Artroplasti Nedir
Artroplasti veya internal fiksasyon arasında seçim yaparken; en önemli faktör femur başında AVN gelişip gelişmeyeceğine karar vermektir. Bu konuda cerrahi öncesi yapılacak sintigrafinin; pratik uygulamada sık kullanılmasada femur başı kanlanmasını göstermesi açısından güvenilir bir yöntem olduğu söylenmekte.(16,23) Ayrıca kırığın tipi, hastanın durumu, kırık sonrası geçen süre karar vermede etkilidir. Femur boyun kırıklarında unipolar hemiartroplasti, bipolar hemiartroplasti ve total kalça artroplastisi olmak üzere üç farklı yöntem, hastanın yaşı, kırık öncesi işlevsel durumu ve eşlik eden diğer hastalıklar göz önüne alınarak uygulanır.
Hemiartroplasti Endikasyonları Kesin endikasyonlar:
-İyi redükte edilemeyen veya yeterli stabilitesi olmayan özellikle arka kortekste parçalanmanın olduğu kırıklar.
-Ameliyattan birkaç hafta sonra tespit kaybının olduğu femur boyun kırıkları.
-Kalçanın önceden var olan bazı lezyonları: Bu hastalarda artroplasti zaten endikedir ve kırık sadece kararı acil hale getirir. Örneğin bilinmeyen nedenlerden, ışınlama, önceki çıkık, ilaveten romatoid artrit veya kalçanın degeneratif artritine bağlı femur başı avasküler nekrozu olan hastalar, muhtemel kırık öncesi artroplasti uygulaması ile en iyi ekleme sahip
olacaklardı. Bu hastaların çoğu parsiyel artroplastiden ziyade total kalça replasmanına adaydırlar.
-Malignite: Kısa yaşam beklentisi olan hastada kırık patolojik veya primer olarak travma sonrası da olsa en iyi artroplasti ile tedavi edilir.
-Psikoz, mental retardasyon, Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, hemipleji ve kontrol altına alınamayan nöbetleri olan hastalarda korumalı yük vermek güvenli değildir. Artroplasti bu durumda yerinde bir karardır.
-Eski, tanı konulamamış femur boyun kırıkları: üç haftadan eski tedavi edilmemiş, redükte edilmemiş ve impakte olmamış femur boyun kırıklarına artroplasti yapılmalıdır.
-Femur başı ve boyun kırığı ile birlikte kalça çıkığı olan olgular. Bu durumda avasküler nekrozun kesin olması nedeniyle en iyi seçenek artroplasti ile tedavidir.
-İkinci bir ameliyatı engelleyecek şekilde sistemik hastalığı olanlar.
Rölatif Endikasyonlar:
-İlerlemiş fizyolojik yaş: Bazı lokal ve dizgesel hastalıklar ve özellikle bunların kombinasyonları yaşlılarda meydana gelmekteyse de bu tek başına artroplasti için endikasyon değildir. Artroplasti 70 yaş ve üzerinde olan ve yaşam beklentisi 10–15 yıldan çok olmayan hastalar için saklı tutulmalıdır.
-Yaşlı bireylerde kalçanın kırıklı çıkığı: Eğer başın ağırlık taşıyan yüzeyini ilgilendiriyorsa artroplasti uygulaması, internal tespite tercih edilir
Hemiartroplastinin Kontrendike olduğu durumlar:
-Çocuk ve genç hastalar.
-Kalçasında aktif enfeksiyonu veya sepsisi olan hastalar.
-Asetebulumu etkilenmiş romatoid artritli veya degeneratif artritli hastalar.
-Charcot eklemi olan olgular.
Müler 1992 yılında yayınladığı değerlendirmesinde artroplasti uygulayan ortopedistin;
1-Preoperatif planlamaya
2-Kullanacağı protezin materyaline,
3-Ameliyat tekniğinin seçim ve uygulamasına,
4-Gevşeme ve kemik stoğu kaybına,
5- Radyolojik doküman toplanmasına önem vermesi gerektiğini vurgulamıştır