İnsülin molekülü disülfid bağlanyla biribirine
bağlanan iki polipeptid zincirinden oluşur. Asidik beta zinciri 21 aminoasid
ihtiva ederken, bazik beta zincirinde 30 amino asid yer almaktadır.
İmmünojenite bakımından sıralandıklarında en fazla immünojenite sığır
insulininde, en azı da insan insulininde görülmekte, domuz insulini ikisi
arasında yer almaktadır. İnsan insülin analogları olan lispro, aspart ve
glargine insulinlerin insülin duyarlılığı olan vakalarda daha iyi tolere
edildikleri bildirilmektedir.
İnsulin alerjisi, lokal ve sistemik reaksiyonlar
olarak ortaya çıkabilir. Lokal reaksiyonlar insülin
tedavisi gören hastaların %5-10’unda hafif, lokalize, geçici şikayetler şeklinde
görülebilmektedir. Bunlar enjeksiyon yerinde şişlik, eritem, kaşınma ve ağrı
gibi belirtilerden ibarettirler. Sıklıkla tedavinin ikinci haftasında başlar.
Enjeksiyondan sonraki 15-20 dakika içinde görülüp 1 saat içinde kaybolabilirler
veya 24 saat sonra ortaya çıkabilirler. Bazı hastalarda bifazik seyir gösterip,
5-6 saat sonra tekrar başlayabilirler. Lokal reaksiyonlar, genellikle birkaç
hafta içinde kaybolurlar. Sistemik reaksiyonlar ise insüline bağlı yaygın
reaksiyonlar basit ürtikerden ciddi anafilaksiye kadar değişen bir yelpazede
yer alırlar. İnsüline bağlı Ig E kaynaklı anafilaksi nadir olup görülme sıklığı
%0.1-2 olarak bildirilmiştir. Uzun süre ara verilen insülin tedavisine yeniden
başlanılması insülin anafilaksisi için bir risk faktörü olarak kabul
edilmektedir.
İnsulin preparatlanna karşı alerjik reaksiyonlar;
İnsulin molekülüne, insulinin değişmiş tersiyer yapısına, İnsulin dışı protein
bulaşmalarına, protamine sülfat veya çinko gibi katkı maddelerine karşı
oluşabilmektedir. İnsulin molekülüne karşı immünolojik cevabın muhtemelen
üretilen insülin üzerindeki, endojen insan insülininde bulunmayan antijenik
determinantlara karşı oluştuğu düşünülmektedir(105). İnsulin direncinde rol
oynayan immunoglobulin ise Ig G izotipinde olup eksojen insüline bağlanarak
fonksiyonel olmayan bir kompleks oluşturur.
Protamin ihtiva eden insülin preparatı olan nötral
protamin Hagedorn (NPH) insülin nadir de olsa hipotansiyon, akut pulmoner vazokonstrüksiyon,
lokalize ürtiker ve diğer bazı deri belirtilerinden bronkospazm, anjioödem,
kardiovasküler kollaps, akciğer ödemi ve ölüme kadar değişebilen reaksiyonlara
yol açabilmektedir.