Donma Hakkinda Bilgiler
Donma olguları için verilmiş kesin istatistiki bilgi olmamakla birlikte Norveç gibi kuzey ülkelerinde her yıl 200 kişinin donarak öldüğü bildirilmektedir. İklim ve coğrafi faktörlerin görülme sıklığına etkisi olabildiği gibi; zayıflarda şişmanlara göre, bebek, çocuk 'ye yaşlılarda normal yaş yetişkinlere göre, yaralılarda, yorgun ve bitkinlerde, alkol alanlarda, beslenme yetersizliği olanlarda daha sıklıkla görülmektedir.
Donma visserlerin soğuması olarak tanımlanır. 3 tiptir:
1. Hafif hipotermi (35-33°C)
2. Orta hipotermi (33-30°C)
3. Ağır hipotermi . (30°C'nin altı) Hafif Hipotermi: Karakteristik olarak hasta titrer. Deri soğuk^ve beyazdır. Sempatik aktivite artar. Vazökonstrüksi-yon, taşikardi,-kardiak kardiyak debide artma, kan basıncında a.rtma, hiperven-tilasyon, dehidratasyon ve hemotokritte artma görülün
Orta hipotermi: Titreme giderek azalır. Kas ve eklemler sertleşmeye başlar. Tutarsız davranışlar, ajitasyon görülür. Apatik görünüm vardır-. Kalp hızı ve pompa aktivitesi azalır. Kan basıncı düşer. Hipoventilasyon olur. EKG'de bra-dikardi, artmış PR ve QT mesafeleri, genişlemiş QRS kompleksleri, nodal ritim, 2° AV blok, atrial flatter ye fıbrilas-yon, J veya Osborn dalgaları görülür. Osborn dalgası QRS- ST kesişim yerinin ekstradefleksiyonudur. Renal per-füzyon azalır ve buna bağlı glomerul fıltrasyon hızı azalır. Sempatik stimu-lusla insülin azalmasına ve Larigerhans adacıklarının donmasına bağlı hiperglisemi oluşur. Ekstremitelerin donması ile sinir iletimi yavaşlar. Prekapiller pa-ralizi sonucu vazodilatasyon gelişir.
Ağır hipotermi: Sıklıkla komatöz-dür. Deri soğuk ve ödemlidir. Kişinin canlı olup olmadığını belirlemek güç olabilir. Derin tendon refleksleri çok zayıftır. 30°C'nin altında atrial fibrilasyon, 27°C'nin altında multifokal ventriküler ekstrasistoller, 20°C'de kalp hızı 10/dak, 10°C'de 3-4/dak ve asistoli görülür. Bronşiyal sekresyon artar. Oksihemo-globin dissosiyasyon eğrisi sola kayar. Dokuların 02 ihtiyacı azalır.
Hipotermide bulunan bir olgu bulunduğunda olgunun canlı mı ölü mü olduğuna karar vermek zordur. Kardiyopul-moner resusitasyona (KPR) başlayıp başlamama konusunda hızla karar vermek gerekir. Çünkü KPR'nin kendisi de aritmilere yol açabilir. KPR ile birlikte olgunun ıstılması işlemi de başlanmalıdır. Üzerindeki ıslak giysiler çıkarılmalıdır. Soğuk ve rüzgardan uzaklaştırılmalı, üstü battaniyelerle örtülmelidir. Olabildiğince hızla hastaneye sevk edilmelidir. Ancak ısıtma işlemi bir an evvel başlatılmalıdır: Pasif ve aktif ekster-nal ısıtma hastane dışında yapılabilir, ancak aktif internal ısıtma hastanede yapılır.