Akut Otitis Media Nedir, Kronik Otitis Media Tedavisi
Akut süpüratif otitis media (ASOM) çocuklarda, 2-7 yaş arasında sık görülür. Kızamık ve kızıla genellikle eşlik eder. Çocuklarda, ateş, kulak ağrısı, halsizlik ve bazen ishal, kusma bulunur. Sağlam bir kulak zarı arkasında pürülan olmayan sıvı birikimiyle tanımlanan efüzyonlu otitis media'da (eksüdatif, sekretuar, seröz otitis media adlarıyla da anılır) hastada ağrı, ateş gibi bulgular bulunmaz yalnızca iletim tipi bir işitme kaybı vardır.
Birçok vakada otitis media nazofarinksteki enfeksiyona ikincil olarak ortaya çıkar. Östaki borusunun faringeal bölümünün hiperemi ve ödemiyle başlayan hastalık submu-kozada lenfoid hiperplaziyle devam eder. Vakaların %90'ında B hemolitik streptokoklar sorumludur. Pnömokoklar ve stafilokok-lar öteki etkenlerdir. Bebeklerde hemofilus influenza, yenidoğanda E. coli enfeksiyonlarına rastlanır. Bebeklerde süpüratif otitis media ateş ve meninks iritasyonu belirtileriyle ortaya çıkabilir. Sırtüstü sütle besleme hazırlayıcı etmendir. Bazı bebeklerde gastroenterit görülür. Bu çocuklarda kulak zarı gri renktedir ve kabarık olmayabilir. Dö-küntülü hastalıklarda (kızıl, kızamık, difteri) kulak zarı üzerinde hemorajik büller görülür. Otoskopik muayenede akut süpüratif otitis mediada kulak zarında damarlar genişlemiş, bütün kulak zarı kızarmış ve matlaşmıştır. Perforasyon öncesi zar üzerinde beyaz eksüdalar görülür. Perforasyondan sonra ise seröz, kanlı ya da mukopürülan bir akıntı izlenir, işitme kaybı iletim tipinde-dir. Kulaktaki ağrı perforasyondan sonra geçer. Efüzyonlu otitis mediada (EOM) da iletim tipi bir işitme kaybı saptanır. Kulak zarı mat ve çökmüştür; manubrium mallei belirgindir. Işık refleksi gözlenmez. Sıvı ışığı daha çok emdiğinden kulak zarı rengi mavi ya da sarımsıdır. Timpanometride düz eğri görülür. Erişkinde seröz otitis media ile karşılaşıldığında Östaki tüpü tıkanıklığına yol açan nazofarinks tümöründen şüphelenil-meli ve nazofarinks muayenesiyle birlikte belirgin tümör saptanamazsa kör biyopsi alınmalıdır.
Akut nekrotizan otitis media (ANOM), orta kulak, kulak zarı ve kemikçiklerde geniş harabiyet yapan ağır seyirli bir hastalıktır. Çocuklarda görülür ve kızıl, kızamık, influ-enzanm komplikasyonudur. B hemolitik streptokoklar etken mikroorganizmadır. Kemikçiklerde erime, ince pürülan ve kokulu bir akıntıyla orta kulakta granülasyon dokusu mevcuttur. Seröz otitis mediada en önemli bulgu iletim tipi işitme kaybıdır. Östaki tüpü tıkanıklığı, iyileşmemiş akut süpüratif otitis media, alerji ile yarık damak gibi anatomik bozukluklar etiyolojide yer alır.
Süpüratif otitis media genellikle streptokoklar ya da Hemofilus influenzaya bağlı olduğundan enfeksiyonun her evresinde söz konusu etmenlere yönelik antibiyotikler kullanılmalıdır (ampisilin, amoksisilin, sulbak-tam ampisilin, amoksisilin klavulonik asit, sefalosporinler). Hastanın rahatlaması için de belirtilere yönelik tedavi uygulanmalıdır (istirahat, analjezik, sedasyon). Dekonjes-tanlar, hastalıkla birlikte bulunan rinit ve rinosinüzitlere yönelik olarak kullanılabilir. Antibiyotik almalarına karşın belirtilerin ağırlaşarak sürdüğü ve toksik belirtilerle komplikasyonların görüldüğü çocuklarda parasentez yapılmalıdır.
İki haftalık antibiyotik tedavisine istenilen yanıt alınamadığında antibiyotik değiştirilerek tedavi sürdürülmelidir. Perforasyon bulunmamasına karşın enfeksiyon bulgularında değişme olmazsa miringotomi yapılıp tüp takılabilir. Bu konuda hastanın işitme kaybı karar aşamasında yardımcı olabilir. Düzelmeyen akut otitis mediada kistik fibroz, rinosinüzit, alerji ve bağışıklık yetersizlikleri akla gelmelidir. Yineleyen ve inatçı otitis mediada cerrahi tedavi düşünülmelidir. Adenoid hipertrofisi araştırılmalı gerekirse adenoidektomi yapılmalı ve son aşamada mastoidektomi planlanmalıdır.
Seröz otitis mediada tedavi yönteminin seçimi çok tartışmalıdır. Bazı yazarlar, hastalığın enfeksiyon etkenlerine bağlı olarak geliştiğini kabul ettiklerinden (Hemofilus influenza) üç hafta süreyle (bazen daha da uzun süre) antibiyotik tedavisini önermektedir. Öte yandan hastalığı hazırlayan etmenler incelenerek ortadan kaldırılmalıdır (Alerji, adenoid hipertrofisi ve submüköz damak yarığı gibi anatomik bozukluklar). Antihistaminik ve dekonjestanlann yararı tartışmalıdır.
Sıvının kaybolmadığı durumlarda cerrahi tedavi gerekir. Miringotomiyle sıvı boşaltılır. Orta kulaktan gelen sıvının yoğunluğuna göre karar verilerek gerekirse (özellikle glue ear durumunda) ventilasyon tüpü takılarak ortalama altı ay beklenir. Tüp hastalığın yinelemesi nedeniyle birkaç kez uygulanabilir. Ender olarak bütün bu girişimlere karşın başarılı sonuç alınamadığında koıtikal mastoidektomi gerekebilir.