Çapraz Bağ Anatomisi ve Menisküsler
Girgis ve arkadaşlarının yaptığı çalışmayla çapraz bağların anatomisi daha iyi anlaşılmıştır (30). Ön çapraz bağ snovyum ile çevrilidir. Bu bağı ekstrasnovyal yapar. Girgis, Marshall ve Al Monayem ön çapraz bağını anteromedial ve posterolateral demet olmak üzere iki demetten oluşan bir bağ olarak tanımlamışlardır. Ön çapraz bağ tibial platoda, lateral menisküs ön boynuzunun yapışma yerinin medialinde anterior tibial eminensianın anterolateralindeki deprese alana yapışır. Tibial yapışma alanı femorale göre daha geniş ve sağlamdır. Bağın uzunluğu 31-35 mm ve kesit alanı 31.3 mm2'dir. bağın asıl kanlanması orta genikulat arter tarafından sağlanır. Bağın kemiksel yapışma yerleri kanlanmaya çok az katkıda bulunur. Tibial sinirin dalı olan posterior artiküler sinir ön çapraz bağı inerve eder.
Arka çapraz bağ, ligamanın büyük bölümünü oluşturan anterior bölüm ile, oblik olarak tibianın posterioruna doğru uzanan posterior bölümden oluşmaktadır. Arka çapraz bağ proksimalde medial femoral kondilin posterior bölümünün lateral yüzeyine yapışır. Tibial yapışma yeri, tibianın intraartiküler bölümünün altında ve biraz arkasındaki bir çöküntünün içindedir. Genellikle lateral menisküsün posterior boynuzuyla birleşen uzantısı vardır. Çoğu araştırmacı arka çapraz bağın, ön çapraz bağdan daha büyük ve güçlü olduğunu ifade eder.
Menisküsler
Medial menisküs C şeklinde, çapı lateral menisküsten daha geniş, arka boynuzu önden daha geniştir. Anterior boynuz, tibia anterior, interkondiler eminensiya ve ön çapraz bağa sıkıca tutnmuştur. Yükün büyük çoğunluğunu menisküsün posterioru taşır. Arka boynuz, arka çapraz bağın yapışma yerin hemen önünde, interkondiler eminensiyanın posterioruna sıkıca tutunur. Medial menisküsün periferik kenarı tamamıyla medial kapsüle sıkıca tutunur ve koronar ligamanlar yoluyla tibia üst yüzeyine tutunur.
Lateral menisküs daha sirküler yapıdadır. Tibia lateral plato eklem yüzeyinin 2/3'sini kaplar. Ön bonuz interkondiler eminensiyanın önünde tibiaya tutunur. Arka boynuz ise interkondiler eminensiyanın arka yüzüne, medial menisküsün posterior yapışma yerinin önünde tutunur. Arka boynuz femura VVrisberg ve Humphry ligamanları ile ve dizin posterolateral köşesinde popliteus fasyası ve arkuat kompleks ile tutunur. Popliteus tendonu, lateral menisküsün posterolateral kenarını eklem kapsülünden ve lateral kollateral ligamandan ayrılır.
Lateral menisküsün mediale oranla çapı daha azdır. Periferde daha kalındır, cismi daha kalındır ve daha hareketlidir.
Diz Ekleminin Kanlanması
Diz eklemi, popliteal arterden ayrılan beş adet geniküler arterler ile beslenir. Femoral arter Hunter kanalından çıkarak popliteal fossaya girdiği yerde Popliteal arter adını alır ve distalde anterior ve posterior tibial arter olarak devam eder. Popliteal arteden ayrılan beş adet geniküler arter; süpero-medial, süpero-lateral, inferomedial, infero-lateral ve orta geniküler arterlerdir. Orta geniküler arter, eklem içindeki yapılar ile çapraz bağları besler (31). Geniküler arterler diz çevresinde çok sayıda anastomoz yapar. Patella, geniküler arterlerin anastomozlarından beslenir (32). Dize lateral femoral sirkumfleks arterin dessendan dalı ve tibialis anterior arterin assendan dalından da kan akışı olmaktadır. İnfero-lateral geniküler arter, lateral kapsül ile beraber tibia eklem çizgisinin hemen altında seyreder ve cerrahi sırasında yaralanma riski yüksektir. Cerrahi sonrası hematom oluşmaması için bu arterin korunması, kesilirsede koagülasyonuna dikkat edilmesi gereklidir (27).
Popliteal ven, popliteal arterin lateralinde popliteal fossaya girer va daha yüzeyel seyrederek distalde medial tarafta yer alır.