yerine suni hava yolu ve resüsitasyon araçları kullanılır.
2. Batma yaralanmaları riskini arttırdığından dolayı iğneler kullanıldıktan sonra uçlarına takılmaz, bükülmez ya da kırılmaz. Acil işlemler sırasında iğneler de-linmez kutulara direk olarak atılır. İğnelerin yatak üstüne, yatak kenarlarına, yerlere düşmemesi için büyük çaba gösterilir.
III. İndirek hasta bakımı veren sağlık bakım elemanlarının alması gereken önlemler
A. Tekrar kullanılacak kesici aletler temizlendikten sonra özel koruyucu kaplarında taşınır, elde taşınmaz.
B. Araçlar üzerindeki kan ve dokuların tümüfırçalandık-tan sonra dezenfekte edilir. Temizliği yapan kişiler eldiven giyer. Personel, hasta banyolarındaki kirli maddelere dokunma sırasında eldiven ve torba kullanmaya cesaretlendirilir.
C. Kan ve vücut sıvılarıyla kirlenmiş özel analiz materyalleri ve izleme araçları, acil sedyeler, çalışma alanları, bankolar emici havlularla temizlenir ve daha sonra uygun dezenfektanlarla yıkanır. Ancak kullanılacak dezenfektan ajanların aletleri bozucu etkisi bilinmeli, özellikle alüminyum gibi metallerde aşındırıcı olduğundan dolayı sodyum hipoklorid kullanımında dikkatli olunmalıdır.
D. Atıklar uygun şekilde yok edilirler
1. Kan, vücut sıvı atıkları ya da diğer kirli sıvılar uygun şekilde bir atık yerine boşaltılır, kanalizasyon sistemi içinde yıkanır.
2. Katı kirlenmiş maddeler dayanıklı plastik torbalara konulur, etiketlenir ve hastanenin kirli maddeler için belirlenen yöntemine göre imha edilir.
IV. ABD Hastalık Kontrol Komitesi'nin Enfeksiyon Kontrolü İçin Önerdiği Protokol
A. Eğer birey enfekte kan veya vücut sıvıları ile temas ederse, gözlere, yüze, ya da açık cilt lezyonlan üzerine kan veya vücut sıvıları sıçrarsa bu önemli bir risktir.
B. HIVli olduğu düşünülen bireyin olası bulaştırıcılığını belirleyebilmek için birey klinik ve epidemiyolojik olarak değerlendirilir. Enfekte hasta, insidans ve serolojik testler hakkında bilgilendirilir.
C. HIV enfeksiyonu bulaşmış bireye olabildiği kadar çabuk serolojik testler yapılır. Eğer kaynak kişi HIV bulgularına sahip bir AİDS'ti ise, test tekrarlanır-
1. HIV enfeksiyonuna yeni maruz kalmış birinin testleri negatif sonuçlanırsa, test 6 hafta içinde tekrarlanır ve geçiş olup olmadığını belirlemek için periyodik olarak 3. 6. ve 12. aylarda tekrar test yapılır.
2. Yeni olarak maruz kalan birey özellikle ilk 6-12. haftalarda gözlenir.
HIV, HBV ve diğer kanla geçen hastalıklar için kan en önemli kaynaktır. Semen ve vajinal sıvılar yoluyla enfeksiyon geçişi genellikle seksüel yolla olmasına rağmen bu sıvılarla temasta da önlemler uygulanır. Aynı zamanda dokular, serebrospinal sıvı, sinovial, peritoneal, perikardial, amniyotik sıvı ve diğer bilinmeyen sıvılarla bulaşma riskine karşı da önlemler uygulanır. Feçes, nazal sekres-yon, ter, gözyaşı, idrar ya da kusmuk kanla bulaşmadıkça önlem almaya gerek yoktur. Bu sıvılar ve materyallerden HBV ve HIV geçiş riski çok düşük veya yoktur.
Çoğu hastanede enfeksiyon kontrolünü sağlayan komite genellikle acildeki enfeksiyon kontrolünden de sorumludur. Sorumluluk-lan; enfeksiyon riskini azaltma konusunda eğitim, izolasyon önlemleri, mesleki risklerin yönetimi ve yeni çalışmaya başlayanlar için oryantasyon programlarıdır. Enfeksiyon kontrol komitesi üyeleri, acil ünitesinde politika ve yöntemlerin geliştirilmesinde konsül-tan olarak da görev alırlar.
Bazı enfeksiyon hastalıktan il ve bölgesel düzenlenmelere göre kaydedilir. Kaydetme genellikle kontrol komitesi üyelerinin sorumluluğundadır. Acil ünitesinde kayıtların hangi hastalıkla ilişkili olduğu önemlidir. Uygun kişi veya ajanın kaydedilmesinde hastanenin politikası izlenir.