Yetişkinlerde Solunum Zorluğu Sendromu
ARDS aynı zamanda şok akciğeri, pulmoner kontüzyon, ıslak akciğer, post travmatik pulmoner yetmezlik, yetişkin hyalin membran hastalığı beyaz akciğer olarak bilinir. Akciğerlerde hem yapısal hem de ciddi fonksiyonel değişikliklerin olduğu akut bir solunum yetmezliği tablosudur. ARDS'de genellikle temelde eski bir akciğer hastalığı yoktur. Çeşitli nedenlerle alveoler kapiler membran zedelendiğinde kapiller geçirgenlik artar bunun sonucunda intertisyel sahaya plazma ve proteinler geçer. Kapiller perfüzyonun azalması ve ödeme bağlı olarak sürfaktan yapımı azalır. Sonuçta alveoler ya sıvı ile dolar ya da kollabe olur bu durumda da dokuların oksijenas-yonu bozulur. ARDS' de mortalite yüksektir. Bu tablonun ortaya çıkmasına yol açan bir çok durum söz konusudur. Bunlar arasında yaygın akciğer enfeksiyonları, toksik gazların aspirasyonu, gastrik aspirasyon, genel anestezi yüksek dozda ilaç kullanımı, peritonit, pankreatit, mikroemboli, mekanik ventilasyon, yaygın intravaskü-ler koagulasyon, yanıklar, boğulmalar, sıvı yüklenmesi, santral sinir sistemi hastalıkları, radyasyon, üremi, eklempsi, hipotansiyonla birlikte travmalar sayılabilir.
Hastanın Değerlendirilmesi
Hastada ani olarak ortaya çıkan solunum güçlüğünün nedeni arştırılırken ARDS'yi presipite eden faktörler araştırılır. Kalp hastalığı, akciğer hastalığı, geçirdiği ameliyatlar, pankreas hastalıkları, santral sinir sistemi hastalıkları, alerjileri ve sigara kullanımı (nikotin proteaz enzimini yok eder; klinik olarak alfa-tripsine bakılır). Fizik muayene bulguları değerlendirilir.
Belirti ve Bulgular
ARDS başka bir hastalığın komplikasyonu olarak ortaya çıktığından öncü hastalığa göre değişiklik olabilir. Fizik muayenede si-yanoz, hiperventilasyon, hırıltılı solunum, hipotansiyon, taşikardi, interkostal ve suprasternal çekilme, terleme, huzursuzluk ve anksiyete olabilir.
Tanı
Arteryal kan gazları (Pa02< 60 mmHg), göğüs filmi (buzlu cam görüntüsünde) ve solunum foksiyon testlerinin değerlendirilmesi tanı konulmasına yardım eder.
Kronik Solunum Güçlüğü Tedavisi ve Bakım
Tedavi ve bakımda amaç; oksijen gereksinimini azaltma,dokulara giden oksijen miktannı arttırma ve sıvı elektrolit dengesini düzenlemektir.
Bu Doğrultuda Yapılacaklar
Hastaya fawler ya da lateral pozisyon verilir.
Sekresyonları varsa çıkartılmasına yardım edilir, gerekirse aspi-rasyon veya entübasyon uygulanır.
Hava yolu açıklığı sürdürülür, yeterli solunum ve dolaşım sağlanır.
Nemlendirilmiş 02 verilir.
Arteryal kan gazları değerlendirilir.
Damar yolu açılır.
Aldığı-çıkardığı sıvı takibi yapılır ve saatlik idrar miktarı ölçülür.
Gerekli ilaç tedavisi uygulanır: kortikosterodler, bronkodilatatörler ve analjezikler kullanılır.
Hastanın bilinç durumu ve yaşam bulgulan sürekli kontrol edilir.
İleri hemodinamik monitorizasyon için hazılıklı olunur (arteryal kateter, santral venöz kateter, Swan-ganz kateteri)
Hasta yalnız bırakılmaz, hasta ve ailesine durumla ilgili bilgi verilir.
Sessiz ve sakin bir ortam sağlanır.
Hastanın hemodinamik durumu stabil ise, hasta yakınlarından birinin hasta yanında kalması sağlanır.