Ozofagus Nedir Ozafagusun Anatomisi
Özofagus sindirim sisteminin farinksten sonra gelen mediasten ve diyaframı geçtikten sonra kardiya bölgesinde mideyle birleşen dinamik, musküler ve tübüler bir organdır. Serozası olmayan dar bir musküler tüp olan özofagusun üst sınırı krikoid kıkırdağın alt sınırından geçen yatay düzlemden başlar. Bu plan altıncı servikal vertebra hizasına uymaktadır. Özofagusun alt sınırı mide ile birleştiği yerdir. Özofagusun uzunluğu yenidoğanda 9-10 cm, yetişkinlerde 25-30 cm’dir. Yetişkinlerde boş özofagusun genişliği 1-1.5 cm’dir. Lümen hava ile doldurulduğu zaman 2.5-3 cm çapa ulaşır. Duvar kalınlığı ise 3-4 mm’dir.
Özofagus; servikal, torakal ve abdominal olmak üzere üç kısma ayrılır. Yetişkinlerde servikal bölüm 5-8 cm, torakal bölüm 15-18 cm, abdominal bölüm ise 1-3 cm uzunluğundadır
Servikal özofagus: Altıncı servikal vertebra hizasından ikinci torakal vertebra hizasına kadar uzanan kısımdır ve 0.5 cm sola deviye halde seyreder. Komşulukları önde trakea, arkada fasya prevertebralis, yanlarda nervi laryngeus recurrens, carotis kılıfları ve sol yanda tiroid bezinin sol lobudur. Trakea ile yakın komşuluk nedeniyle özofagus perforasyonu durumlarında trakeoözofageal fistüller görülebilir
Torakal özofagus (Özofagus varisleri): Üst sınırı sternumun incisura jugularis’inden geçirilen yatay bir plan, alt sınırı ise diyaframın hiatus esophageus’undan geçirilen yatay bir plan ile gösterilebilen, 2. ve 10. torakal vertebralar arasında uzanır. Posterior, aynı zamanda superior mediastende yer alır. Bu kısım arkada; 5. torakal vertebra düzeyine kadar direkt olarak göğüs omurlarının önünde bulunur, daha aşağıda aorta thoracica, ductus thoracicus, vena azygos, vena hemiazygos, sağ yanda arteriae intercostales, sempatik sistemin pars thoracicası, sol yanda arteria subclavia sinistra, arteria carotis communis sinistra ile komşuluk yapar. Aort ile yakın komşuluğu nedeniyle koroziv maddelere veya diğer nedenlere bağlı özofagus perforasyonu durumlarında aortaözofageal fistüller görülebilir
Abdominal özofagus: Özofagus diyaframın arka kısmında 10. torasik vertebra hizasındaki hiatus esophageus adı verilen delikten geçerek karın boşluğuna girer. Bu parçanın üst sınırı hiatus esophagustan geçirilen yatay bir plan; alt sınırı ise torasik vertebra hizasından geçirilen yatay plandır. Abdominal özofagus, arkada aorta abdominalis ve turuncus vagalis posterior, sağda karaciğerin lobus caudatusu, solda midenin fundusu, önde karaciğerin lobus hepatis sinisterin arka yüzü ve turuncus vagalis anterior ile komşuluk yapar. Abdominal özofagusun ön ve yan tarafları periton ile kaplıdır (Özofagus hastalıkları)
Özofagusun üç yerinde fizyolojik darlık vardır. Bu fizyolojik darlıklarda yutulan gıdalar özofagus mukozasıyla daha uzun süre temasta kalır. Üst kısımdaki darlık krikofarengeal kasın özofagus etrafında halka yapması ile oluşur ve üst özofagus sfinkteri görevini yapmaktadır. Ortalama lümen çapı 1.5 cm’dir ve özofagusun en dar yeridir. İkinci darlık, sol ana bronşun aortik arkı çaprazladığı kısımda bulunan komşu özofagusta bulunur. Ortalama lümen çapı 1.6 cm’dir. En alttaki darlık, diyafram hiatusundadır ve alt özofagus sfinkteri adı verilir, ancak gerçek bir sfinkter yapısında değildir. Burada özofagusun lümen çapı değişkendir ve 1.6-1.9 cm arasında ölçülmüştür. Normal kasılmalarla yavaş geçiş sağlandığından, yiyeceklerin yutulması sırasında bu bölgelerde bekleme olabilir