İdrar Yolu Enfeksiyonu, İye Nedir
İYE, mesanede asemptomatik bakteriyel kolonizasyondan, sık idrar yapma, sıkışma hissi gibi mesane dolumuna ait şikayetleri ya da üst üriner sistem enfeksiyonu ile ilişkili ateş, böbrek ağrısı ve sepsis ile seyreden ciddi morbidite ve mortaliteye neden olabilen değişik aralıklarda kendini gösterebilen klinik durumları ifade eden genel bir terimdir.
İYE, üriner ürotelyumun enfeksiyonudur. Bakteriüri, idrarda bakteri varlığı anlamına gelmektedir. İdrar kültürü alınırken uygulanan suprapubik aspirasyon, üretral kateterizasyon ya da orta akım idrarına doğru gidildikçe kontaminasyon riski artmaktadır. Anlamlı bakteriüri tanımı cilt, üretra, prepisyum ve vajenden intraoitustan kontamine olan bakterilerden daha fazla ve farklı mikroorganizmaların spesimende bulunmasına denilmektedir.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu
Bakteriüri, asemptomatik veya semptomatik olabilir. Asemptomatik bakteriüri kavramı tarama çalışmalarından elde edilen kavramdır. İdrarda lökosit gözlenmesi (piyüri), ürotelyumun bakteriyel invazyona karşı inflamatuar yanıtının olduğunun göstergesidir. Pyüri olmaksızın bakteriüri görülmesi üriner sistemde enfeksiyon olmadan, bakteriyel kolonizasyonu ifade eder.
İYE, belirgin morbiditeye yol açabilmelerine karşın, genelde eşlik eden komorbiditeler olmadığı sürece renal hasar oluşturmazlar. Normal sağlıklı bireylerde üriner sistemde bakteri bulunmazken, enfeksiyonda bakteriler genellikle rektal rezervuardan asendan yolla gelerek İYE’ye neden olurlar. Bakteriyel virülans arttığında veya konakçının savunma mekanizmaları zayıfladığında; obstrüksiyon gibi predispozan faktörler varlığında, bakteriyel inokulasyon, kolonizasyon ve sonrasında İYE gelişir. İYE patogenezinin, bakteriyel faktörlerin ve risk faktörlerinin daha iyi anlaşılması ile İYE gelişimi engellenebilir veya daha hafif geçirilmesi sağlanarak sekelleri azaltılabilir. Tekrarlayan İYE’lerde antimikrobiyal tedavi morbiditeyi azaltmasına rağmen rekürrens riskini değiştirmez. Son yıllarda geliştirilen yüksek idrar ve doku seviyelerine ulaşarak yüksek etkinlik gösteren antibiyotikler sayesinde İYE’nin tedavisinde kısa süreli kullanımda bile başarılı olunabilmektedir. Risk altındaki popülasyon için profilaktik antimikrobiyal tedavilerle özellikle kadın hastalarda rekürren sistitin morbidite ve tedavi maliyetinde başarılı olunmaktadır
İdrar yolu iltihabı
Komplike olmayan İYE, sağlıklı insanlarda yapısal ve fonksiyonel normal üriner sistem varlığında geçirilen İYE’dir. Komplike olmayan İYE’nin etiyolojisinde en sık görülen mikroorganizma Escherichia coli(E.coli)’dir (%70-95). Bunun yanında daha az sıklıkla Staphylococus saprophyticus(S. saprophyticus)(%5-10) ve daha nadir olarak da Proteus mirabilis ve Klebsiella türleri gibi diğer enterobacteriaceaelar İYE etkeni olarak karşımıza çıkar. Bu enfeksiyonların çok büyük bir kısmı ayaktan kolaylıkla tedavi edilebilmektedirler. Komplike İYE, bakterinin yayılmasını kolaylaştıran ve tedaviye yanıtı zorlaştıran faktörlerin bulunduğunu ifade eder.