Ekstremite Travmaları
Vücudumuzda iskelet 206 kemikten oluşmuştur. Kemik dokusu; hücre, lif ve kalsiyum, fosfor ve magnezyum gibi tuzları içeren ara maddeden oluşur. Kemiği eklem yüzleri hariç "periost" denen bir zar örter. İki tabakadan oluşan periost'un dış tabakası bağ dokusu liflerinden, iç tabakası ise, hücreden zengindir. Gelişme ve onarım aşamasındaki kemiklerde osteoblastla-rın çok olduğu görülür. Kemik hücrelerinin rejenerasyon yeteneği yoktur. Ancak periost ve endostium sayesinde kemik onarımı gerçekleşir.
Kemiğin beslenmesi; periosttan gelen kan damarlarının havers ve volkman kanallarıyla kemiğe dağılmasıyla olur.
Kompakt ve Spongioz olmak üzere iki tip kemik dokusu vardır. Kemik iliği kompakt kemiğin kemik iliği kanalında, spongioz kemiğin ise, trabekulaları arasında yer alır. Kırmızı ve sarı olmak üzere iki çeşit kemik iliği vardır.
Kırmızı Kemik İliği
Sternum, kostalar, kafa kemikleri, vertebra korpusları ve pelvis kemiğinde bulunur. Hematopoetik fonksiyonu vardır.
Sarı Kemik İliği
Uzun kemiklerin kemik iliği kanallarında yer alır. Yağ hücrelerinden zengindir.
Kemikler: Uzun, kısa, yassı ve irregüler şekilde olup, kas ve ligametlerle bağlanarak insan vücudunun ayakta kalmasını, hareket etmesini ve organların korunmasını sağlarlar.
Kırık: Kemiğin devamlılığının kesintiye uğraması ve anatomik bütünlüğünün bozulmasıdır.
Motorlu araç kazalan, darbeler, zorlamalar, kemikteki inorganik madde miktarının artması ve organik madde miktarının azalması gibi durumlar kemiklerde kırılmalara neden olur.
Kırığa neden olan durumlar ve oluştukları vücut bölgeleri yaşla da ilgilidir. Erişkinler da en sık kaburga kırıkları, gençlerde ve orta yaştaki erişkinlerde ise, femur kırıkları görülür. Çocuklarda kemikler yaşlılara göre daha elastiktir ve büyük bir güç olmadıkça kırılmaz. Buna karşın yaşlılarda kemik çatıyı oluşturan en önemli ara madde olan kalsiyum azaldığından kırık çabuk oluşur, geç iyileşir. Bu yaş grubunda en sık pelvis ve el bileği kırıkları görülür.
Tüm vücut travmalarının yarısından fazlası ektremitelerde olur. Ülkemizde yapılan bir çalışmada motorlu araç kazası sonucu yaralananların % 67'sinde ekstremite kırığı saptanmıştır.
Kırıklar tek başına bile önemli sağlık sorunları iken, bunların ya-nısıra damar, sinir, cilt, kas, organ ve diğer yapıların da yaralanması mevcut patolojiyi daha da arttırmakta, acil yaklaşım ve tedaviyi güçleştirmektedir.