Mutajen Nedir

Mutajen Nedir

Bira mayası hücre kültüründen UV-ışını ile çok sayıda eksik mutant elde edile­bilir. UV-ışını mutasyon oranını artırır. Bu nedenle "MUTAJEN" olarak kabul edilir. UV-ışını DNA tarafından emilir. Bu arada alınan enerji DNA dizininin iki komşu timin bazının birbirine tepkime göstermesine yol açar. Böylece DNA baz dizininin bölüm bölüm okunmasını engelleyen zarar görmüş bir kısım meydana gelir. Bu şekilde zarara uğramış çok sayıda yer varsa hücre, UV-ışınının etkisi ile ölür.

Mutajenler


Hücre, tamir enzim sistemine sahip değilse, UV-zararları ve DNA'yı değiştiren diğer etmenler birçok organizmada önemli sonuçlar doğurur. Bu sistemler zarara uğ­ramış bölgeleri DNA'dan uzaklaştırma ve onları tamamlama yeteneğindedir. Parça Tamiri diye de adlandırılan sistem aşağıdaki prensibe göre çalışır: Önce bir enzim, zarar gören kısmı tanır ve zarara uğrayan DNA bölümü kesilerek ayrılır. Bunun akabinde başka bir enzim yardımı ile eksilen parça, komplementer nukleotid tarafından tamamlanır. Daha sonra da yeni sentezlenen ve eski DNA dizini birbirine bağlanır. Parça tamirinde komplementer olmayan, yani yanlış nukleotidler yerleşir. Bu tip hatalar UV-ışınının mutajen etkisi sonucunda ortaya çıkar.