Yag Metabolizmasi (Yag Yikimi)

Yağ Yıkımı (Yağ MetaboIizması)

Yağlar fevkalade iyi enerji depolar. Bunlar yağ hücrelerinin sitoplazmasında, üç yağ asidi molekülünün bir gliserin molekülü ile esterleşmesiyle elde edilen "triaçilgliserid" şeklinde depolanır. Eğer 70 kg ağırlığındaki bir insanın 10 kg'lık yağ rezervi karbonhidrat olarak depo edilmek istense idi, o insanın 120 kg'dan daha ağır olması gerekirdi.

Nötr yağların katabolizmasında iki ana dönem ayrılır. Bunlardan ilki Yağ yıkımı, yağ moleküllerinin gliserin ve yağ asidine ayrılması ile başlar ve yağasitlerinin P-Oksidasyonu ile sürer. Gliserin molekülü "dihidroksiaseton fosfat" üzerinden gliserin aldehit-3-fosfata değişir ve böylece glikolizde tekrar işlenir. Daha çok palmitik veya stearik asit gibi, 16 veya 18 karbon atomlu uzun karbon zincirli, yağ asitleri çok basamaklı bir yıkım olayına girer. Buna "beta-oksidasyon" denir. Zira o yağ asidinin beta-C-atomundaki oksidasyon ya da yıkım basamağında önemli bir dehidrasyondur.

Eğer stearik asit örneğinde olduğu gibi, bir yağ asidinin yıkım yolu incelenirse, bunun stearik asidin 18 karbon atomunun, 9 asetil koenzim A-molekülüne kadar parçalandığı bir yıkım çevrimi olduğu anlaşılır.


Yağ asidi yıkımı ATP kullanılarak, molekülün aktivasyonu ile başlar. Burada yağ asidi molekülünün bir seferlik aktivasyonu için 1 mol ATP'ye ihtiyaç duyulur. Yağ asidi bu reaksiyonda koenzim A'ya bağlanır. İlk yıkım basamağı bir dehidrasyondur. (Yağ asidi metabolizması)

Hidrojen FAD tarafından alınarak FADH2 olmuşur. Yağ asidi molekülünde böylece çiftbağ oluşturulur. Sonraki tepkime basamağında yeni ortaya çıkan çiftbağa su birikir. Onu izleyen dehidrasyonda da NADH + H+ oluşur. Bu reaksiyonda görülen hidrojen NAD'ya birikir. Bu, çevrim olayının son tepkimesinde "asetil koenzim A" parçalanır. Böylece yağ asidi molekülü 2 karbon atomu kısalır. Çevrim kısalmış olan bu molekülle yeniden başlar.