Böbreklerin Anatomisi
Böbrekler retroperitoneal yerleşimli organlardır ve yaklaşık T12-L3 vertebra düzeyindedir. Sağ böbrek karaciğerle olan ilişkisi nedeniyle sola göre daha aşağıdadır. Böbrekler hacim ve şekil açısından benzer olmalarına rağmen sol böbrek sağa göre biraz daha uzun, ince ve orta hatta daha yakındır.
Böbreklerin uzun ekseni aşağı dışa, transvers ekseni ise arkaya içe doğrudur. Yaklaşık 11 cm uzunluğunda, 6 cm genişliğinde ve 3 cm kalınlığındadır. Ortalama ağırlıkları yetişkin erkeklerde 150 gram, kadında 135 gramdır.
Sağ böbreğin üst kutbunun küçük bir parçasını sağ sürrenal gland örter. Ön yüzün üst bölümünün büyük bir kısmı karaciğer ile örtülü olup karaciğerden periton yaprağı ile ayrılırlar. Medialde duodenumun pars desendensi ile temas etmektedir. Böbreğin alt kutbu dış tarafta flexura coli dextra ile ilişkili olup iç tarafta ince barsaklar ile komşudur.
Sol böbreğin üst kutbunun bir parçası iç tarafta sol sürrenal gland tarafından örtülmüştür. Üst kutbun geri kalan kısmı mide ve dalak tarafından örtülmüştür. Aşağıda böbreğin orta parçasını retroperitoneal bir organ olan pankreas örter. Böbreğin alt yarımının dış tarafı inen kolonun başlangıcı, flexura coli sinistra ve iç tarafı ise jejunum ile örtülüdür.
Her iki böbrek arkada üstte diyafram ve bunun aşağısında medialden laterale m. psoas majör, m. auadratus lumborum ve m. transversus abdominis ile komşudur. Böbreklerin arkasından ayrıca subkostal damarlar ve sinirler ile n. iliohypogastricus ve n. ilioinguinalis geçer.
Böbrekler birbiri ile ilişkili tek bir yapı halinde olan fascia ve yağ ile kuşatılmıştır. Hemen dış tarafında renal kapsül ve perinefritik yağ denilen ekstraperitoneal yağ tabakası böbreği çepeçevre sarar. Perinefritik yağ ekstraperitoneal fascianın yoğunlaşmış bir membranı olan fascia renalis ile sarılmıştır. Böbrek üstü bezleri de bu fascial bölme ile kuşatılmış olup genellikle ince bir membranla böbreklerden ayrılır.
Fascia renalis böbreğe yapılacak tüm cerrahi girişimlerde mutlak kesilmelidir. Her bir böbreğin dış kenarında fascia renalisin ön ve arka tabakaları birleşirler. Bu birleşen tabaka karın yan duvarındaki fascia transversalis ile bağlantılı olabilir. Her bir böbrek üstü bezinin üzerinde de fascia renalisin ön ve arka tabakaları birleşir ve fascia ile örttüğü diyafram birbirine karışır. İç tarafta fascia renalisin ön tabakası hilumdaki damarların üzerinde devam eder ve aorta abdominalis ve vena cava inferior ile birleşen bağ dokusu ile kaynaşır. Fascia renalisin arka tabakası medialde iki böbrek arasından ve m. psoas majoru örten fascia ile kaynaşan m. quadratus lumborumu örten fascianın üstünden geçer. Altta fascia renalisin ön ve arka tabakaları üreterleri sarar. Perinefritik yağ ve fascia renalise ilave olarak böbrek ile ilişkili olan yağ ve fasciaları en son pararenal yağ tabakaları tamamlar. Bu yağ kümesi her bir böbreğin arka ve arka dış tarafındadır.