Çocuklarda Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavinin Önemi
Yıllara göre kullanım oranını erişkin ve çocuklarda artış gösteren TAT’ların yüzlerce çeşidi bulunmaktadır. Amerika da bu tedavilerin kontrol altına alınıp etkililiklerinin araştırılması için Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi (NCCAM) kurulmuş ve etkili olduğu ispatlanmış tedaviler konvansiyonel tedavilere katılmıştır. Ancak buna karşın etkililiği ile ilgili yeterli çalışma yapılmamış olan ve kullanılmaya devam edilen birçok TAT çeşidi bulunmaktadır. Özellikle çocuklarla yapılan çalışma sayıları erişkinlere oranla çok daha azdır. Bu durum insan sağlığı açısından önemli bir risk taşımaktadır. En büyük risk grubunu da çocuklar oluşturmaktadır. Çocuklar ve özellikle yenidoğan bebekler herhangi bir ilaç ve maddenin metabolizması, emilimi, yıkılımı ve atılımı konusunda erişkinlere göre farklı tepkiler gösterebilmektedir. Karaciğer ve böbreklerinin fizyolojik olarak immatür olması, sinir sitemi ve immün sistemlerinin gelişmemiş olması buna en büyük etkendir. Geri dönüşü olmayan şiddetli yan etkiler görülebilmekle birlikte ölümcül boyuta ulaşabilir (8).
Bitkisel ürünlerin doğal olması düşüncesi ebeveynleri kullanıma iten nedenler arasındadır. Bir maddenin doğal olması zararlı olmadığı anlamına gelmemektedir.
Birçok bitkisel ürün içerisinde toksik etkiye neden olan kimyasal ürün bulunabilmektedir. Örneğin, çay ağacı yağının içeriğinde 100’den fazla kimyasal ürün içerdiği kanıtlanmıştır (231).
Çocuklar için önemli diğer bir durum ise anne-babaların konvansiyonel tedavi yerine TAT’ları tercih etmeleridir. Bu durumda çocukların tedavileri yarım kalmakta veya tedaviye başlama süreleri uzamaktadır (227). Ayrıca bitkisel ürünlerin kullanılan ilaçlar ile etkileşime girmeleri çok ciddi sorunlara neden olabilmektedir. Çünkü bitkisel ürünler birkaç bitkinin karışımı sonucu elde edilmekte ve içerisinde birçok etken madde bulundurmaktadır. Bu maddeler kullanılan ilaçlara antagonist etki, etkililiğini arttırma veya ilaç ile etkileşim sonucu toksik etki yaratabilmektedir (8,130).
Literatürde tepihağacı yağının uçucu sülfür içerdiği ve kullanımına bağlı çocuklarda toksik ensefalopati görüldüğü (232), ayurvedik sistemde kullanılan ilaçların arsenik, cıva gibi ağır metal içerdiği ve bu sistemde kullanılan ilaçlara bağlı çocuklarda kurşun zehirlenmesi olduğu (145), papatya çayına bağlı anaflaksik reaksiyon görüldüğü (233), bitkisel ilaç ve diyet desteğine bağlı nefrotik disfonksiyon görüldüğü (234), ada çayı yağının yanlış kullanımına bağlı neonatal konvülziyon (235), bir çocukta megavitamin/megamineral tedavisi sonrası fatal hipermagnezemi (236), iki kanser hastası çocukta, kanseri tedavi etmek için köpek balığı kıkırdağı ve diyet kullanılması sonucu tümörün ilerlemesi (237), bitkisel Çin ürünü kullanımına bağlı akut hepatit (185) vakaları bildirilmiştir.