Benzodiazepin Nedir
Bir benzen halkası ve 7 üyeli diazepin halkasından oluşurlar. Şedatif, ank-siyolitik, amnezik, antikonvülzan ve kas gevşeticietkilere sahip olduklarından anestezi uygulamasında geniş kullanım alanına sahiptirler. Özellikle preoperatif medikasyon, intravenöz se-dasyon, anestezi ındüksiyonu ve idamesi ve epiîeptik aktivitenîn baskılanması amacıyla Kullanılırlar. Anestezi uygulamasında bu grupta yer alan midazolam en çok, diazepam ve lorazepam ise daha az kullanılmaktadır.
Bu üç benzodiazepinden lipit erirliği en fazla olan_midazolamdır. Etkisinin başlaması ve süresi, diğer ikisine göre daha hızlıdır. Diazepam ve lorazepamın uzun eliminasyon yarı ömrü aynı zamanda sedasyonun uzaması ve derlenmenin gecikmesi ile sonuçlanır. Midazolam, hem suda hem de yağda çözünür. Diğerleri gibi çözücü olarak propi-len glikole gerek göstermediğinden, iv ve im enjeksiyonları ağrı ve irritasyon yapmaz.
Benzodiazepinler SSS'nde özel reseptörlerine bağlanarak GABA'nın inhi-bitör etkisini arttırırlar. Büyük oranda plazma albüminine bağlanırlar (midazolam %98, diazepam %94). Karaciğer, böbrek hastalıkları ve beslenme bozukluğu, benzodiazepinlerin etkilerini artırırlar. Yağda erirlikleri yüksektir, ancak hiçbiri sodyum tiyopental kadar hızlı başlayan ve kısa süren etkiye sahip değildir. Tekrarlayan dozları vücutta birikime ve etkilerinin uzamasına yol açar. Karaciğerde mikrozomal enzimlerce metabolize edilirler. Yıkım ürünleri başlıca idrarla atılır. Safra ile atılan diazepam in bir kısmı gastrointestinal kanaldan absorbe olarak (enterohepatik resirkülasyon), özellikle yüksek doz uygulamalarından 4-6 saat sonra tekrar se-dasyona neden olabilir. Diazepam dışındakilerin farmakolojik olarak aktif me-tabolitleri yoktur. Diazepam ise desme-til diazepam ve oksazepama metabolize olur. Her ikisi de aktif ve yarı ömrü uzun metabolitlerdir.
Serebral oksijen tüketimini, kan akımını ve ICP'yi düşürürler. Epilepsi eşiğini yükseltirler. Grandmal nöbet kontrolünde ve önlenmesinde etkilidirler. Analjezik etkileri yoktur. Sedatif dozlarda anterograd amnezi yaparlar. Spi-nal kord seviyesinde hafif kas gevşemesi sağlarlar.
Kardiyovasküler sistemdeki değişiklikleri minimaldir. Sistemik vazodila-tasyona ve kalp debisinde orta derecede azalmaya yol açarlar. Kalp atım hızı genellikle etkilenmez. Büyük miktarda veya opioidle birlikte kullanıldıklarında hipovolemik veya kardiyak hastalarda, hemodinamik değişikliklerde artma gözlenir. Midazolamın kardiyovasküler etkileri diazepama göre daha tazladır.
Solunum depresyonu diğer ilaçlarla birlikte veya iv verilmedikçe önemsizdir. Apne, barb'itürat indüksiyonunda görülenden daha az görülmekle birlikte hastaların dikkatli takip edilmesi gereklidir.
Allerjik reaksiyonlar yok denebilecek kadar nadirdir. Benzodiazepinler, volatil anesteziklerin MAC değerini ?%30 azaltırlar. Diazepam gebelikte konjenital anomali riski nedeni ile kullanılmamalıdır. Yine diazepeama tolerans, fiziksel ve psişik bağımlılık gelişir. Yoksunluk sendromu, alkol geri çekilme sendromuna benzer bir tablo sergiler.
Premedikasyon için uygulama şekilleri Bölüm 6'da ele alınmıştır. Sedasyon amacı ile midazolam 0.5-1.0 mg iv yolla tekrarlanan dozlarda (0.15 mg/kg'a kadar) veya 0.07 mg/kg im yolla verilir. Çocuklarda rektal yolla da (0.5-1 mg/kg) uygulanabilmektedir. Diazepam ise 0.15 mg/kg iv olarak verilir. Anestezi indüksiyonunda midazolam 0.2-0.3 mg/kg, diazepam 0.3-0.6 mg/kg dozlarında uygulanılır. Ayrıca diazepam lokal anesteziklere bağlı, alkol çekilme send-romunda ve status epileptikusta nöbeti durdurmak amacı ile 0.1 mg/kg iv kullanılır.
Flumazenil, kompetitif benzodiaze-pin reseptör antagonistidir. Benzodiazepinlerin uzamış etkisini ortadan kaldırmak için 0.2-0,3 mg dozunda iv her dakikada bir titre edilerek total doz 3 mg oluncaya kadar uyanması geciken olgularda uygulanabilir. Ancak flumazenilin etki süresi (~ 20 dk-lsaat) benzodiaze-pinlerden daha kısa olduğu için uyanma sonrası tekrar sedasyon görülebileceği unutulmamalıdır. Bu durumda doz tekrarlanır veya sürekli infüzyon (0.5-1.0 ug/kg/dk) şeklinde uygulanabilir.