Nitrojen
oksit, nitrojen ve oksijenden oluşan bir gaz karışımıdır. Oda sıcaklığında
rengi, renksiz ile kahverengi arasında değişmektedir. Nitrit oksit, oda
sıcaklığında keskin tatlı kokuya sahiptir.
Solukla
dışarı verilen havada nitrit oksit (ExNO) seviyelerinin bronşiyal astım
hastalıklarında arttığı ilk defa 12 yıl önce bildirilmiştir. Bu keşfi,
1980’lerin son yarısı boyunca NO biyolojisi üzerine yapılan yoğun araştırmalar
takip etmektedir. NO’un respiratuvar patofizyolojideki birtakım rolleri kapsamlı
olarak değerlendirilmiştir. NO, adrenerjik ve kolinerjik olmayan,
nörotransmisyon, vasküler ve vasküler olmayan düz kas gevşemesi gibi çeşitli
etkileri içeren endojen bir mesajcıdır. NO’in akciğer hastalıklarındaki kesin
fonksiyonunu dikkate alan çelişkili bulgular mevcuttur. Patolojik durumlarda
NO, immünomodülatör etkileri olan bir pro-enflammatuvar aracıdır. ExNO
ölçümleri astımda, KOAH’da, kistik fibrozisde ve akciğer transplantasyonunda
yararlı olmuştur. Kronik ve/veya şiddetli astımlı ebeveynlerde ExNO seviyeleri,
eozinofilik bir hava yolu enflammasyonunun hali hazırda aktif olup olmadığını
belirlemede yardımcı olmaktadır. En azından bu şartlarda, sağlıklı yetişkinler
ve okul çağındaki çocuklar için normalin üst limitleri sırasıyla 33 ppb ve 25 ppb’ye
ayarlanmalıdır. Hem yüksek (50 ppb) hem de düşük (25 ppb) ExNO seviyeleri,
kesin astım öyküsü olan hastaların sonuçlarını öngörmede kullanılabilmektedir.
Solukla
dışarı verilen Nitrit Oksit (ExNO), kemilüminesans nitrik oksit gaz analizörü
ile invaziv olmayan yöntemlerle ölçülmektedir. Amerikan Torasik Topluluğu,
ağızdan tek nefesle dışarı verilen nitrik oksit ölçümlerini önermektedir.
Amerikan Torasik Topluluğunun standardize prosedürleri, ExNO ölçümü için
kullanılmaktadır.
Cihaz
bilinen bir NO kaynağının seyreltileri ile, 0-100 ppb değer aralığı boyunca
kalibre edilmektedir ve ExNO’i etkileyebileceğinin bilinmesinden dolayı
atmosferik seviyelerin 30 ppb’yi aşmamasına özen gösterilmelidir.