Paratiroit Fonksiyon Testleri
Total Serum Kalsiyum Düzeyi
Serumda iyonize ya da noniyonize halde bulunan kalsiyumu belirlemek için yapılır. İyonize kalsiyumun doğrudan (direkt) ölçülmesi sınırda olguların tanınmasında yardımcı olur. İyonize kalsiyum ölçülemeyen laboratuvarlarda, kuşkulu olgularda kalsiyum ölçümlerinin tekrarlanması önerilir.
Total plazma kalsiyum düzeyi, plazma protein konsantrasyonları değişimleri ile ilişkilidir.
Kalsiyum değerlendirilmesi yapılacak hastanın hazırlığında dikkat edilmesi gereken noktalar;
Hastanın en az 8 saat öncesinden aç olması gerekir. Kan alımından önce en az 30 dakika sırtüstü dinlendirilmelidir. Periferal venöz kan örneği alınıp laboratuvara gönderilmelidir. Normal değeri 8-11 mg/100 mi. yada 4.8-5.2 mEq/L'dir. Kalsiyum değerinin yüksek olması, hiperparatiroidizm, düşük olması ise hipo-paratiroidizmi düşündürür. Hastada açık ya da manifest (gizli) teta-niler görülür. Normal kalsiyumun % 50'si iyonize kalsiyum olarak organizma tarafından kullanılır. Alkalozda iyonize kalsiyum oranı azalır.
Serum Alkalin Fosfataz Ölçümü
Alkalin fosfataz serumda ufak miktarlarda bulunan bir enzimdir. Normal değeri 2.0-5.0 Bodansky ünitesidir. Serumdaki alkalin fosfat değerlendirilmesi kemik ya da karaciğer hastalıklarının tanısına yardım eder. Hastadan periferik venöz kan örneği alınır. Laboratuvara gönderilir. Hiperparatiroidizmde, osteomalazide, gebelikte ve D vitamini alındığında normal değerin üzerindedir. Ayrıca allopuri-nol, bazı androjenler, erythromisin, oral kontraseptivler vb. ilaçların kullanılması, serum alkali fosfataz değerinin yükselmesine neden olur.
Serum Fosfor Değerlendirmesi
Serumda bulunan inorganik fosforun değerlendirilmesi için yapılır. Normal değeri 4.0-5.4 mEq/L'dir.Hipoparatiroidizm, üremi ve alkalozda düzeyi yükselir. Hiperparatiroidizm, osteitisde ise değeri azalır. Normal durumlarda serum fosfor düzeyi serum kalsiyumun yarısıdır. Serum kalsiyumu ile serum fosforu arasında karşıt bir ilişki vardır. Serum fosfor düzeyini dilantin, heparin, pıtuitrin ve vitamin D. gibi ilaçlar yükseltir.
Testin yapılması için hastadan periferik venöz kan örneği alınıp laboratuvara gönderilmesi yeterli olur.
Salkowictch Testi
Bu testle, idrarda kalitatif olarak kalsiyum miktarı belirlenir. Normal değeri, 24 saatte 75-175 mgr.'dır.
Hipertiroidizm, hiperparatiroidizm, asidoz, hipervitaminoz D'de değer artar. Hipoparatiroidizm, vitamin D yetersizliğinde ise değeri azalır. Böbrek yetmezliğinde deney yanlış sonuç verebilir. Testin yapımında dikkat edilecek noktalar; . Hasta 3-6 gün süreyle düşük kalsiyumlu yiyeceklerle beslenir. 7. günü sabah saat 8.00'den başlayarak 24 saat süreyle toplanan idrar, laboratuvara gönderilir. İdrar toplama kabı temiz olmalı ve içine 5 mi. HCI asit konulmuş olmalıdır.
Elisworth-Howart Testi
Sağlıklı kişilerde uygulanabilen bir testtir. Enjekte edilen paratiroid hormonunun aktivitesinin belirlenmesi için yapılır. Test yapılacak kişi aç olmalıdır. Uygulamadan önce her saat başı 3 idrar örneği alınır. 200 ünite 2 mi. standart parathormon IV yolla uygulanır. Uygulamadan başlayarak her saat başı olmak üzere 5 idrar örneği alınır.
Alınan idrar örnekleri labaratuvara gönderilir. Sağlıklı kişilerde idrarda fosfat 5-6 kat artmasına karşın hipoparati-roidizmde IV parathormon uygulamasından sonra idrardaki hormon miktarının, öncekine oranla 10 kat daha fazla olduğu görülür.
Serum Parathormon Düzeyi
Parathormon düzeyinin belirlenmesi amacıyla hastadan venöz kan örneği alımr. Hastanın aç olması gerekir. Normal değer 2000 Pg (Pikogram)/ml.dir. Hiperparatiroidizmde değer yüksektir. Radyoim-münessey yöntemiyle değerlendirilir.