Femoroasetabular İmpingement Nedir
Kalça Femoroasetabular İmpingement (FAİ) son yıllarda tanımlanmış olup her yaş grubunda kalça ağrısına ve erken osteoartrite neden olan klinik ve patolojik bir durumdur. FAİ’deki asıl neden femur proksimalindeki ve asetabulumdaki anatomik anormalliklerdir. Kavramsal model olarak FAİ, kıkırdak harabiyeti, labral yırtık, ilerleyici OA gelişimiyle sonuçlanan, kalça eklem hareket açıklığının sonunda, özellikle fleksiyonda, femur ile asetabular halka arasında anormal teması içerir. Anormal temasın temeli femur, asetabulum veya her ikisi ile ilişkili anomaliler olabilir. FAİ’de klinik bulgu ön kasık ağrısıdır ve kalça fleksiyon, adduksiyon ve iç rotasyonunda hareket kısıtlılığı görülür.
Femur proksimalinin anormal biçimli veya oryantasyonlu olması, asetabulumun oryantasyonunun anormal olması ve hipermobilite gibi nedenlerin ikisi veya üçünün bir arada bulunması FAİ için yeterli nedenlerdir. FAİ esas olarak kalça ekleminin anteriorunda görülmekle beraber, kalça ekleminin diğer lokalizasyonlarındada görülebilmektedir. Ancak günlük hayatta defalarca fleksiyona maruz kalan kalça ekleminde FAİ daha çok anteriorda görülür.
Femoroasetabular İmpingement Patomekanizması
Osteoartritin artiküler kıkırdak ve subkondral kemikte normalin üzerinde anormal aksiyal yüklenmeden kaynaklandığı düşünülür. Bu nedenle, ilk olarak asetabulum, femoral baş veya her ikisinin ağırlık taşıyan bölgelerinde eklem hasarı olması beklenir. FAİ total kalça artroplastisi sonrasında fark edilebilir. Gelişimsel kalça displazisi, kaymış femoral baş epifizi, Legg-Calve-Perthes hastalığı veya posttravmatik deformite gibi femoral baş-boyun kavşağı ve asetabulum arasında uyumsuzluk olan anormal kalça anatomisine sahip hastalarda oluştuğu bilinir. Son yıllarda, daha önce kalça hastalığı olmayan hastalarda FAİ saptanmıştır.
FAİ normal anatomideki varyasyonlara veya tanımlanmamış gelişimsel anomalilere sekonder oluşabilir. Proksimal femoral ve asetabular anatomideki bu varyasyonlar FAİ’ye neden olabilir. Femoral baş ve boyun ve asetabulumun anatomik konfigürasyonu kalça hareketi sırasında eklem rahatlığı sağlar. Femoral baş-boyun offset’inin kaybolması veya asetabulumun aşırı yer kaplaması femoral boyun ve asetabulum arasındaki eklem rahatlığının azalmasına neden olur. Sonuç olarak, terminal hareket sırasında asetabular labrum veya komşu artiküler kıkırdak lezyonlarına neden olan asetabulum ve labruma karşı femoral boyun impingementi oluşur. Femoral baş-boyun kavşağı ve asetabulumdaki gizli anatomik anormalliklerin saptanması cerrahi planlama için önemlidir, çünkü tek başına artroskopik labral veya kondral debridman sadece FAİ’ye bağlı sekonder hasar alanına yöneliktir ve tabanda yatan temel nedeni değiştirmez. Böylece erken labral ve kondral lezyonlar osteoartrite progrese olabilir.