Yetişkinlerde Beyin Ölümü Tanısı
Beyin ölümü, korteks ve beyin sapı fonksiyonlarının geri dönüşümsüz bir şekilde kaybı ile sonuçlanan beyin hara-biyetidir. Bu durum genellikle ağır kafa travmaları, yaygın intraserebral hemo-raji veya infarktlara bağlı ortaya çıkar. Bazen de hipoksi veya hipotansiyona yol açarak beyin hasarına neden olan durumlar beyin ölümü ile sonuçlanabilir.
Tarihsel gelişime bakıldığında ölüm, hekimler tarafından "somatik ölüm" veya "kardiyak ölüm" olarak da tanımlandığı üzere; kalp atımlarının ve solunumun kalıcı bir şekilde durması olarak kabul edilmekteydi. Solunumun venti-latörler ile yapay olarak sağlanması, ilaç infüzyonları ile kalp atımlarının sürdürülmesi ve dolaşımın desteklenmesi gibi ileri medikal yaklaşımların uygulanmasına bağlı olarak beyin ölümü gelişmiş bir hasta yaşıyormuş gibi görünebilir. Uzun süreli yapay solunum ve ileri medikal yaklaşımların uygulanabildiği yoğun bakım ünitelerinin gelişmesi ve yaygınlaşması sonucu ölüm, anlık bir olay olmaktan çıkarak bir süreç içinde oluşmaya başlamıştır. Ancak, beyin ve beyin sapının ölümünü saptamak, hastanın öldüğünü saptamakla eş değerdedir. Kalp atımları süren ve solunumu yapay olarak sağlanan hastaya beyin ölümü tanısının erkenden konulması gerekliliğinin üç önemli nedeni vardır:
1- Henüz fonksiyonlarını sürdürmekte olan organların transplantasyon amacıyla değerlendirilmesine olanak sağlanması
2- Beyin ölümü kesinleşmiş hastanın ailesine sonucun bildirilmesi ve yakınlarının daha fazla yıpranmasının önüne geçilmesi
3- Ülkemizde sayısal olarak yetersiz olan yoğun bakım yataklarının kurtarı-labilecek hastaların tedavisine sunulması
Beyin ölümünün ilk kez 1959'da Mollareî tarafından tanımlanmasından sonra, çeşitli ülkeler kurallar oluşturarak yayınlamaya başlamıştır. Ölümün tanımlaması 1968 yılında yayınlanan "Harvard" bildirisi ile değişerek, beyin ölümü saptanmış hasta ölü olarak kabul edilmiştir.
Türkiye'de, 29.5.1979 tarih ve 2238 sayılı Organ ve Doku Nakli hakkındaki kanunun III. Bölüm 11. maddesi gereğince "Tıbbi Ölüm Hali" olarak ifade edilen beyin ölümü; kardiyolog, nörolog, beyin cerrahı, anesteziyoloji ve rea-nimasyon uzmanından oluşan dört kişilik hekimler kurulunca oy birliği ile saptanmaktadır. Ayrıca 20 Ağustos 1993 gün ve 21674 sayı ile Resmi Ga-zete'de yayınlanan Organ Nakil Merkezleri Yönetmeliği'ne ilave edilen Ek-l'de beyin ölümü kriterleri belirlenmiştir.