Siroz Hastalığının Komplikasyonları
Karaciğer sirozunun seyri sırasında çeşitli nedenlerle presipite olabilen, önemli bir bölümü yaşamsal tehdit oluşturan, enerjik ve zamanında tedaviler yapılmadığı takdirde yüksek mortalite ile seyreden bazı komplikasyonlar görülür. Karaciğer sirozunda görülen komplikasyonlar:
1. Portal hipertansiyona bağlı varis ve diğer GIS kanamaları
2. Asit ve spontan bakteriyel peritonit
3. Hepatorenal sendrom
4. Hepatik ensefalopati
5. Hepatopulmoner sendrom
6. Hepatosellüler karsinom
7. Karaciğer yetmezliği
8. Splenomegali ve hipersplenizm
9. Hematolojik bozukluklar
10. Endokrin bozuklukları (diabet, hipoglisemi, feminizasyon, hipogonadizm)
11. Enfeksiyonlar
12.Gastrointestinal komplikasyonlar
Varis Kanamaları
Portal hipertansiyonun klinikte en sık görülen komplikasyonu özefagus varis kanamalarıdır. Varisial kanamalar sirozun sık ve ciddi komplikasyonları olup mortalite oranı yüksektir. Portal basınç artıkça mortalite artar. Mortalite oranı yüksek olup yoğun bakıma yatış gerektirebilir. Kanama sirozlu ve özefagus varisli hastaların % 30-40’ında oluşur. Her kanamadan sonra ölüm riski % 50’den fazla artabilir. Eğer endoskopi yapılırsa sirozlu hastaların % 60’ında varisler görülebilir. Son zamanlarda üst GİS kanamalarında terlipressin kullanımı, profilaktik antibiyotik uygulamaları, band ligasyonu ve TIPSS (Trans juguler intrahepatik portosistemik şant) uygulaması gibi tedavideki gelişmelerden dolayı mortalite giderek azalmıştır.
Asit
Peritoneal yapraklar arasında patolojik miktarda sıvı toplanması halidir. Asit oluşumuna neden olan en sık hastalık sirozdur. ABD’de siroz asit oluşumunun % 85 nedenidir. Asit gelişen hastaların yaklasık % 50’si 2 yıl içinde ölür. Bu nedenle asit gelisen sirozlu hastalar karaciğer transplantasyonu için yönlendirilmelidir. Kompanse fazdan dekompanse faza geçişin en önemli işareti asit oluşumudur. Sirozu olan hastalarda asitin gelişimi için portal hipertansiyon olmazsa olmaz denilecek bir faktördür. Asit kesin tanısı için parasenteze gereksinim vardır. Sadece asitin tanısının konulmasında değil aynı zamanda asitin etyolojisine ışık tutması hatta bazen tedavi amaçlı olarak da kullanılan faydalı bir yöntemdir. Parasentez asitin nedenlerinin saptanmasında en hızlı ve maliyeti en uygun metottur.
Spontan Bakteriyel Peritonit
Spontan bakteriyel peritonit asiti olan sirozlu olgularda belli bir nedeni bulunamayan mortalitesi yüksek bir komplikasyondur. En sık etken E. Coli olmak üzere % 90 ı monobakteriyeldir. Tanı için parasentez esastır. Spontan bakteriyel peritonit tanısı Asit sıvısında PMNL sayısı 250/mm3 veya lökosit sayısı 500 üzerinde veya kültürde üreme varsa tanı konur.
Parasentez ile tanısı konan hastalar antiyotik tedavisi başlandıktan 48 saat sonra tedaviye yanıtı değerlendirilmek için ikinci bir parasentez yapılmalıdır. Bu hastalar genellikle CTP ye göre dekompanzedirler. Spontan bakteriyel peritonit tanısı konurken mutlaka sekonder bakteriyel peritonit tanısı ekarte edilmelidir. Spontan bakteriyel peritonit oluşması artmış mortalite ile ilişkilidir ve bu hastalar transplantasyon programına alınmalıdır. Hastalara antibiyotik profilaksisi verilerek rekürrens azaltılmaya çalışılmaktadır. Özellikle norfloksasin profilaksisisi çok etkilidir.