Dünya Sağlık Örgütü adenolenfoma, kist
adenolenfoma, papiller kist adenoma lenfomatosum yerine, lenfoid malignensi ve
lenfadenomalar ile karıştırılmasından kaçınmak için bu terimi kullanmayı önermektedir.
Genellikle parotis ve periparotit lenf nodları içinde meydana gelir, diğer
yerlerde nadirdir (69). Tümör erkeklerde kadınlardan daha sıktır, orta ve yaşlı
bireylerde görülür ve sigara içimi ile birliktedir. Yavaş büyür, bilateral,
unilateral veya multisentrik olabilir.
Histolojik olarak Warthin tümörü sıklıkla kistik,
lenfoid stromalı, papiller yapılardan meydana gelir. Epitel çift tabakalı ve
esas olarak onkositiktir fakat müköz, goblet ya da skuamöz metaplazi alanları
içerebilir. Onkositik hücreler özellikle travmaya hassastır, bu nedenle Warthin
tümörleri spontan ya da İİAS’ni takiben total ya da subtotal infarkt ve
metaplazik değişiklikler gösterebilir (70,71). İnce iğne aspirasyon sitolojisi
Warthin tümörü tanısında özellikle değerli bir yöntemdir. Karakteristik olarak
onkositik epitelial hücre tabakaları, lenfositler, mast hücreleri ve proteinöz
yapıda bir zeminden oluşur (72). Onkositik hücreler yoğun tek tabakalı,
balpeteği görünümünde olup sıklıkla mast hücreleri ile birliktedir. Germinal
merkez yapıları ve kolesterol kristalleri görülür. Seyrek olarak gerçek skuamöz
hücreler, vakuollü atipik hücreler, osteoklastik dev hücreler, epiteloid
hücreler ve siderofajları içerir (73). Zemindeki seyrek bulgular korpora
amilasea benzeri yapılar ve tirozinden zengin kristallerdir. Tirozinden zengin
kristaller birkaç onkositik tükrük bezi neoplazmı ile birliktedir
Warthin tümörü erişkinlerde kistik parotis bezi
lezyonları ile (mukus retansiyon kisti, brankial kleft kisti, kronik
sialadenit, kistadenom, düşük gradeli mukoepidermoid karsinom gibi) karışabilir
(77, 78). Periparotid lenf nodları içerisinde Warthin tümörü görülmesi metastaz
olarak yorumlanabilir. Onkositik hücreler tabakalar halinde ise onkositoma
olarak değerlendirilebilir. Warthin tümöründe skuamöz metaplazi ve kistik
değişiklikler seyrek değildir. Bu özellikler hatalı olarak mukoepidermoid
karsinom ya da metastatik skuamöz hücreli karsinom olarak değerlendirilebilir
(79-80). Tükrük bezi tümörlerinin İİAS’nde ekstra ve intrasellüler müsin
varlığı mukoepidermoid karsinomların ayırıcı tanısında güvenli bir kriter
değildir (81). Mukoepidermoid karsinomda meydana gelen epitelial hücre
tiplerinin karışımı görülmez, ancak skuamöz metaplazili bir Warthin tümörünü
mukoepidermoid karsinomdan ayırmak güçtür. Multipl servikal kitlelerin
ayırımında ekstraparotid yerleşimli Warthin tümörü dikkate alınmalıdır