İlaç Uygulama Yerleri ve İlaç Uygulama Talimatı
İlaçların belli bir yerde etki yapabilmeleri için o bölgede belirli bir konsantrasyonda bulunması gerekir. Bu konsantrasyona etkin konsantrasyon denir.
MEK; ilaçlar verilirken miktarları ve uygulama yerleri o şekilde seçilmelidir ki aktif madde etki yerine minimum etkin konsantrasyonda ulaşabilsin. İlaçların uygulama yerleri ilaç vermekle elde edilecek amaca göre 2 grupta toplanır.
İlaç Uygulama Yöntemleri
Lokal uygulama yerleri
Sistemik uygulama yerleri
Lokal uygulama yerleri; ilaçlar lokal olarak; cilt üzerine, cilt içine, konjünktivaya, intranazal, intrakardiyak, intrauterin, intravajinal, intraplevral, intraperitonal, rektal ve kolon içine, ağız içi uygulanır.
İlaç Uygulama Yolları
Cilt içine uygulama; bazı test serumları, bakteriyolojik test serumları bu şekilde cilt içine verilerek uygulanır. Bu tür uygulamada solüsyonun miktarı 0,1 ml’den fazla olmamalıdır.
Cilt üzerine uygulama (epidermal); bu tür uygulama akut ve kronik deri hastalıklarının tedavisinde cildi yumuşatmak için yada ışık veya diğer irritan maddelerin oluşturduğu hastalıkların tedavisinde uygulanır. Bu amaçlı ilaçlar merhem, losyon, pudra, pat veya krem şeklinde kullanılır.
Konjunktival uygulama; süspansiyon solüsyonlar veya pomat şeklindeki steril preparatlar göz hastalıklarında doğrudan göz kapaklarına veya konjunktiva üzerine uygulanır. Göz hastalıklarında kullanılan ilaçlar göze uygulamaya özel preparatlar haline getirilerek kullanılır. Bunlara kolir adı verilir. Göze uygulanan ilaçlar nazolakrimal kanaldan geçerek burun mukozasında emilirler. Bu tür ilaçların bazen sistemik zararlı etkileri ortaya çıkarabilir. Bu nedenle gözün iç köşeleri parmakla kapatılarak ilacın nazolakrimal kanala geçişi önlenmelidir.
İlaç Uygulama Hataları
İntranazal uygulama; bu tür uygulama paranazal sinüs hastalıklarında ve burun mukozası hastalıklarında uygulanır. Bu amaçla antibakteriyel ilaçlar lokal anestezikler, vazokonstriktör ilaçlar kullanılabilir.
İntratekal uygulama; bu uygulama 3. ve 4. lumbal omurlar arasından subaraknoid aralığa uzun bir iğne ile girilerek yapılır. Bu tür uygulamada enjekte edilecek ilaç miktarı kadar serebrospinal sıvı alındıktan sonra sıvı enjekte edilir. Bu tür uygulama lokal anestezi amacıyla yada sinir sistemi hastalıklarında kullanılır.
Sistemik uygulama yerleri
İlaçlar sistemik olarak enteral, paranteral, transdermal ve inhalasyon yoluyla uygulanır. Enteral olarak ilaçlar; oral, sublingual, rektal, paranteral olarak ise; intramüsküler, intravenöz, intraarteriyel, kemik iliği içine, cilt içine olmak üzere 5’e ayrılır.