Ekstensör Kas Sistemi Nedir
İF eklem ekstansiyonuna katılan interosseöz-lubrikal kaslar ve EPL’a insersiyo yapan APB’in terminal slipi hariç ekstensör kasların tümü ekstrensektir.
1. metakarp abdükte olduğunda başparmak ekstansörü olarak etki eder. Ekstensör kas grubu üç el bilek ekstansörü ve tendonları el bileğini geçip başparmak ve parmaklara etki edecek daha büyük parmak grubundan oluşur. EKU radyal sinirin posterior interosseoz ayrışmasında bulunur ve tüm ekstansör kaslar radyal sinir tarafından innerve edilirler. EKRB el bileğinin ana ekstensörüdür, çünkü 3. metakarp tabanına merkezi olarak yapışır. El bilek ekleminin rotasyon aksından maksimum mesafede bir noktaya yapışır. Bu da ona el bilek ekstansiyonu için büyük bir avantaj sağlar. EKRL ve EKU 2. ve 5. metakarpların tabanına yapışırlar ve bunun sonucu olarak el bileğinin radial ve ulnar deviyasyonunu sağlar. İkincil olarak da ektansiyonuna katılırlar. El bileğinin ikincil eksentörlerinin ikisi de harekette fonksiyonel olarak bağımsızdırlar ve bu yüzden fonksiyonel olarak tendon transflerlerine uygundurlar. El bilek ekstansörleri EKRL’un seyrinin (ekskürsiyon) uzun oynama genişliği (amplitüd) ile birleşerek parmak fleksiyonu ile sinerjistik çalışırlar (normalde parmaklar kavrama yapmaya başladığı zaman el bileği otomatik olarak ekstansiyona gelir). Bu da EKRL’u IF eklem fleksiyonunu restore etmek için derin fleksöre tranfer etmek için mükemmel seçenek haline getirir. EKRL’u innerve eden sinirler spinal kordta EKRB’i innerve edenlerden bir alt seviyeden çıkarlar. Bu yüzden spinal kord yaralanması ile ilişkili el bilek ekstansiyon zayıflığı el bileğinin ana ektansörü olan EKRB’in paralizisini düşündürür ve tendon transferi için EKRL’un kullanımını imkansız kılar.
Ekstansör Tendon yaralanmaları
Ön kol ve el dorsumunda tüm ekstensör kas ve tendonları gevşek areolar doku içinde seyreder. Ancak el bileği seviyesinde tüm tendonları tam olarak uygun gösteren sinoviyal tünellerden geçer. Bu sayede konumlarından bağımsız olarak el bilek rotasyon aksı ile tam bir ilişki sağlanmış olur.
Ekstensor sistemi, Kleinert ve Verdan 8 zonda tanımlamışlar, daha sonra (Wehbe 1995, Doyle 1999) dokuz ve onuncu zonu eklemişlerdir.
Geleneksel olarak tüm tüneller altı ayrı kompartmana bölünmüşlerdir. Ancak ilk kompartman APLve EPB birbirinden tam olarak ayıracak şekilde kendi içinde bölünmüştür.
Birinci ekstansör kompartman radiusun stiloid çıkıntısı boyunca uzanır ve klasik ağrılı de Quervain tenosinoviti ile ilişkilidir. Birinci ektansör kompartman 1. metakarp tabanına yapışan APL’un tendonlarını içerir. Aynı zamanda MF eklem ektansiyonunu sağlayan ve başparmak proksimal falanksına yapışan EPB’i de içerir. Sıklıkla EPB, APL’un hemen dorsalinde tamamen ayrı bir kompartmanda da bulunabilir. Nadiren de EPB, EPL‘la birleşerek başparmak IF eklem ektansiyonuna katılmak için başparmak MF eklem distaline doğru seyreder.
İkinci ekstansör kompartman EKRL ve EKRB’in tendonlarını içerir. Güçlü kavrama sırasında el bileği ekstansiyona geldiğinde güçlü EKRB cilt altından görülebilir hale gelir. EKRL görülemez ancak EKRL’un lateralinde ve derininde hissedilebilir. Bu en iyi işaret parmağının ucunu EKRB’in radial tarafına koyup hasta sıkı yumruk yaptığında derine doğru bastırarak hissedilebilir.
Üçüncü ekstensör kompartmandan EPL geçer. Bu tendonun yönü başparmak MF eklem üzerinden distal falanksa doğru seyrederken Lister’in tüberkülünün kenarında aniden değişir. İF eklem ektansiyonunu sağlar. Başparmak tam ektansiyona geldiğinde EPL 3. kompartmanda el bileğine oblik şekilde çaprazlarken cilt altında görülebilir. Tenar eminensiya’da APB’in son kısmı başparmak MF ekleminin hemen distalinde EPL tendonuna yapışır. Böylece EPL çok yukarı seviyede kesilmiş olsa bile birinci metakarp palmar abdüksiyonda olduğunda başparmak IF eklemini ektansiyona getirebilir.
Dördüncü ekstansör kompartman, EDK tendonlarını ve daha derine yerleşmiş ve fonksiyonel olarakta bağımsız olan EİP’u içerir. Bu tendon diğer parmaklar tam fleksiyondayken işaret parmağını tam ekstansiyona getirebilir. EİP’un insersiyosu 2. MF eklem üzerinden ekstensör apenevrozda EDK’in medial (ulnar) tarafındadır. EDK’in tendonları bir tek kastan köken alırlar. Elin dorsal yüzünde kolayca görülebilen birçok bağlantıları vardır. Bu tendinöz bağlantılar bu kasın tek bir parmak üzerinde bağımsız hareketini imkansız kılar ancak bu yanıltıcı olabilir. Eğer antogonist kaslar (interosseözler) orta, yüzük ve küçük parmağın istenmeyen ektansiyonunu engelleyecek şekilde çalışırsa bağımsız olarak EİP kasının yaptığı gibi EDK’in çekmesi de işaret parmağını tek başına ekstansiyona getirebilir. Bu ektansör tendonlar MF eklem üzerinde ekstensör apenevroza girdikten sonra santral slip olarak proksimal falanks üzerinden distale doğru orta falanks tabanında sonlanacak şekilde devam ederler. İşaret parmağı hariç diğer uzun parmak ektansörlerinin çoğunlukla proksimal falanksa doğrudan kemiksel yapışmaları söz konusu değildir. MF eklem ekstansiyonunda EDK ana kuvveti sağlar. MF ekstansiyonu MF eklemin altındaki voler plağa uzanan örtü mekanizmasına olan bağlantıların proksimal falanksı tam anlamıyla çekmesi ile gerçekleştirilir. Bunlara örtü lifleri adı verilir.
İntrensek kas paralizisinde EDK’in MF eklemleri hiperekstansiyona getirmesi ile birlikte PİF eklemde karşılık olarak fleksiyona gelir ve ‘’pençe’’ el oluşur. Eğer MF eklemler pasif olarak fleksiyona getirilirse EDK santral slipler ile PİF eklemini rahatlıkla ektansiyona getirir.
Beşinci ekstansör kompartman, EDM’nin tendonlarını içerir. Fincan tutma hareketinde oldugu gibi EDM’nin fonksiyonel bağımsızlığı nedeni ile diğer parmak fleksiyonda iken 5. parmağı tam olarak ektansiyona getirebilen bu küçük kasın iki veya üç tane ayrı tendon slipi vardır. EDM 5. MF eklemin ana ekstansörüdür. Sıklıkla EDK’ten 5. parmağın ekstansiyonuna herhangi bir katkı olmaz. Bu tip vakalarda 5. MF eklem ektansiyonu tamamen EDM’ye dayanır. İnsersiyosu MF örtü mekanizması içinde 5. parmakta eğer bulunursa bir EDK bileşeninin ulnarındadır (medialindedir). EDM 5. parmağı ektansiyona getirdiği gibi abduksiyonunu da sağlar. Bu hareket inrosseöz kas fonksiyonunun kaybı ile sonuçlanan intrensek kas paralizisinde çok çarpıcı olarak ortaya çıkar.
Altıncı veya en medialdeki ekstensör kompartmanda, EKU’in tek başına seyreden tendonu yer alır ve 5. metakarpın tabanına yapışır. En iyi el bileği dirence karşı ekstansiyona getirilip laterale deviye edilince hissedilir.
Kaynak: http://zehirlenme.blogspot.com