Akciğer Kanserinde Metastaz
Akciğer kanseri en erken metastaz yapan kanserler arasındadır. Henüz kansere ait şikayetlerin başlamadığı devirde bile yakın ve uzak metastaz yapmış olabilirler. Bir kısım vakalarda da metastazlara ait şikayet ve bulgular ilk odağa ait olanlardan daha evvel ortaya çıkar. Metastatik yayılımlar diğer organ kanserlerinde olduğu gibi tümörün genişleyerek etraftaki komşu dokuları istila etmesi ya doğrudan ya da kan ve lenfler aracılığıyla olur. Epidermoid kanserlerin doğrudan yayılımları diğer tiplere oranla daha fazladır. Bu şekilde pulmoner kan damarlarını, hiler ve mediastinal lenf bezlerini, göğüs duvarının yumuşak ve kemik kısımlarını istila eder. Anaplastik kanserlerin ve adenokanserlerin kan ve lenf yolları ile yayılma eğilimi daha fazladır.
Akciğer kanserinin öncelikle metastaz yaptığı yerler hiler ve mediastinal lenf bezleridir. Supraklavikular ve servikal lenf bezleri, kemikler, karaciğer, sürrenal böbrekler ve beyin de metastazların sık görüldüğü yerlerdir. Klinik belirtileri bulunmasa bile bu organların çoğunda tümöral yayılıma ait odaklar bulunabilir. Bronşiyolo-alveolar kanserler ise bronşlar yoluyla yayılarak bronş içine yerleşebilir
Akciğer Kanserinde Evreleme
Akciğer kanserinde ilk zamanlardan beri farklı evreleme sistemleri kullanılmıştır. Bunlardan günümüzde en yaygın kullanılanı TNM (T: Primer Tümör, N: Bölgesel lenf bezleri, M: Uzak metastaz) evreleme sistemidir. TNM evreleme sistemi, 1950’li yıllardan günümüze dek birçok değişikliğe uğramış, en son 1997 yılında Mountain tarafından yeniden düzenlenmiş ve American Joint Comittee for Cancer (AJCC) tarafından aynı yıl kabul görmüştür (28). Yapılan TNM evrelemesi en çok küçük hücre dışı akciğer kanseri (KHDAK) için kullanılmaktadır. Ancak ameliyat edilmesi düşünülen çok az vakada TNM kullanılabilir (29). Küçük hücreli akciğer kanserinin (KHAK) değerlendirilmesinde ise sınırlı hastalık ve yaygın hastalık olmak üzere iki basamaklı bir evreleme sistemi kullanılmaktadır