Eklem Sertliği (Kontraktürler)
Bir eklemin hareketlerinin bir veya birden fazla yöne olmak üzere doğuştan veya sonradan olma nedenlerle kısıtlanması demektir. Doğuştan olanlar genellikle birden fazla eklemde olurlar. Sonradan olma eklem sertliklerinin bir çok nedeni vardır.
Ciddi cilt yaralamaları ve yanıklardan sonra, romatizmal hastalıklar, kireçlenmeler, eklem ve ekleme komşu bölgelerin iltihabi hastalıkları ve ekleme yönelik darbeleri takiben ve özellikle kırık, çıkık veya başka nedenlere bağlı olarak yapılan eklem ameliyatlarını takiben eklemlerin alçıya alınması ve hareketsiz kalması ile eklemlerde sertlikler gelişmektedir. Bazende değişik nedenlere bağlı olarak gelişen felçlerden sonra felçli kol ve bacaklarda eklem sertlikleri gelişebilmektedir.
Tedavi; önemli olan eklem sertliğinin gelişiminin önlenilme-sidir. Eklemler hiç bir zaman gereğinden uzun süre hareketsiz bırakılmamalıdır. Çünkü eklemler hareketsizliği hiç sevmeyen yapılardır. Kısa sürede hareketsiz bırakılan eklemde sertlik gelişir. Felç geçiren hastalarda da mümkün olduğu kadar erkenden eklemlere hareket yaptırılmalıdır.
Eklem Kontraktürü tedavisi
Eklem sertliği geliştikten sonra eklemi gevşeten ağrı kesici, kas gevşetici ve antiromatizmal ilaçlar kullanılır. Fizik tedavi araçları içinde ısıtıcılar ile masaj ve egzersiz eklem sertliklerinin tedavisinde oldukça etkilidir. Özellikle eklemi açmaya yönelik gerici egzersizler fayda sağlar. İnatçı vakalarda cerrahi olarak eklem sertliği giderilir. Gerekirse metal protez takılarak eklemin hareketliliği sağlanır.
Travmalarla Oluşan Kas Hastalıkları
Kasların darbelerle oluşan hastalıkları düşme, burkulma, çarpma, tekmelenme ve kesici aletlerle yaralanma sonucu meydana gelebilir. Vücut dışından gelen darbeler yanında şiddetli kas kasılmaları sonucunda da kaslar zarar görebilir. Darbenin şiddetine göre kaslarda geçici fonksiyon kaybı, kanama, şişlik yada kas liflerinde ezilme veya kopmalar gelişebilir. Darbelerle oluşan kas rahatsızlıkları şunlardır.
1- Kas ezilmeleri ve kas zorlanmaları
Kas ezilmeleri, genellikle hafif ve vücut dışından gelen travmlarla olur. Kas zorlanmaları ise şiddetli kas kasılmalarından sonra görülür. Ezilme ve zorlanmalardan sonra geçici bir süre fonksiyon kaybı ve ağrı olur. Hareket yapmak zorlaşır. Ağrı devamlı olup kasılmalar sırasında daha da artar. Bazen darbe bölgesinde şişlik ve morarma bulunur. Kas bir süre sonra kaybettiği fonksiyonunu kazanır. Ancak darbe sinirlerde zedelenme meydana getirmişse kalıcı kas zayıflığı olabilir.
Kasın en rahat ettiği pozisyonda kas dinlendirilir. İlaçlar ile birlikte soğuk veya sıcak tatbik edilir. Hafif masaj ve zorlayıcı olmayan egzersizler yaptırılır.
2- Kas yırtılmaları ve kas hastalığı
Vücut içi veya dışından gelen ağır darbelerden sonra gelişir. Çoğu zaman sporcularda ani ve zorlayıcı hareketlerde gevşemesi gereken kas gevşemez ise ve şişman kişilerde ters bir hareketten sonra ortaya çıkar. Kesici aletler ile veya fizik tedavi esnasında germeler sonucunda kas yırtılabilir. Bazende aşırı yorgunluklardan sonra kaslar yırtılabilir.
Kas yırtılması, bölgesel veya genel olabilir .Yırtılmanın ağırlı ğına göre kas gücünde azalma, şişlik ve morarma olabilir.
Tedavi, istirahat, ilaç, fizik tedavi, masaj ve egzersiz ile sağlanır. Özellikle ağrılı dönemde kası germeyen egzersizler sonrada kasın elastiyetini artıran egzersizler önerilir.
3- Kas içi kanamaları ve kas hastalıkları belirtileri
Kaslara yönelik ciddi darbeler, kas içindeki damarların lokal veya sistemik hastalıkları ve bazı kan hastalıklarına bağlı olarak kas içi kanamalar gelişebilir. Kanamalar ufak veya büyük çürükler yada hematomlarla kendilerini belli ederler. Büyük kanamalarda etraftaki sinirlerde sıkışarak daha ciddi ağrılar ortaya çıkabilir. Çoğu zaman kanama bölgesindeki kan yavaş yavaş temizlenir.
Başlangıçta soğuk kompresler, antiromatizmal ilaçlar ve fizik araçları kullanılır. Bandaj faydalıdır. Gerekirse kanama bölgesi boşaltılır.
4- Kas fıtıkları ve kas sinir hastalıkları
Bazen kasların şiddetli zorlamalarını takiben kası örten örtüden kas dışarı doğru fıtıklaşır. Fıtıklaşmanın derecesine göre şişlik ve ağrılar oluşur.
5- Kas kireçlenmeleri
Kasların devamlı darbelere maruz kalması sonucunda kaslarda bölgesel kireçlenmeler ortaya çıkabilir. Özellikle ekleme komşu olan kireçlenmeler eklem hareketlerini sınırlarlar.
Fizik tedavi araçları bazı kireçlenmelerin giderilmesinde etkilidir. Ağır kireçlenmelerde ameliyat gerekir.