Astım kontrolü birçok şekilde tanımlanabilir. Bu
kavramla bahsedilen hastalığın semptomlarının kontrol altına alınmasıdır. İdeal
olan, bu terimin ayrıca inflamasyonu gösteren laboratuar göstergelerine ve
fizyopatolojik özelliklerine de uygulanabilmesidir. Hava yollarında
inflamasyonun değerlendirilmesi çok önemlidir ve pek çok çalışma takibin bu
parametrelerle yapıldığı hastalarda daha iyi kontrol sağlandığını
göstermektedir. Bu testl er indükte balgamda, bronş sıvılarında ve biyopsilerde
eozinofil incelenmesi, bronşiyal hiperreaktivitenin bronş provokasyon testiyle
değerlendirilmesi, ekspirasyon havasında nitrik oksit ölçümleri olabilir. Ancak
bu testlerin uygulanması zor, zaman alıcı ve pahalıdır ve her yerde erişilmesi
mümkün değildir. Bu testlerin yerine daha basit yöntemlerle hastalığın kontrolü
önerilmektedir.
Klinik kontrolü değerlendirmek için onaylanmış
ölçümler, hedefleri sürekli değişimler olarak puanlayan ve farklı astım kontrol
düzeyini ayırt etmeye yarayan sayısal değerler sağlayan anketler
geliştirilmiştir. GINA 2006’da onaylanmış kontrol değerlendirmesi anketleri,
Astım kontrol testi (AKT), Astım kontrol anketi(ACQ), Astım tedavi
değerlendirme anketi (ATAQ), Astım kontrol puanlama sistemi’dir.
Astım
Kontrolü Puanlama Sistemi (ACSS):
Solunumsal semptomlar, FEVı ve çıkan balgamdaki
yüzde eozinofiller olmak üzere 3 parametreyi birleştiren kantitatif astım
kontrol ölçüsüdür.
Astım
Kontrol Testi (AKT™) : Astım
kontrol testi yetersiz kontrollü hastaları tanımlamak için kullanılan, 0 dan
5’e kadar puanlanan 5 maddeli hastanın kendi kendine uygulayabileceği hasta
bazlı bir ankettir. Değerlendirme aracı olarak gece ve gündüz semptom sıklığı,
aktivite kısıtlanması, kurtarıcı ilaç kullanımı, kontrolün hasta tarafından
kendi kendine algılanması kullanılır(39). Puanlar toplanarak hastanın kontrol
durumu belirlenir. Maksimum puan 25, minimum puanı 5 olarak alınır. 19 ve altı
puan, hastalığın iyi kontrol altında olmadığını gösterir. Düşük "sınır
değer” skorlarda, düşük sensivite ve yüksek spesifisiteye sahiptir. Aksine
"sınır değer" skorlarında, göreceli olarak daha yüksek sensivite ve
daha düşük spesifisiteye sahiptir. Sınır değer olarak "19" skoru
alındığında AKT ve uzman değerlendirilmesi arasındaki uyum %78,2 oranında
saptanmıştır.