Endoprotez Nedir
Eklemlerin metal alaşımlardan ve sentetik materyallerden oluşan hareketli yapay eklem modelleri ile rekonstrükte edilmesidir. Genelde üç bölümden oluşur ki; eklemi taklit eden mobil kısım, sentetik ara madde (polietilen vb) ve kemik medullasına uzan kök (stem) kısmı vardır. Stem kısmı; osteointegrasyon artırıcı maddelerle kaplı poroz yapıda veya sement adı verilen kemik çimentosu ile uygulanan düz yapıda olabilir.
Endoprotezlerin hastanın anatomik verilerine göre hazırlanan custom made tiplerinin yanında modüler parçalardan oluşan tipleri mevcuttur. Bir kemiğin tümünün tümörle invaze olduğu veya tümör rezeksiyonu için tüm kemiğin çıkartılması gerektiği durumlarda total replasman endoprotezleri de mevcuttur.
Endoprotetik rekonstrüksiyon malign kemik tümör rezeksiyonları sonrasında yaygın ve nadiren benign kemik tümörleri ile yumuşak doku sarkomlarında da kullanılır. Kemoterapi ve radyoterapi protokolleri ile birlikte kullanıldığından amputasyon cerrahisinden daha fazla risk taşımamaktadır.
Primer tümör cerrahisini takiben veya revizyon cerrahisinde yeterli kemiği stoğunun sağlanamadığı durumlarda endoprotezler ile allogreftler kompozit olarak uygulanabilir.
Endoprotezlerin fonksiyonel başarısı lokalizasyon bağımlıdır. Diz ve kalça rekonstrüksiyonlarındaki başarı özellikle üst ekstremite rekonstrüksiyonlarında elde edilememiştir. Kemik stoğu ve hareketlerdeki yük aktarım mekaniği ile alakalı bu durumu tam olarak taklit edecek protez dizaynı mevcut değildir. Aseptik gevşeme ve enfeksiyon en sık görülen protez komplikasyonlarıdır.
besleyen yapılar korunursa distraksiyon iyi ve kaliteli bir kemikle sonuçlanır. Özellikle periostun korunması ve kortikotomi esnasında minimal açılması ve sıyrılması takiben kortikotomi hattının üstüne kapatılması yeri oluşacak kemik için kılavuz olacaktır.
Tibiada kortikotomi tibial krestin dışından 1-3 cm’lik küçük bir cilt insizyonu yapılır. Künt diseksiyonlar periosta ulaşılır. Periost kemik aksın boyunca kesilir. Medial ve lateral yüzler planlanan kortikotomi hattı boyunca periost elevatörü ile kaldırılır. Ekartörler ile çevreyapılar korunduktan sonra lateral, posterolateral, medial ve posteromedial korteksler 0.5 cm’lik bir osteotom ile kesilir. Son olarak osteotoma açı verilerek posterior korteks kesilir. Kemik segmentlerde basamaklanmanın görülmesi osteotomi ile ayrılmayı gösterir. Ayrılmayı sağlamak için elle manipülasyon yapılabilir. Femur ve benzeri yuvarlak kemiklerde kortikotomi daha kolay olup kemiğe verilecek rotasyonlarla tamamlanabilir. Transvers kortikotomi distraksiyon için en güvenilir olanıdır. Kortikotomi gigle teli kullanılarak perkütan olarak da yapılabilir. Fakat riskli ve tecrübe gerektiren bir yöntemdir. Ayrıca perkütan ve transvers kortikotomi arasında, kemik iyileşmesinde önemli bir farklılık saptanmamıştır.