Genel Anestezi Yöntemleri ve Anestezi Teknikleri
Anestezi uygulaması genel anestezi ve rejyonal anestezi olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Genel anestezi yöntemleri ise inhalasyon, intravenöz veya her ikisinin kombine edildiği dengeli anestezi şeklinde sınıflandırılır. Sedasyon ve analjezi uygulaması, intravenöz anestezinin bir alt grubudur.
İnhalasyon Anestezisi
Azot protoksit (N20) ve volatil anes-teziklerin kullanıldığı uygulamadır. Total Inhalation Anesthesia veya TINA, bu yönteme verilen bir diğer addır. Sevofluranın tek vital kapasite solunumu ile indüksiyon olanağı sağlaması sonucu Volatile Induction and Maintanen-ce Anesthesia veya kısaca VIMA, hem anestezi indüksiyonu hem de idamesinin inhalasyon anestezikleri ile gerçekleştirildiği yöntem olarak uygulamaya girmiştir.
İntravenöz Anestezi
İntravenöz anesteziklerin tek başına veya genellikle N20 ile birlikte kullanıldığı uygulama şeklidir. Butirofenonla-rın opioidle (droperidol ve fentanil) birlikte kullanıldığı Nörolept anestezi ve ketaminle oluşturulan Dissosiyatif anestezi intravenöz anestezinin ilk örnekleri olmuşlardır. Propofol, alfenta-nil gibi hızlı ve kısa süre etkili ilaçların kullanıma girmesi Total Intravenous Anesthesia veya kısaca TIVA'nın güncelliğini korumasını sağlamıştır.
Tanı veya tedavi amacıyla yapılan girişimlerde hastalara uygulanan sedasyon ve analjezi de intravenöz anestezinin bir alt grubu olarak değerlendirilir. Amaç analjezi ve uyandırılabilir düzeyde sedasyon ile hastaların rahat etmesini sağlamaktır. Bir anestezist tarafından hastanın yaşamsal fonksiyonlarının izlenmesinin yanısıra gereğinde analjezi ve sedasyon uygulaması ile de, Moni-tored Anesthesia Çare (MAC) kavramı ortaya çıkmıştır.
Genel Anestezi Ders Notları
Dengeli Anestezi
Genel anestezi uygulaması sırasında inhalasyon ve intravenöz yolla verilen ilaçların birlikte kullanıldığı yöntemdir. İnhalasyon anestezisine opioid eklenmesi (örn; izofluran, N20 ve 02 anestezine fentanilin eklenmesi) veya intravenöz anestezinin (örn; propofol + opioid ile gerçekleştirilen TIVA'nın) N20 veya volatil anestezikle kombine edilmesi şeklinde uygulanabilir. Birkaç anestezik ilacın bu şekilde birlikte kullanımı, tek tek ilaçların gereksinimini azaltacak ve istenmeyen bazı etkilerin daha az görülmesini sağlayacaktır.
Kombine Anestezi
Rejyonal ve genel anestezinin birlikte kullanımını tanımlayan anestezi yöntemidir. Rejyonal anestezi, vücudun belirli bir bölgesinde, sinir iletiminin ilaçlarla belirli bir süre durdurulması ile oluşturulan anestezi şeklidir.
Epidural veya spinal anestezi, plek-sus bloğu, infıltrasyon anestezisi gibi rejyonal anestezi yöntemleri yukarıda bahsedilen her tür genel anestezi yöntemi ile kombine edilebilir. Bu şekil uygulamanın sağladığı en önemli yarar, kullanılacak genel anestezik ilaçların daha düşük dozlarına gerek duyulması nedeniyle daha az yan etkinin ortaya çıkmasıdır.