Sigara
içme oranında cinsiyetler arasında kadınların lehine olan fark gün geçtikçe
kapanmaktadır. Dünya genelinde 236 milyondan fazla kadın sigara içmektedir.
Kadınlar arasında sigara içme oranlarının düşük olduğu bölgelerde ise pasif
içici olarak sigaranın zararlı etkilerine maruziyet söz konusu olmaktadır.
Sigara
kullanımı sosyal faktörlerden çok fazla etkilenmekle birlikte, yapılan hayvan
deneyleri göstermiştir ki, cinsiyet farklılığına bağlı biyolojik farklılıklar
da sigara/nikotin bağımlılığını etkilemektedir (10). İkiz ve evlatlık edinilen
çocuklar arasında yapılan çalışmalarda, sigara bağımlılığı ve bağımlılığın
sürdürülmesinin genetik geçiş özelliği gösterdiği ortaya konmuştur. Bu konuda
kadınlar erkeklere göre daha büyük genetik yatkınlık göstermektedirler. Genetik
özellik acısından kadınların sigaraya başlama oranları %66 iken, erkekler için
bu oran %49’dur. Sigara bağımlılığın sürdürülmesinde cinsiyetler arasında fark
gözlenmemiştir, ancak relaps oranlarının yine kadınların aleyhine fazla olduğu
saptanmıştır (10).
Nikotin
sigara içiminden birkaç saniye sonra beyne ulaşmaktadır. Dolayısıyla fiziksel
ve psikolojik bağımlılık mekanizmaları aktive olmaktadır. Kadınların bağımlılık
açısından erkeklerden cinsiyete özel bazı farkları bulunmaktadır. Kadınlarda
nikotin bağımlılığı sigara içmek için önemli bir nedendir, ancak bu davranışı
besleyen psikolojik nedenler onların sigarayı daha zor bırakmasına neden
olabilmektedir. Kadınlar erkeklere göre özellikle pre-menstrüel dönemde strese
daha az dayanıklı olabilmektedirler. Kadınlar erkeklere göre sigara
bırakıldığında kilo almaktan daha fazla korkmakta ve daha az egzersiz
yapmaktadırlar. Yoksunluk belirtileri daha şiddetli görülebilmektedir. Nikotin
yerine koyma tedavileri kadınlarda bu belirtileri geriletmekte erkeklere göre
daha az başarılı olabilmektedir (11).
Kadınların
bağımlılık açısından fark göstermesine benzer olarak sigaranın zararları
konusunda da kadınlar ile erkekler arasında bir takım farklılıklar vardır.
Bilimsel çalışmalar, sigara içen kadınların daha büyük bir risk altında
olabileceklerini ortaya koymuştur. Sigaraya bağlı hastalıklar konusunda
kadınlar daha duyarlıdırlar.