Kadınlarda Kısırlığın Araştırılması
Kitabımızın buraya kadar olan kısımlarında kısırlık nedeni olabilen faktörler birer birer açıklandı. Görüldüğü gibi çeşitli faktörler kısırlığa yol açabilmektedir. Bu nedenle tüm bu faktörler, ayrı ayrı araştırılarak hatanın nerec!e olduğu bulunmalıdır. Burada yine tekrarlayalım. Kadında kısırlık araştırılması, kocasının sperm muayenesinden sonra (Sper-mogram) başlatılmalıdır. Şimdi, kısırlık nedeni ile başvuran bir kadında ne tür tetkikler yapıldığını sırayla görelim:
1— Jinekolojik muayene: Gayet tabiidir ki, ilk muayene bir uzman tarafından yapılacak olan jinekolojik muayene olmalıdır. Bu muayene sırasında gözle görülebilen bazı kısırlık faktörleri ortaya çıkarılabilir. Örneğin üreme organlarında doğumsal bir anomalinin olup olmadığı, üreme organlarının tam gelişmesi veya gelişmemiş olması gibi önemli faktörler ortaya konabilir. Bu muayene bulguları hekimi yönlendirerek, daha sonra yapacağı araştırmaları değerlendirmesinde yardımcı olur.
2— Kan tetkiki: Kansızlık, kan uyuşmazlığı veya herhangi bir iltihabi hastalığın var olup olmadığı araştırılır.
3— İdrar tahlili: İnsanın anatomik yapısı gereği, idrar yollarına ait özellikle bazı mikroplu hastalıklar, üreme organlarını da etkileyebilmektedir. Bu nedenle idrar yollarının sağlığı konusunda bilgi edinmek için idrar tahlili yapılması uygun olacaktır.
Yukarıda kısaca belirttiğimiz temel ve esas muayenelerden sonra kısırlığa neden olabilen faktörler teker teker araştırılır. Şimdi sırayla bunları görelim:
4— Yumurtlama olup olmadığının araştırılması
Kadında araştırılması gereken önemli faktörlerin başında kadının yumurta yapıp yapmadığının anlaşılması gelir.
Bunun anlaşılması için birçok fiziksel-kimyasal ve biyolojik testler ileri sürülmüştür. Bu testlerden günümüzde iki tanesi en sağlıklı kabul edilmektedir. Birtanesi ara ara hormon ölçme yöntemidir. İkincisi ise yumurtalığın aynası kabul edilen rahim içi zarının belli zamanlarda alınarak tetkik edilmesidir. Bunun haricinde önceden de belirttiğimiz gibi birçok başka testler de vardır.
Günümüzde kullanılan bu testleri tek tek izah etmeye çalışalım: a) Hormon ölçme testleri
Bu yöntemde kadının kanı alınarak hipofiz (FSH, LH) ve yumurtalık hormonları (östrojen, progesteron) ölçülür, bu ölçmeler bir defa olmaz. Bir âdet boyunca defalarca yapmak icap eder. Bu şekilde bir âdet boyunca kandaki hormon seviyesi değişiklikleri ortaya konur ve normal yumurtlama olayına uygun olup olmadığı anlaşılır. Günümüzde gelişen hormon tetkikleri ölçme yöntemleri ile özellikle çok kolaylaşmış ve zengin ülkelerde çok kullanılan bir yöntem haline gelmiştir.
Ancak anlaşılacağı gibi pahalı bir yöntemdir. Verdiği sonuç ölçmeler doğru yapılmışsa sağlıklı bir sonuçtur.
Eğer yumurtlama olmamış ise sebebi nedir? Kabahat hipotalamus-ta mı, hipofizde mi, yumurtalıkta mıdır? Aralarındaki hareketsizlikte midir, yoksa vücudun genel yetersizliği veya diğer iç salgı bezlerinin düzgün çalışmamasına mı bağlıdır.
Günümüzde hipotalamusun ürettiği hormonlar, hipofizin ürettiği hormonlar, yumurtalığın ürettiği hormonlar kanda ölçülerek bu bozukluğun yeri ölçülebilir. Ayrıca tiroid bezi, böbreküstü bezi gibi iç ifraz bezi ürettiği hormonlarda çevresel faktörler kapsamı içinde ölçülebilir.