Artrit Hastalari İcin Oneriler

Günlük yaşantıdaki yardımcılar

Pratik öneriler ve yararlı aletler

Artrit eklemleri ağrılı, tutulmuş, kullanımı güç ve bazen sü­rekli olarak deforme olmuş hale getirdiğinden günlük yaşan­tınızda yaptığınız normal hareketler (yıkanma, tuvalete git­me, tıraş olma, giyinme, yemek pişirme, ev işleri yapma, alışveriş) kolaylıkla sorun haline gelebilir.

Örneğin, ellerdeki artrit eşyayı kavrama ve tutmayı zor­laştırırken, omurgadaki artrit eğilmeyi bir savaş haline ge­tirir. Bu kötü durum karşısında kendinize yardımcı olmanın bir yolu işleri yapma şeklinizi değiştirmektir. Diğer bir yolsa, işleri kolaylaştıran aletleri araştırmaktır.
ingiltere'de Artrit ve Romatizma Konseyi hastalar için Eviniz ve Romatizmanız adlı bir el kitabı yayımlamaktadır. Bu kitap artrit veya, romatizma yüzünden sakat kalmış kimseler için yararlı önerilerle doludur. İşte bu önerilerden birkaç tanesi:

Evde

Eğilmeyi önlemek


Elektrik prizleriniz yer seviyesindeyse onları bel seviyesine yükselttirin, böylece onlara ulaşmak için mümkün olduğun­ca az eğilirsiniz. Mektup kutunuza tel bir sepet tutturun, böylece mektuplarınızı paspasın üzerinden almak için eğil­mezsiniz.

Kaymayı önlemek

Yer döşemenizde takılıp düşmenize neden olacak yırtıklar olmamasını sağlayın. Kayabilen, ya da, toplanabilen gev­şek kilimler özel yapışkan bantlarla yere tutturulabilir. Bol ışıklı aydınlatma, bir felakete yol açabilecek küçük engelleri görmenize yardımcı olur.

Kapı açmak

Sıradan kapı tokmaklarını kavramak bir artritli için zor olabi­lir. Bu yüzden bunları gerektiğinde ön kolunuzla, ya da, dir­seğinizle açabileceğiniz manivela tipi kollarla değiştirin. A-nahtarları çevirmek zor oluyorsa zıvanalı kilit anahtarının deliğine manivela görevi yapacak şiş gibi bir metal çubuk geçirin. 'Yale' tipi kilitlerin anahtarlarıysa döndürmek için daha iyi kavramanızı sağlayacak şekilde değiştirilebilir; a-nahtarcınıza bunu yaptırın.

Merdiven çıkmak

Merdivenlerin her iki yanında da tutunacak bir şeyin olması iyi bir fikirdir. Merdiven parmaklığının karşısındaki duvara takılacak bir trabzan size fazladan güvenlik ve destek sağ­layacaktır. Az basamaklı merdivenler hafifçe meyilli bir ram­payla kapatılabilir. Merdivenler de iyi aydınlatılmalı ve takı­lıp düşmeyi önlemek için merdiven halıları yerlerine tam oturtulmalıdır. 4. Bölümde sözü edildiği gibi merdiven asan­sörü de takılabilir.

Banyoda

Banyonuza ve lavabonuza açıp kapaması daha kolay olan manivela tipi musluklar takılabilir. Banyo küvetinizin yanına takılacak bir tutamak girip çıkarken yardımcı olurken, ban­yonuzda kaymaz bir paspas bulunması güvenliği artırır.

Küvetin içine oturamıyorsanız kenarlarına takılarak yerleşti­rilen ve suyun içinde rahat bir yükseklikte oturmanızı sağla­yan bir küvet oturağı kullanmayı deneyin. Elbette, duş kul­lanmak daha kolaydır. Bu yüzden eğer yoksa, bir duş tak­tırmak düşünmeye değer.

Tuvalet kullanımı

Klozetiniz çok alçaksa, bunun üzerine takılabilen ve diğer insanların kullanımı sırasında çıkarılabilen yüksek oturak­lardan kullanılabilir. Tuvalete otururken fazladan bir deste­ğe ihtiyaç duyabilirsiniz. Bunun için portatif ve kolay taşınır olan bir yüksek oturakla birleşen katlanabilir bir çerçeve vardır. Tekerlekli sandalye kullanmak zorunda olanlar için banyo ve tuvalet kapıları tekerlekli sandalyenin geçebilece­ği genişlikte olmalı, tuvaletin çevresinde tutamaklar bulun­malıdır. Bu konuda rehabilitasyon uzmanlarından bilgi ala­bilirsiniz.

Mutfakta

Mutfak tezgahlarının hepsinin size uygun olan aynı yüksek­likte ve birbirine yakın olması yararlıdır. Böylece tencere, tava, tabak ve benzeri şeyleri tutup kaldırmak zorunda kal­madan sürükleyerek taşıyabilirsiniz. Dizleriniz, ya da, kalça­larınız ağrıyorsa yüksek bir tabure edinin; mümkünse arka­lıklı olsun; böylece sürekli ayakta durmak zorunda kalmaz­sınız.
Lavabo musluklarınız manivela tipinde olabilir. Ocak ve diğer mutfak donanımının vanalarında özü serve açacağından patates soyacağına kadar bir dizi mut­fak aleti bulunmaktadır.

Yeme-içme

Eğer tutup kavramanız zayıfsa fincan, bardak, tabak ve benzerlerini tek el yerine iki elle tutmanın daha güvenli ol­duğunu göreceksiniz. Çatal, bıçak ve kaşıkların saplarını yumuşak bir maddeyle sararak büyütmek tutmayı kolaylaş­tıracaktır. Sıcak içecekleri içmek için yalıtkan bir maddeyle kaplı hafif fincanlar kullanılmalıdır. Özürlüler için tasarlan­mış bol çeşitli çatal bıçak takımları hakkındaki ayrıntılı bil­giler İngiltere'deki Özürlü Yaşam Vakfı (Disabled Living Foundation) gibi kuruluşlardan sağlanabilir.

Giyinmek

Yaşamınızın her gününde yaptığınız basit hareketler (ço­raplarınız giymek için eğilmek gibi) eklem ağrıları çeken bi­risi için neredeyse imkansızlaşır. Fakat giyinme çubuğu adı verilen basit bir alet pek çok sorunu çözebilir. Bu çubuğun bir ucu giyinirken giyecekleri çekmeniz için kancalı, diğer u-cuysa soyunurken giyecekleri, örneğin başınızın üstünden itip çıkarmanız için lastik kaplıdır. Eski bir bastonu bu iş için uyarlayabilirsiniz.

Düğmeleri açıp kapamak zor olabilir. Velcro' denilen (bir­birine yapışan iki yüzeyden oluşan) bağlar giyimde büyük kolaylık sağlamaktadır. Ayrıca bağcıklı ayakkabı yerine mo­kasen ayakkabı gibi, giyip çıkarması kolay olan giyecekleri seçebilirsiniz. Elbiseler ve sutyen gibi iç çamaşırlarının ön­den bağlananlarını giymek de daha kolaydır. Çoğu ülkede özürlülere giyinme konusunda pratik önerilerde bulunan u-lusal kuruluşlar vardır. İngiltere'de Özürlü Yaşam Vakfı'nın özel bir giyim danışmanı bulunmaktadır.

Mobilya

Bir artrit, ya da, romatizma hastası için mobilyanın belki de en önemli parçası önceki bölümde de sözü edildiği gibi koltuktur. Vücuda en iyi desteği veren ve oturup kalkması en kolay olanını bulmak için zahmetli bir araştırma yapma­ya değer. Kendi ölçülerinize ve ihtiyaçlarınıza göre yapılmış bir koltuk bulmak mümkündür ve pahalı olsa da sizin gele­cekteki rahatınız için iyi bir yatırım olacaktır ve sizin özel koltuğunuz olarak kabul edilebilir.

Yemek ve çalışma masalarının uygun yükseklikte olması önemlidir. Sizin ihtiyacınıza göre belli açılarda eğilebilen ayarlanabilir bir masa yararlı olabilir. Elleriniz sorun çıkarı­yorsa kitabı bir taşıyıcı çerçevede okuyun. İnce bir kalemle yazmak zor oluyorsa tutmayı kolaylaştırmak için çevresine sünger sarın. Kaleminizi yere düşürdüğünüz, ya da, yüksek bir raftaki kitaba ulaşmak istediğiniz taktirde ihtiyacınız olan tek şey bir maşadır. Bu da elleri özürlü olan kişiler için özel­likle tasarlanmıştır.

Nereden öneri alınabilir?

Artritlilere günlük yaşantılarında yardımcı olacak profesyo­nelce önerilerde bulunmaya en yetkili kimseler rehabilitas­yon (meşguliyet tedavisi) uzmanlarıdır. Çoğu ülkede bunlar hastanelerde ve sosyal hizmet kurumlarında görev yapar­lar. Hastanede, artritiniz olduğunu ve hastaneden çıktıktan sonra bazı fonksiyon bozuklukları olabileceğini ifade ettiği­niz taktirde, hastanenin rehabilitasyon uzmanı yetenekleri­nizi ölçüp belki de evinize gelerek ne tür yardım ve uyarla­malara ihtiyacınız olduğunu belirlemek, bunların sağ­lanmasını ayarlamak ve size nasıl kullanılacağını ve genel güçlüklerle başa çıkmayı öğretmek durumundadır. Birçok hastanede bulunan örnek mutfak ve banyoda, kalıcı sa­katlığı olan hastalara mevcut aletler tanıtılıp kullanımı öğretilebilmektedir.